Oligodendroglioma Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Tedavisi

Oligodendroglioma, beyinde veya omurilikte oluşabilen nadir bir tümördür. Oligodendrogliomalar, oligodendrositler adı verilen glial hücrelerde başlayan bir glioma türüdür. Oligodendrositler sinirleri kaplayan ve koruyan hücrelerdir.

Bu yazıda: Oligodendroglioma nedir? Oligodendroglioma belirtileri nelerdir? Oligodendroglioma nasıl tedavi edilir? gibi soruların ayrıntılı yanıtlarını bulabilirsiniz.

Oligodendroglioma Nedir?

Oligodendroglioma, beyinde meydana gelen nadir bir tümördür. Gliom adı verilen bir grup beyin tümörüne aittir.

Gliomalar primer (birincil) tümörlerdir. Bu, vücudun başka yerlerinden yayılmak yerine beyinden kaynaklandıkları anlamına gelir. (bkz: beyin metastazı)

Frontal ve temporal loblar en yaygın yerler olmasına rağmen, bu tümörler beynin serebral hemisferinin (beyin yarımküresi) herhangi bir yerinde bulunabilir.

Oligodendrogliom beyin tümörü, primer beyin tümörlerinin yaklaşık %4’ünü gliomların ise yaklaşık %10-15’ini temsil eder. Bu tümörlerin sadece %6’sı bebeklerde ve çocuklarda bulunur. Oligodendrogliomların çoğu 50-60 yaşlarındaki yetişkinlerde görülür ve erkeklerde kadınlardan daha sık görülür.

Genellikle yavaş büyümeleri nedeniyle, oligodendrogliomalar genellikle teşhis konmadan yıllar önce mevcuttur. En sık görülen semptomlar nöbetler, baş ağrıları ve kişilik değişiklikleridir. Diğer semptomlar tümörün yeri ve büyüklüğüne göre değişir.

Oligodendroglioma tedavisi genellikle tümörü çıkarmak için ameliyatı içerir. Eğer tümör agresif ise veya tekrarlama olasılığı daha fazla ise ek tedaviler gerekli olabilir.

Oligodendroglioma Tipleri

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) derecelendirme sistemine dayanarak, oligodendrogliomalar düşük dereceli (grade 2) veya yüksek dereceli (grade 3 veya anaplastik oligodendrogliomalar) olarak sınıflandırılır.

Düşük Dereceli Oligodendrogliomalar (Grade 2)

Düşük dereceli oligodendrogliomalar 2. derece (grade 2) tümörlerdir. Yavaş büyüyorlar ve teşhis edilmeden önce uzun yıllar boyunca mevcut olabilirler. Bu tümörler zamanla daha agresif hale gelebilir. Oligodendroglioma sahip kişilerin uzun bir nöbet öyküsü olabilir. Oligodendrogliomalar en sık 50-60 yaş arası kişilerde bulunur.

Anaplastik Oligodendrogliomalar (Grade 3, Kötü Huylu)

Anaplastik oligodendrogliomlar yüksek dereceli tümörlerdir. Anaplastik oligodendrogliomlar genellikle hızlı büyür. Tümörler tek bir yerde veya beyin boyunca birçok yerde gelişebilir. Grade 3 oligodendrogliomalar, 60-80 yaşları arasındaki yaşlılarda daha sık görülür, ancak herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir.

Oligodendrogliomanın Nedenleri

Oligodendrogliomaların çoğunun nedeni bilinmemektedir. Genetik odaklı araştırma şu anda devam etmekte ancak bu henüz tamamlanmamıştır.

Oligodendroglioma Belirtileri

Oligodendroglioma için çok çeşitli belirtiler vardır. Karşılaştığınız belirtiler, tümörün boyutuna ve beyninizin hangi bölümünde büyüdüğüne bağlı olacaktır.

Oligodendroglioma semptomları genellikle yanlışlıkla inme (felç) olarak teşhis edilir. Semptomlar zamanla ilerledikçe, sıklıkla daha fazla tanı aranır. Bu gibi durumlarda, uygun bir tanı konulduğunda tümör genellikle daha da büyümüştür.

Tümör frontal lobda yer aldığında, semptomlar genellikle şunları içerir:

• Baş ağrısı
• Felç
• Nöbetler
• Davranış ve kişiliğindeki değişiklikler
• Hafıza kaybı
• Görme kaybı

Tümör parietal lobda yer aldığında, semptomlar genellikle şunları içerir:

• Dokunma duyunuzdaki değişiklikler
• Koordinasyon ve denge problemleri
• Konsantrasyon zorluğu
• Okuma, yazma ve hesaplama zorluğu (bkz: afazi)
• Duyumları tanıma ve yorumlama zorluğu
• Nesnelere dokunarak tanıyamamak

Tümör temporal lobda yer aldığında, semptomlar genellikle şunları içerir:

• İşitme kaybı
• Dil ve müziği anlayamama
• Hafıza kaybı
• Halüsinasyonlar
• Nöbetler

Nasıl Teşhis Edilir?

Oligodendrogliomanın teşhisinde kullanılan testler ve prosedürler şunları içerir:

• Nörolojik muayene: Nörolojik muayene sırasında doktorunuz size belirtilerinizi soracak ve görme, işitme, denge, koordinasyon, güç ve reflekslerinizi kontrol edecektir. Bu alanlardan bir veya daha fazlasındaki problemler, beyninizin bir beyin tümöründen etkilenebilecek kısmı hakkında ipuçları verebilir.

• Görüntüleme testleri: Görüntüleme testleri doktorunuzun beyin tümörünüzün yerini ve boyutunu belirlemesine yardımcı olabilir. MRG, beyin tümörlerini teşhis etmek için sıklıkla kullanılır ve fonksiyonel MRG ve manyetik rezonans spektroskopisi gibi özel MRG görüntüleme ile birlikte kullanılabilir. Diğer görüntüleme testleri BT ve pozitron emisyon tomografisi (PET) içerebilir.

• Test için doku örneği alınması (biyopsi): Özel durumunuza ve tümörünüzün konumuna bağlı olarak oligodendrogliomayı çıkarmak için ameliyattan önce veya ameliyat sırasında bir iğne ile biyopsi yapılabilir. Şüpheli doku örneği, hücre tiplerini ve agresiflik seviyelerini belirlemek için laboratuarda analiz edilir.

Tümör hücrelerinin özel testleri doktorunuza hücrelerin edindiği mutasyon türlerini söyleyebilir. Bu, doktorunuza prognozunuz hakkında ipuçları verir ve tedavi seçeneklerinizi yönlendirebilir.

Oligodendroglioma Tedavisi

Oligodendrogliom tedavi seçenekleri şunları içerir:

İzleme

Bazı yavaş büyüyen (düşük dereceli) tümörler düzenli BT veya MRG taramaları ile izlenebilir. Buna dikkatli bekleme denir. Tümör aylar veya yıllar boyunca değişmeyebilir.

İlaçlar

Başlangıçta, tümörün etrafındaki şişliği en aza indirgemek için steroidler verilecektir. Eğer nöbetler yaşıyorsanız, o zaman antikonvülsanlar (antiepileptik ilaç) verilebilir.

Ameliyat

Beyin cerrahı, sağlıklı beyin dokusunu etkilemeden mümkün olduğu kadar oligodendrogliomanın çıkarılması için çalışacaktır. Uyanık kraniyotomi (uyanık beyin ameliyatı) gibi özel cerrahi teknikler, hassas beyin dokusunun ameliyat sırasında zarar görmemesini sağlamaya yardımcı olabilir.

Bununla birlikte, ameliyati genellikle tümörü etkili bir şekilde tamamen ortadan kaldırmaz, bu nedenle tekrar oluşmayı önlemek için ameliyattan sonra diğer tedavileri kullanmaya ihtiyaç vardır.

Radyasyon Tedavisi

Radyasyon terapisi, X-ışınları veya protonlar gibi yüksek enerjili ışınları kanser hücrelerini öldürmek için kullanır. Tipik olarak ameliyattan sonra kalan tümörün küçük parçalarını öldürmeye yardımcı olmak için kullanılır. Ayrıca kötü huylu (malign) tümörleri tedavi etmek için de kullanılır.

Kemoterapi

Kemoterapi kanser hücrelerini öldürmek için ilaçlar kullanır. Kemoterapi ilaçları hap şeklinde veya kolunuzdaki bir damar yoluyla alınabilir.

Kemoterapi genellikle ameliyattan sonra kalan kanser hücrelerini öldürmek için kullanılır. Agresif kanserler için radyasyon tedavisi ile kombine de edilebilir. Ameliyata giremeyen insanlar için, radyasyon tedavisi ve kemoterapi birincil tedavi olarak kullanılabilir.

Destekleyici (palyatif) Bakım

Palyatif bakım, ağrıdan ve ciddi bir hastalığın diğer semptomlarından kurtulmaya odaklanan özel tıbbi bakımdır. Palyatif bakım uzmanları, devam eden bakımınızı tamamlayan ekstra bir destek katmanı sağlamak için sizinle, ailenizle ve diğer doktorlarınızla birlikte çalışırlar. Palyatif bakım, cerrahi, kemoterapi veya radyasyon tedavisi gibi diğer agresif tedavilerden geçerken kullanılabilir.

Tedaviden Sonra Tekrarlama

Diğer tüm gliomlar gibi, oligodendrogliomlar da çok yüksek bir nüks oranına sahiptir ve zamanla kademeli olarak artar. Tekrarlayan tümörler genellikle daha agresif kemoterapi ve radyoterapi formlarıyla tedavi edilir.

Oligodendrogliom Yaşam Süresi

Oligodendrogliomlu insanlar diğer beyin tümörlerinden daha yüksek bir sağkalım oranına sahiptir. Mevcut birçok tedavi seçeneği vardır ve oligodendrogliomlar tedaviye iyi yanıt verir. Hastalığı tamamen ortadan kaldırmak alışılmadık bir durumdur, ancak oligodendroglioma olan birinin ömrünü uzatmak tamamen mümkündür.

Oligodendrogliomlu bir kişinin yaşam beklentisi, tümörün derecesine ve ne kadar erken teşhis edildiğine bağlıdır. Her kişinin koşullarının farklı olduğunu ve yaşam beklentisi istatistiklerinin, genel sağlığınız ve bakım kaliteniz gibi bireysel faktörleri hesaba katmadığını hatırlamak önemlidir.

---

Kaynaklar ve Referanslar:
1: Oligodendroglioma
2: What are the types of oligodrendroglioma?
3: About oligodendroglioma