Fitz Hugh Curtis Sendromu Nedir? Belirtileri, Tedavisi
Fitz hugh curtis sendromu (Fitz-Hugh–Curtis syndrome), pelvik inflamatuar hastalık (PID) komplikasyonudur. Fitz Hugh Curtis sendromu ayrıca gonokokal perihepatit veya perihepatit sendromu olarak da adlandırılır.
Fitz-Hugh-Curtis sendromu, pelvik inflamatuar hastalığı olan kadınların yaklaşık % 4-14’ünde görülen nadir bir hastalıktır. Nadir durumlarda, bozukluk PID’siz kadınlarda ve erkeklerde de görülebilir.
Pelvik inflamatuar hastalık (PID), kadın üreme organlarının bir enfeksiyonudur. Çoğu zaman, klamidya ve bel soğukluğu gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan (CYBE) kaynaklanır. Genellikle rahim, yumurtalıklar, fallop tüpleri (salpenjit), serviks veya vajinanın iltihaplanmasına neden olur.
Bazen bu iltihaplanma karın ve pelvis boşluğunu kaplayan zara (periton) ve karaciğeri çevreleyen dokulara (perihepatit) da yayılır. Ayrıca karın boşluğunu ve nefes almada önemli bir rol oynayan göğsü ayıran kas (diyafram) da yayılabilir.
Tanı ve tedavisi gecikmiş vakalarda, enfeksiyonun daha ileri döneminde, karaciğer kapsülünde kalınlaşma ile birlikte karaciğer ve karın duvarı veya diyafram arasında tel benzeri fibröz yapışıklıklar oluşur.
Yapışıklıklar karın tomografisinde “keman teli” görüntüsü oluşturur. Fitz-Hugh-Curtis sendromu bu tel benzeri, fibröz skar dokusunun (yapışıklıklar) gelişmesiyle karakterize edilir.
FHC sendromunun sık görülen semptomları arasında karın sağ üst bölgesinde (kadran) şiddetli ağrı, ateş, üşüme, baş ağrısı ve genel olarak hasta hissetme (halsizlik) yer alır. Ağrı, sağ omuz ve sağ kolun içi dahil olmak üzere ek alanlara yayılabilir. Genelikle hareket etmek bu ağrıyı daha da kötüleştirebilir.
Uygun ilaçlar ve laparoskopik cerrahi kullanımı (gerekirse) ile durum etkin bir şekilde yönetilebilir.
Fitz Hugh Curtis Sendromu Nedenleri
Fitz-Hugh-Curtis sendromu vakalarının çoğu, klamidya veya gonore enfeksiyonları ile bağlantılıdır. Klamidya ve gonore, cinsel yolla bulaşan yaygın hastalıklardır (STD’ler).
Bu gibi enfeksiyonların Fitz-Hugh-Curtis sendromuna neden olduğu kesin süreç (patogenez) tam olarak anlaşılmamıştır. Bazı araştırmacılar bunun, karaciğerden ve çevresindeki dokunun enfeksiyonu nedeniyle meydana geldiğine inanmaktadır; bu, pelvisten doğrudan karaciğere kan dolaşımı veya lenfatik sistem yoluyla seyahat eden bakterilerden kaynaklanabilir.
Bazı araştırmacılar ise, Fitz-Hugh-Curtis sendromunun, neisseria gonorrhoeae veya klamidya trachomatis enfeksiyonuna yanlış bağışıklık sistemi tepkisi (otoimmünite) nedeniyle ortaya çıkabileceğini öne sürmüşlerdir. Otoimmün bozukluklar, vücudun doğal savunmaları (antikorlar, lenfositler, vb.) istilacı organizmalara karşı aniden sağlıklı dokuya saldırmaya başladığında ortaya çıkar.
Bazı çalışmalar, Fitz-Hugh-Curtis sendromlu bireylerin klamidya trachomatise karşı yüksek düzeyde antikor bulunduğunu göstermiştir. Otoimmünitenin FHC sendromunun gelişiminde nasıl bir rol oynadığını belirlemek için daha fazla araştırma gereklidir.
Risk Faktörleri
FHC sendromu için risk faktörlerinin birçoğu PID’dekine benzerdir. Bunlar:
- Birden fazla kişiyle cinsel ilişkiye girmek
- Daha önce cinsel yolla bulaşan hastalıklardan etkilenme
- Cinsel istismar öyküsü olanlar (genellikle küçük yaştan itibaren)
- Bazen, bazı jinekolojik prosedürler veya ameliyatlar (küretaj, histeroskopi, endometrial biyopsi ve hatta kürtaj gibi) enfeksiyonlara yol açabilir
- Düzenli vajinal kanama da bir risk faktörü olabilir
Fitz Hugh Curtis Sendromu Belirtileri
- Sağ üst kadranda ve özellikle safra kesesi alanı üzerinde şiddetli ve keskin ağrı
- Sağ omuzda ağrı
- Hapşırma ve öksürme sırasında ağrı
- Karaciğer dokusu iltihabı (keman teli – violin-string) yapışıklıklar
- Bulantı, kusma
- Hıçkırık
- Titreme
- Ateş ve gece terlemeleri
- Baş ağrısı
- Genel kırıklık
FHC Nasıl Teşhis Edilir?
FHC sendromunu tespit etmek için tanı testleri şunları içerebilir:
- Fiziki muayene ve tıbbi geçmiş: Doktor ayrıntılı bir fizik muayene yapar ve bireyin tıbbi geçmişini değerlendirir. PID’li kadınlarda üst karın ağrısı, sendromun güçlü bir göstergesidir.
- Servikal kültürler: Servikal kültür, klamidya ve bel soğukluğu gibi enfeksiyonların tespit edilmesi için yapılabilir.
- Kan testi: Kan testleri de enfeksiyonların varlığını gösterebilir.
- Görüntüleme testleri: Abdominal ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) ve göğüs röntgeni gibi safra taşı, böbrek taşı, karaciğer iltihabı (hepatit) ve pnömoni gibi sorunların dışlanması için kullanılabilir.
- Laparoskopi: Laparoskopik muayene, bir doktorun karaciğeri ve çevresindeki dokuyu görmesini sağlar. Doktor, karaciğerin dış tarafındaki tipik ipeksi bir görünüme sahip (“keman teli” adı verilen) yapışıklıkları görebilir.
Fitz Hugh Curtis Sendromu Tedavisi
Fitz-Hugh-Curtis sendromunun tedavisi, her bir bireyde belirgin olan spesifik semptomlara yöneliktir. Antibiyotik tedavisi, FHC sendromu olan kişiler için temel tedavidir. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir.
İlaçlar
Altta yatan enfeksiyonla mücadele etmek için farklı tetrasiklin, doksisiklin, ofloksasin, metronidazol ve ek antibiyotik rejimleri verilebilir. Ayrıca ağrı kesiciler (analjezikler) de bazı durumlarda kullanılabilir.
Ameliyat
Bazı durumlarda, antibiyotik tedavisi semptomların hafifletilmesini sağlayamaz ve laparotomi olarak bilinen bir cerrahi prosedür uygulanabilir. Laparotomi sırasında, karında yapılan küçük bir kesi ile karın boşluğuna küçük, ince bir alet yerleştirilir. Bu işlem ile perihepatik bölgede bulunan lifli skar dokusu (yapışıklıklar) alınabilir.
Komplikasyonlar
- Kısırlık
- Şiddetli karaciğer iltihabı
- Hastahanede yatmayı gerektiren kronik şiddetli ağrı
- Yapışma nedeniyle ince bağırsak tıkanması
- Sarılık ve HIV gibi başka hastalıkların varlığı durumu ağırlaştırabilir
Fitz Hugh Curtis Sendromu Nasıl Önlenebilir?
- PID’nin altta yatan nedensel faktörü ve cinsel ilişkiye bağlı hastalıklar önlenirse veya uygun şekilde yönetilirse, FHC sendromu önlenebilir.
- Prezervatif kullanın ve seks partnerinizi sınırlayın.
- Cinsel olarak aktifseniz, düzenli olarak CYBH’lar için test yaptırın.
Kaynaklar ve Referanslar:
1: Fitz hugh curtis syndrome
2: What is fitz hugh curtis syndrome?
