Memenin Paget Hastalığı Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi
Memenin Paget hastalığı (Paget’s disease of the breast), nadir görülen bir meme kanseri türüdür. Memenin Paget hastalığı, meme ucunu çevreleyen koyu renkli bölgeyi (areola) içerecek şekilde yayılabilen, meme başının egzama benzeri değişimleri ile karakterize edilir.
Paget hastalığı genellikle tek bir memeyi etkiler, ancak nadiren her iki memeyi (bilateral) de etkileyebilir. İlk bulgular genellikle kaşıntı, kızarıklık, pullu ve kırmızı bir döküntü ve akıntıyı içerir. Tedavi edilmediğinde kabuklanma, kanama ve ülserasyon da oluşabilir.
Etkilenen bireylerin yaklaşık yüzde 50’sinde veya daha fazlasında, meme ucunun altında hissedilebilen bir yumru veya kütle olabilir. Ayrıca bazı bireylerde ek semptomlar veya fiziksel bulgular da olabilir. Örneğin, bazı durumlarda, meme başı içeri doğru dönebilir.
Memede Paget hastalığı olan çoğu insanda aynı memede bir veya daha fazla tümör bulunur. Bu meme tümörleri ya duktal karsinoma in situ (DCIS) ya da invaziv meme kanseridir. Memenin Paget hastalığı olan bireylerde, bir mikroskop altında bakıldığında, meme ucunun en dış tabakası (epidermis) içinde farklı tümör hücreleri (Paget hücreleri olarak bilinir) bulunur. Bu malign (kötü huylu) hücrelerinin varlığı, memenin Paget hastalığının ayırt edici bir belirtisidir.
Tüm meme kanseri vakalarının yaklaşık yüzde 1 ila 4’ü memenin Paget hastalığını içerir. En sık 50 yaş üstü kadınlarda görülür, ancak daha genç yaşlarda da ortaya çıkabilir. Erkekleri de etkileyebilir, ancak bu son derece nadirdir.
Bilgicik: Memenin paget hastalığı terimi, normal kemik büyüme döngüsü bozulduğunda ortaya çıkan ve kemiklerin zayıflamasına ve deforme olmasına neden olan Pagetin kemik hastalığından ayırt edilmesi için kullanılır. Memenin Paget hastalığı, Pagetin kemik hastalığı ile ilişkili değildir.
Memenin Paget Hastalığının Nedenleri
Memenin Paget hastalığının nedeni tam olarak bilinmemektedir. Gelişimini açıklamak için iki ana teori öne sürülmüştür.
Birinci teori, Paget hücreleri olarak adlandırılan ayırt edici kanser hücrelerinin, meme dokusunda gelişen kanserden ayrılarak süt kanallarından meme uçlarına doğru ilerlediğini öne sürmektedir. İkinci teori ise meme ucu veya areoladaki hücrelerin kendiliğinden kanser hücresine dönüştüğünü öne sürer.
Risk Faktörleri
Memenin paget hastalığına yakalanma olasılığınızı etkileyen risk faktörleri, başka tip meme kanseri gelişme riskinizi etkileyen faktörlerle aynıdır.
Sizi meme kanserine daha yatkın hale getiren bazı faktörler şunlardır:
- Yaş: Yaşlandıkça meme kanseri geliştirme riskiniz artar.
- Kişisel bir meme kanseri öyküsü: Bir memede meme kanseri varsa, diğer memede kanser gelişme riski artar.
- Meme anormallikleri: Lobüler karsinoma in situ (LCIS) veya atipik hiperplazi geçirdiyseniz, meme kanseri geliştirme riskiniz daha yüksektir.
- Aile geçmişi: Meme kanseri olan yakın akrabanız varsa, meme kanseri geliştirme olasılığınız daha yüksektir.
- Meme kanseri riskini arttıran kalıtsal bir gen mutasyonu: Özellikle BRCA1 veya BRCA2 olmak üzere çeşitli genlerdeki defektler, yumurtalık ve diğer kanserlerin yanı sıra meme kanseri geliştirme riskini de artırır. Bu tür kusurlar, 10 meme kanserinden 1’inden azını oluşturur.
- Yoğun meme dokusu: Yoğun meme dokusu olan kadınlar, daha yüksek meme kanseri riskiyle karşı karşıyadır.
- Radyasyona maruz kalma: Başka bir kanseri tedavi etmek için çocuk veya genç bir yetişkin olarak göğsünüze radyasyon tedavileri aldıysanız, daha sonraki yaşamınızda meme kanserine yakalanma olasılığınız daha yüksektir.
- Kilolu olmak: Özellikle menopozdan sonra fazla kilo alan kadınların meme kanseri riski artabilir.
- Hormon replasman tedavisi (HRT): Menopozdan sonra östrojen almak bazı kadınlar için meme kanseri riskini artırır.
- Irk: Beyaz kadınların, siyah veya Hispanik kadınlara göre meme kanserine yakalanma olasılığı daha fazladır, ancak siyah kadınların hastalıktan ölme olasılığı daha yüksektir.
- Alkol: Çok miktarda alkol almak, meme kanseri geliştirme riskinizi artırabilir.
Bir veya daha fazla risk faktörüne sahip olmak mutlaka meme kanseri geliştireceğiniz anlamına gelmez. Meme kanseri olan kadınların çoğunun bilinen risk faktörleri yoktur.
Memenin Paget Hastalığı Belirtileri
Paget hastalığı memede aşağıdaki belirtilere neden olabilir:
- Meme ucunda veya çevresinde pul pul dökülme, kalınlaşma
- Meme ucunda veya çevresinde deri soyulması, kaşıntı ve kızarıklık
- Meme üzerinde iyleşmeyen yaralar
- Sarımsı veya kanlı meme akıntısı
- Karıncalanma veya yanma hissi
- Artan meme hassasiyeti, ağrı
- Memede bir kitle
- Meme ucunda düzleşme veya içe doğru dönme
Memenin Paget hastalığı, egzama veya sedef hastalığı gibi diğer cilt hastalıklarına benzeyebilir, ancak bunlar arasında farklılıklar vardır. Örneğin, Paget hastalığı genellikle meme ucunu ve ardından çevreleyen dokuyu etkiler. Diğer cilt hastalıkları ise genellikle önce areolayı etkiler ve daha sonra meme ucuna yayılır. Paget hastalığı genellikle bir memeyi etkiler, diğer cilt hastalıkları ise genellikle her iki memeyi etkiler.
Memenin Paget Hastalığı Teşhisi
Memenin Paget hastalığı, kapsamlı klinik muayeneye, karakteristik fiziksel bulguların belirlenmesine, eksiksiz bir hasta öyküsüne ve çeşitli özel testlere dayanarak teşhis edilir:
- Fizik muayene: Fizik muayenede doktorunuz, her iki memede olağandışı alanları gözlemleyecek ve sıradışı kalınlaşma ve kitlenin olup olmadığını kontrol edecektir.
- Mamografi: Mamografi, meme dokusunun görüntülenmesi için düşük enerjili x-ışını kullanan bir görüntüleme yöntemidir. Memede, muayene ile saptanamayacak kadar küçük anormalliklerin tespit edilmesi için çekilir. Ayrıca altta yatan bir kanserin var olup olmadığını belirlemek için ultrason veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gibi ek görüntüleme teknikleri de kullanılabilir.
- Meme biyopsisi: Biyopsi sırasında küçük bir meme dokusu örneği alınır ve kanser hücrelerinin bulunup bulunmadığını belirlemek için bir mikroskop altında incelenir. Memede bir kitle varsa, bu kitleden de bir örnek alınacaktır. Ayrıca meme ucunda akıntı varsa, bu akıntıdan da bir numune alınabilir ve araştırılabilir.
- Sentinel lenf bezi biyopsisi: Etkilenen bireylerin altta yatan invaziv bir kanseri varsa, o zaman bir sentinel lenf bezi biyopsisi yapılabilir. Bu biyopsi sırasında, kanserin bu alana yayılıp yayılmadığını kontrol etmek için koltuk altlarında (aksiller lenf düğümleri) lenf düğümlerinden bir doku örneği alınır ve incelenir.
Bilgicik: Hastalık ismini meme ucundaki cilt değişiklikleri ile altta yatan meme kanseri arasında bir ilişki olduğunu saptayan Sir James Paget’dan (1874) almıştır.
Memenin Paget Hastalığı Tedavisi
Paget hastalığının ana tedavisi cerrahidir. Ameliyat tipi meme ucunuzun çevresindeki cildin durumuna ve altta yatan kanserin ne kadar gelişmiş olduğuna bağlıdır.
Cerrahi seçenekler şunları içerir:
- Basit mastektomi: Total mastektomi olarak da adlandırılan bu prosedür tüm meme dokusunun çıkarılmasını içerir. Ancak koltuk altı lenf bezleri veya memenin altındaki kas dokuları alınmaz. Altta yatan bir meme kanserinin var olduğu ancak lenf düğümlerine yayılmadığı durumlarda basit mastektomi önerilebilir.
Bu ameliyat için hastaneye yatırılan hastaların çoğu, ertesi gün taburcu edilir. Bu yöntem, meme kanseri tedavisinde en sık kullanılan yöntemdir.
- Lumpektomi: Meme koruyucu cerrahi (lumpektomi) yalnızca kanserli kitlenin (tümörün) ve etrafındaki bir miktar sağlam dokunun çıkarılmasını içerir. Cerrah, koltuk altı bölgesindeki bazı lenf düğümlerini de çıkarabilir. Radyasyon tedavisi genellikle lumpektomi sonrası gereklidir.
Adjuvan Terapi
Adjuvan terapi, kanserin geri gelme riskini azaltmak için birincil tedaviden sonra verilen ek kanser tedavisidir. Adjuvan tedavi anti-kanser ilaçları (kemoterapi), radyasyon tedavisi veya hormon tedavisini içerebilir.
Memenin Paget Hastalığını Önleme
Günlük yaşamınızda değişiklikler yapmak, meme kanseri riskinizi azaltmaya yardımcı olabilir:
- Alkol almayın veya sınırlayın: Alkol meme kanseri geliştirme riskini artırabildiği için tüketilmemelidir veya tüketilecekse sınırlanmalıdır.
- Egzersiz yapın: Haftanın çoğu günü en az 30 dakika egzersiz yapın.
- Postmenopozal hormon tedavisini sınırlayın: Hormon tedavisi, meme kanseri riskini artırabilir. Bu nedenle meme kanseri riskini azaltmak için, mümkün olan en düşük doz kullanılmalıdır. Hormon tedavisinin yararları ve riskleri hakkında doktorunuzla konuşun.
- Sağlıklı bir kilo verin: Sağlıklı bir şekilde kilo verin veya sağlıklı bir kilodaysanız bunu korumaya çalışın. Her gün yediğiniz kalori sayısını azaltın ve egzersiz miktarını yavaşça artırın.
- Sağlıklı bir diyet seçin: Sızma zeytinyağı ve karışık kuruyemiş ile desteklenen bir Akdeniz diyeti yapan kadınlar, meme kanseri riskini azaltabilir. Akdeniz diyeti çoğunlukla meyve ve sebzeler, tam tahıllar, baklagiller ve fındık gibi bitki bazlı gıdalara odaklanmaktadır.
Yüksek Risk Taşıyan Kadınlar İçin Meme Kanseri Riskini Azaltma
Doktorunuz aile geçmişinizi ve diğer faktörleri değerlendirdikten sonra meme kanseri riskinizin arttığını belirlediyse, riskinizi azaltmak için bazı seçenekler önerebilir:
- Önleyici ilaçlar (kemoprevensiyon): Östrojen bloke edici ilaçlar, meme kanseri riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Seçenekler arasında tamoksifen ve raloksifen (Evista) bulunmaktadır. Ayrıca aromataz inhibitörleri de yüksek risk taşıyan kadınlarda meme kanseri riskini azaltmada bazı umut verici sonuçlar gösteriyor.
Bu ilaçlar yan etki riski taşır, bu nedenle doktorlar çok yüksek meme kanseri riski olan kadınlar için bu ilaçları kullanırlar. Avantajları ve riskleri doktorunuzla tartışın.
- Koruyucu cerrahi: Çok yüksek meme kanseri riski taşıyan kadınlar, sağlıklı göğüslerinin cerrahi olarak çıkarılmasını (profilaktik mastektomi) tercih edebilir.
Kişisel risk faktörlerinizi doktorunuzla görüşün ve bu riski azaltabilecek tedaviye aday olup olmayacağınız hakkında bilgi alın.
Memenin Paget Hastalığı Olanlar İçin Sonuçlar Nelerdir? (Prognoz)
Memenin Paget hastalığına sahip kişiler için prognoz, aşağıdakiler dahil olmak üzere çeşitli faktörlere bağlıdır:
- Etkilenen memede bir tümör olup olmadığı
- Etkilenen memede bir veya daha fazla tümör varsa, bu tümörlerin Duktal karsinoma in situ veya invaziv meme kanseri olup olmadığı
- Etkilenen memede invaziv meme kanseri varsa, bu kanserin evresi
Etkilenen memede invaziv kanser varlığı ve kanserin yakındaki lenf düğümlerine yayılması sağkalımın azalmasıyla ilişkilidir.
NCI’s Surveillance, Epidemiology, and End Results programına göre, 1988 ve 2001 yılları arasında memede Paget hastalığı tanısı alan ABD’deki tüm kadınlar için 5 yıllık göreceli hayatta kalma oranı% 82.6 idi. u, herhangi bir meme kanseri teşhisi konan kadınlar için 5 yıllık nispi sağkalımla karşılaştırılır.
Hem memede Paget hastalığı hem de aynı memede invaziv kanser olan kadınlar için 5 yıllık nispi sağkalım, kanserin artan evresi ile azalmıştır (evre I, yüzde 95.8; evre II, yüzde 77.7; evre III, yüzde 46.3; evre IV, yüzde 14.3).
Kaynaklar ve Referanslar:
1: What is Paget disease of the breast?
2: Paget’s disease of the breast
3: About Paget’s disease of the breast
