Fimozis Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Tedavisi

Fimozis (phimosis), sünnet derisinin penisin ucundan geri çekilemeyecek kadar dar (sıkı) olduğu bir durumu tanımlar.

Sünnetsiz bir erkekte, penisin başı sünnet derisi olarak bilinen bir deri kılıfı ile kaplıdır. Fimozis, sünnet derisinin penis başı etrafında sıkıca gerildiği ve serbestçe geri çekilemediği bir durumdur.

Sünnet edilmemiş erkek bebeklerde sıkı bir sünnet derisiyle karşılaşmak oldukça yaygın bir durumdur. Bunun nedeni glans (penis başı) ve sünnet derisinin yaşamın ilk birkaç yılında doğal olarak oluşan yapışıklıklarla bağlı kalmasıdır.

Bu durum ilk 2 ila 6 yıl boyunca tamamen normaldir. 2 yaş civarında, sünnet derisi doğal olarak glanstan ayrılmaya başlamalıdır. Bazı erkeklerin sünnet derisinin ayrılması daha uzun sürebilir, ancak bu bir sorun olduğu anlamına gelmez ve daha sonraki bir aşamada ayrılmaya başlıyacaktır.

Çocuğunuzun sünnet derisini hazır olmadan önce asla zorlamaya çalışmayın, çünkü ağrılı olabilir ve sünnet derisine zarar verebilir.

Büyük çocuklar veya yetişkinlerde ise fimozis genellikle kötü hijyen, sünnet derisi altında bir enfeksiyon (balanit) veya diyabet gibi diğer tıbbi durumlar tarafından tetiklenir.

Fimozis, genellikle endişelenecek bir şey değildir, ancak acıya, tahrişe veya idrar yapmakta zorluklara neden oluyorsa, o zaman kesinlikle bir doktora başvurulmalıdır.

Fimozisin Nedenleri Nelerdir?

Fimozis doğal olarak oluşabilir. Yukarıda da belirtildiği gibi sünnet derisi hâlâ glansa bağlı olduğu için sünnetsiz bebeklerde ve küçük çocuklarda fimozis normal bir durumdur. Bu durumun neden bazı çocukları etkilediği ve neden bazılarını etkilemediği bilinmemektedir.

Fimozis yaşla birlikte daha az yaygın hale gelir. Sünnet derisi, 1 yaşındaki erkeklerin yaklaşık yüzde 50’sinde ve 3 yaşındakilerin neredeyse yüzde 90’ında glansın arkasına çekilebilir. Fimozis 16 ile 18 yaş arası gençlerin yüzde 1’inden azında ortaya çıkar.

Yetişkinlerde, fimozis bazen cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarla (CYBE) ilişkili olabilir.

Ayrıca aşağıdakiler de dahil olmak üzere birkaç farklı cilt koşullarından da kaynaklanabilir:

• Egzama
• Sedef hastalığı
• Liken planus (vücudun birçok bölgesini etkileyebilen kaşıntılı bir döküntü)
• Liken skleroz (cinsel organlarda veya vücudun diğer kısımlarında kaşıntılı beyaz lekelere neden olan bir cilt hastalığıdır)

Fimozis Belirtileri

Fimozisin temel belirtisi sünnet derisini 3 yaşına kadar geri çekilememesidir. Sünnet derisi genellikle zamanla gevşer, ancak bu süreç bazı erkeklerde daha uzun sürebilir. 17 yaşına gelindiğinde, bir çocuk sünnet derisini kolayca geri çekebilmelidir.

Bu durum genellikle ağrısızdır ve her zaman semptomlara yol açmaz. Bununla birlikte, çok sıkı bir sünnet derisi idrara çıkmada zorluklara, sünnet derisinde şişmeye veya cinsel fonksiyona müdahale edebilir. Buna ek olarak, sünnet derisinin alt kısmının temizlenmesini zorlaştırabilir, bu da cildin enfeksiyonunu daha olası hale getirebilir.

Fimozis, balanit adı verilen penisin iltihaplanmasına veya balanopostit adı verilen glans ve sünnet derisinin iltihaplanmasına neden olabilir. Bu koşulların her ikisi de kötü hijyenden kaynaklanır.

Balanitin belirtileri şunları içerebilir:

• Ağrı, kaşıntı ve koku
• Kızarıklık ve şişme
• Kalın sıvı birikimi
• İdrar yaparken ağrı

Fimozis ve Parafimozis

Sıkı bir sünnet derisi penis başının arkasına çekildiğinde burada sıkışıp kalabilir. Buna parafimozis denir. Bu durumda sıkışan sünnet derisi penis ucunu kapatacak şekilde tekrar normal konumuna gelmeyebilir.

Bu, şişmeye, ağrıya ve penisin ucuna kan akışının kaybına neden olabilir. Sünnet derisi doğal konumuna geri itilemezse, ciddi zararlar ortaya çıkabilir.

Nadir ve çok şiddetli vakalarda, penise kan akışı olmaması dokunun ölmesine neden olabilir. Bu durumda, penisin cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.

Nasıl Teşhis Edilir?

Doktor tarafından yapılan dikkatli bir fizik muayene normalde tanı koymak için yeterli bilgi sağlar. Bununla birlikte, doktorunuz daha önce herhangi bir penis enfeksiyonunun olup olmadığı veya olabilecek yaralanmaları hakında da bilgi alacaktır.

Ayrıca idrar enfeksiyonlarını kontrol etmek için idrar testi isteyebilir veya bakterileri kontrol etmek için sünnet derisi bölgesinden bir örnek alabilir.

Fimozis tip 2 diyabet için bir risk faktörüdür. Bu yüzden sıkı bir sünnet derisi ile başvuran yetişkinlere kan şekeri düzeylerini kontrol etmek için kan ve idrar testleri istenebilir.

Fimozis Tedavisi

Fimozis için tedavi seçenekleri ortaya çıkan semptomlara bağlıdır. Çoğu balanit vakası iyi hijyen, kremler ve merhemler ile kolayca tedavi edilir.

Fimozise neden olan herhangi bir enfeksiyon veya başka bir hastalık yoksa ve sıkı sünnet derisinin doğal olarak oluşan bir gelişme olduğu ortaya çıkarsa, çeşitli tedavi seçenekleri olabilir.

Durumun ciddiyetine bağlı olarak, günlük nazik geri çekme sorunu tedavi etmek için yeterli olabilir. Sünnet derisini yumuşatmak ve geri çekmeyi kolaylaştırmak için topikal bir steroid merhem kullanılabilir. Merhem, birkaç hafta boyunca günde iki kez glans ve sünnet derisi çevresindeki bölgeye uygulanır.

Daha ciddi vakalarda, sünnet veya benzeri bir cerrahi prosedür gerekebilir. Sünnet, sünnet derisinin tümünün alınmasıdır. Sünnet derisinin bir kısmının cerrahi olarak çıkarılması da mümkündür.

Sünnet derisinin glansa yapıştığı alanları cerrahi olarak serbest bırakmak için bir operasyon da mümkün olabilir. Bu sünnet derisini koruyacaktır, ancak fimozisin tekrar oluşmasını engellemez.

Eğer oğlunuz tekrarlayan balanit, idrar yolu enfeksiyonları veya başka enfeksiyonlar geçirirse de sünnet gerekli olabilir.

Fimozisi Önleme

Fimozis semptomlarının önlenmesi iyi hijyene dayanır. İnsanlara penisi her gün ılık suyla temizlemesi ve hijyeni iyileştirmek için hafifçe kurutması tavsiye edilir. Cinsel organlarında sabun, banyo köpüğü veya şampuan kullanmaktan kaçınmalı ve idrar yaptıktan sonra sünnet derisinin alt kısmı da kurutulmalıdır.

Fimozisin Sonuçları

Fimozis belirtileri rahatsız edici olsa da, durumun kendisi hayatı tehdit edici değildir. Fimozisin semptomları kalıcı bir etki olmadan kolayca tedavi edilir.

Parafimozis oluşursa ve sünnet derisi normal pozisyonuna geri itilemezse acil bir durum olarak ele alınmalıdır. Bir doktorun sünnet derisinde bir kesik oluşturmak veya sünnet yapmak için acil bir prosedür yapması gerekebilir.

Bu alanda daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulsa da, sıkı sünnet derilerinin tümörleri peniste geliştirmeye teşvik edebileceğine dair bazı kanıtlar vardır.

---

Kaynaklar ve Referanslar:
1: What is phimosis?
2: Phimosis and paraphimosis in children
3: Phimosis and paraphimosis
4: About phimosis