Dev Hücreli Kemik Tümörü Nedir? Belirtileri, Tedavisi

Dev hücreli kemik tümörü (giant cell tumor of bone), vücudun uzun kemiklerinin ucunda büyüyen bir tür iyi huylu (kanserli olmayan) tümördür.

Bu yazıda: Dev hücreli kemik tümörü nedir? Belirtileri nelerdir? Teşhisi ve tedavisi nasıl yapılır? gibi soruların ayrıntılı yanıtlarını bulabilirsiniz.

Dev Hücreli Kemik Tümörü Nedir?

Osteoklastoma olarak da bilinen dev hücreli kemik tümörleri kemiğin nispeten nadir görülen bir tümörüdür. Çoğu zaman, tümörler femurun (uyluk kemiği) alt ucunda veya tibianın (kaval kemiği) üst ucunda, diz eklemine yakın gelişir.

Dev hücreli bir tümörün yeri genellikle dizdedir, ancak kolların ve bacakların kemiklerini de içerebilir. Göğüs kemiği veya pelvis gibi düz kemikleri de etkileyebilir.

Dev hücreli tümörler kanserli olmasa da, lokal olarak agresif olabililirler, hızla büyüyebilir ve bir eklemin yakınındaki kemiği tahrip edebilirler. Nadir durumlarda, dev hücreli bir tümör akciğerlere yayılabilir (metastaz yapabilir). (bkz: akciğer metastazı)

Dev hücreli bir tümörün tedavisi neredeyse her zaman tümörü çıkarmak ve etkilenen eklemin yakınındaki kemiğe zarar gelmesini önlemek için ameliyat gerektirir.

Dev Hücreli Kemik Tümörü Kimi Etkiler?

Kemiğin dev hücreli tümörleri, kemikte başlayan tüm primer tümörlerin %4-5’ini oluşturur. Oldukça nadirdirler, yılda her 1.000.000 kişide tahmini 1 kişide ortaya görülürler.

Bununla birlikte, bilinmeyen nedenlerden dolayı, bu tümör Güney Hindistan ve Çin’de 2-3 kat daha sık görülür. Burada kemiğin dev hücreli tümörleri tüm birincil (primer) kemik tümörü vakalarının %20’sini oluşturur.

Kemikteki dev hücreli tümörlerin çoğu (%80’i) 20 ila 40 yaş arası bireylerde görülür. Nadiren çocuklarda veya 65 yaşından büyük yetişkinlerde görülür. Kadınlarda biraz daha sık görülürler.

Dev Hücreli Kemik Tümörünün Nedenleri

Kemiğin dev hücreli tümörünün tanımlanmış bir nedeni veya bilinen kaynağı yoktur. Tümörler kendiliğinden ortaya çıkar. Travma, çevresel faktörler veya diyetten kaynaklandığı bilinmemektedir. Dev hücreli kemik tümörleri kalıtsal değildir.

Bazı durumlarda, kemiğin Paget hastalığı ile ilişkilendirilmiştir. Kemiğin paget hastalığı kronik bir kemik hastalığıdır. Kemiklerin genişlemesine ve deforme olmasına neden olur.

Dev Hücreli Kemik Tümörü Belirtileri

Dev hücreli kemik tümörleri yavaş büyür ve bu nedenle bu tümörün semptomları ve klinik sunumu bir süre geçmeden başlamayabilir. Bazı durumlarda, hasta hiç bir belirti yaşamayabilir (asemptomatik).

Aşağıdakiler dev hücreli bir tümörün en yaygın semptomlarıdır. Bununla birlikte, her insan semptomları farklı şekilde yaşayabilir. Belirtiler şunları içerebilir:

• Kemik ağrısı (ağrı aktif olduğunuzda artma ve dinlendiğinizde iyileşme eğilimindedir)
• Görünür bir kütle
• Şişkinlik ve hassasiyet
• Tümöre yakın eklemde hareket kabiliyetinde azalma
• Tümöre yakın bir eklemde sıvı birikmesi
• Kemik kırıkları, kemiği zayıflatan tümör nedeniyle ortaya çıkabilir (patolojik kırık olarak bilinir)

Tümörün yeri ve büyüklüğü, bireysel bir hastanın sahip olabileceği semptomları etkileyebilir. Omurgada, özellikle sakrumda gelişen tümörler, sırt ağrısı ve kollarda ve bacaklarda güçsüzlük veya uyuşma gibi semptomlara yol açabilir.

Nasıl Teşhis Edilir?

Doktorunuz kapsamlı bir fizik muayene yapacak ve dev hücreli bir tümörü teşhis etmek için röntgen ve diğer testleri kullanacaktır.

• Röntgen: Bu çalışma kemik gibi yoğun yapıların görüntülerini sunmaktadır. Doktorunuz teşhisi doğrulamak için bir röntgen isteyecektir.

• Diğer görüntüleme testleri: Doktorunuz, tümörü ve çevresindeki alanı daha iyi değerlendirmek için manyetik rezonans görüntüleme (MRG) taraması veya bilgisayarlı tomografi (BT) taraması isteyebilir. Tümörün akciğerlere yayılıp yayılmadığını belirlemek için ilk tanı sırasında BT taraması veya göğüs röntgeni de yapılabilir.

• Kemik taraması: Bazı durumlarda, doktorunuz kemik taraması isteyebilir. Bu test sırasında vücuda intravenöz olarak çok az miktarda radyoaktif boya enjekte edilir. Dev hücreli tümörler genellikle radyoaktif materyalin alımında artışa neden olur ve tümörün bulunduğu kemikte “sıcak bölge” olarak görülür.

• Biyopsi: Dev hücreli bir tümörün teşhisini doğrulamak için biyopsi gerekebilir. Biyopside, tümörden bir doku örneği alınır ve mikroskop altında incelenir. Biyopsi, bir iğne ile lokal anestezi altında veya küçük bir açık operasyon olarak yapılabilir.

Dev Hücreli Kemik Tümörü Tedavisi

Dev hücreli tümörler için özel tedavi, sağlık uzmanınız tarafından aşağıdakilere dayalı olarak belirlenecektir:

• Yaşınız, genel sağlığınız ve tıbbi geçmişiniz
• Hastalığın kapsamı
• Belirli ilaçlara, prosedürlere veya tedavilere toleransınız
• Hastalığın seyri için beklentiler
• Fikriniz veya tercihiniz

Dev hücreli bir tümörün tedavisinin amacı tümörü çıkarmak ve kemik hasarını önlemektir.

Dev hücreli tümörler için cerrahi tercih edilen tedavidir; bununla birlikte, bir tümörün ameliyatla güvenli veya etkili bir şekilde çıkartılamadığı bazı durumlar vardır. Bu durumda, doktorunuz cerrahi olmayan tedavi önerebilir.

Ameliyatsız Tedavi

Cerrahi olmayan tedavi seçenekleri şunları içerebilir:

• Radyasyon tedavisi: Radyasyon tedavisi bazen omurga gibi hassas dokulara zarar vermeden ameliyatın zor olabileceği alanlarda dev hücreli tümörleri küçültmek için kullanılabilir. Bununla birlikte, radyasyon tedavisi bazı hastalarda kanser oluşumuna neden olabilir, bu nedenle sadece en zor durumlarda kullanılır.

• Tümör embolizasyonu: Bu işlem sırasında, tümöre kan sağlayan spesifik arterler bloke edilir. Oksijen ve besin kaynağı olmadan, tümör hücreleri ölmeye başlar. Çoğu zaman, embolizasyon ameliyattan önce yapılır, ancak ameliyatın yapılamadığı durumlarda da kendi başına kullanılabilir.

• İlaç: FDA yakın zamanda dev hücreli tümörlerin tedavisi için enjekte edilebilir bir ilacın kullanımını onayladı. İlaç, tümör hücreleri üzerinde özel bir reseptörü hedefleyerek çalışır. Bu aktiviteyi azaltır ve kemiğin parçalanmasını yavaşlatır. İlaç bazen ameliyatın yapılamadığı durumlarda veya tekrarlayan tümörler için kullanılır.

Cerrahi Tedavi

Ameliyatın dev hücreli tümörler için en etkili tedavi olduğu kanıtlanmıştır. Cerrahi tedavi şunları içerebilir:

• Küretaj: Küretaj, dev hücreli tümörlerin tedavisinde en sık kullanılan cerrahi işlemdir. Küretajda, tümörü kemikten sıyırmak için özel aletler kullanılır.

• Kemik grefti: Küretajdan sonra, boşluk bir kemik grefti ile doldurulur. Bir kemik grefti, bir donörden (allogreft) veya kendi vücudunuzdaki başka bir kemikten (otogreft), çoğu zaman kalçadan alınan kemiktir.

Doktorunuz boşluğu doldurmak için bir kemik çimento karışımı da kullanabilir. Bazen, tekrarlama riskini azaltmaya çalışmak için sıvı azot, hidrojen peroksit veya fenol gibi ek kimyasallar kemik boşluğunun içine yerleştirilir.

• Diğer prosedürler: Bir tümör tekrarladıysa veya aşırı kemik veya doku hasarına neden olduysa, daha karmaşık cerrahi olarak çıkarılması ve rekonstrüksiyon (yeniden yapım) gerekebilir.

Doktorunuz kemik greftlerini, yapay eklemleri veya bunların bir kombinasyonunu kullanarak kemik, eklem veya yumuşak doku bölgelerini yeniden inşa edebilir. Amaç, hastanın normal günlük aktivitelerini yapabilmesi için vücut kısmını düzeltmektir.

Nadir durumlarda, dev hücreli bir tümör akciğerlere yayılabilir. Tümör yayılırsa, kemiğin ve akciğerin etkilenen bölgesinin cerrahi olarak çıkarılması gerekir. Bu tipik olarak bir iyileşme ile sonuçlanacaktır.

Tedaviden sonraki sonucunuz aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi faktöre bağlı olacaktır:

• Yaşınız
• Tümörün büyüklüğü ve yeri
• Tedavi yöntemi

Dev hücreli tümörler tekrarlayabilir, bu nedenle tedaviden birkaç yıl sonra düzenli takip ziyaretleri için doktorunuzu görmek önemlidir. Bu ziyaretler sırasında doktorunuz ilgili bölgenin röntgenini ve göğüs röntgenini alacaktır.

---

Kaynaklar ve Referanslar:
1: Giant cell tumour of the bone
2: About giant cell tumor of bone
3: What is a giant cell tumour of the bone?