Akciğer Metastazı Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Tedavisi

Akciğer metastazı (lung metastases), vücudun başka bir bölümünde başlayan ve akciğerlere yayılan kanserdir. Bazen ikincil akciğer kanseri veya metastatik akciğer tümörleri olarak adlandırılır.

Akciğerlere metastaz yapan kanser, vücudun başka bir bölgesindeki kanser akciğere yayıldığında gelişen hayatı tehdit eden bir durumdur. Herhangi bir primer bölgede gelişen kanser metastatik tümörler oluşturabilir.

Kanser hücreleri bir tümörden koptuğunda kan dolaşımı veya lenf sistemi yoluyla vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Kanser hücreleri vücuttaki diğer organlara yayıldığında, buna “metastaz” denir.

Akciğer metastazı, akciğerde başlayan (birincil akciğer kanseri olarak adlandırılan) kanserle aynı değildir. Birincil kanser, vücutta kanserin başladığı veya ortaya çıktığı yerdir.

Örneğin, meme kanseri akciğerlere yayılırsa, “akciğerlere metastaz yapan meme kanseri” veya “akciğer metastazlı meme kanseri” olarak adlandırılacaktır. Akciğer kanseri olarak adlandırılmaz, çünkü mikroskop altında metastatik bir tümöre bakıldığında kanserli akciğer hücreleri değil, kanserli meme hücreleri olduğu görülür.

Kanser akciğerlerde herhangi bir yere yayılabilir. Bazen bir akciğerde sadece tek bir tümör vardır. Bazen bir veya her iki akciğerde birçok metastaz vardır. Çoğu akciğer metastazı akciğerlerin kenarlarına ve alt loblara yakın gelişir. Kanser ayrıca plevra ve mediastinum gibi akciğer dışındaki bölgelere de yayılabilir.

Akciğer Metastazının Nedenleri

Neredeyse her kanser akciğerlere yayılabilir. Ancak, bazı kanser türlerinin akciğerlere yayılma olasılığı diğerlerine göre daha fazladır. Akciğere yayılan en yaygın kanserler:

• Mesane kanseri
• Meme kanseri
• Kolorektal kanser
• Böbrek kanseri
• Melanom
• Yumurtalık kanseri
• Yumuşak doku sarkomu
• Tiroid kanseri
• Pankreas kanseri
• Testis kanseri

Akciğer Metastazı Belirtileri

Akciğer metastazları ilk başta herhangi bir semptom göstermeyebilir. Akciğer metastazlarının semptomları, tümör sayısına ve akciğerlerde nerede bulunduğuna bağlı olarak değişir. Semptomlar geliştiğinde tanımlanması zor olabilir. Bunun nedeni, semptomların kanser dışındaki diğer sağlık koşullarına benzer olabilmesidir.

Metastatik akciğer kanseri belirtileri şunları içerebilir:

• Kalıcı öksürük
• Nefes darlığı
• Sık göğüs enfeksiyonları
• Kan tükürme, kanlı balgam
• Göğüste ağrı veya rahatsızlık
• Kilo kaybı
• Hırıltı

Nasıl Teşhis Edilir?

Akciğer metastazlarını teşhis etmek için aşağıdaki testler kullanılabilir. Aynı testlerin birçoğu sağlık ekibinizin tedaviyi planlamasına ve akciğer metastazlarını izlemesine yardımcı olabilir.

• Sağlık öyküsü ve fiziki muayene: Doktorunuz, geçmişte yaşadığınız tüm tıbbi olayların ve sorunların ayrıntılı bilgisini aldıktan sonra fiziki muayene yapacaktır. Fizik muayene, doktorunuzun herhangi bir akciğer metastazı belirtisi aramasına izin verir. Fizik muayene sırasında doktorunuz ciğerlerinizi dinleyebilir.

• Kan testleri: Genel sağlığınızı kontrol etmek ve bazı organların ne kadar iyi çalıştığını öğrenmek için tam bir kan sayımı (CBC) ve elektrolit paneli yapılabilir. Kanınızdaki oksijen seviyesi veya oksijen doygunluğu, akciğerlerinizin vücudunuza yeterli oksijen getirip getirmediğini kontrol etmek için de ölçülebilir.

Bazen daha önce bir kanser geçirdiyeseniz tümör marker (tümör belirteçleri) testleri yapılır. Bu testler vücuttaki spesifik bir proteinin miktarını ölçer. Kandaki tümör belirteçlerinin seviyesindeki bir artış, birincil kanserin geri döndüğü ve akciğerlere yayıldığı anlamına gelebilir.

• Görüntüleme testleri: Görüntüleme testleri akciğer metastazlarının teşhisinin önemli bir parçasıdır. Doktor kanserin akciğerlere yayılmış olabileceğini düşündüğünde, bir veya daha fazla görüntüleme testi yaptırabilir. Bu testler göğüs röntgeni, bilgisayarlı tomografi (BT) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) taramasını içerebilir.

• Bronkoskopi: Bronkoskopi, bir endoskop kullanarak trakea (nefes borusu), bronşlar (akciğerlerin büyük hava yolları) ve akciğerlerin içine bakmak için kullanılan bir testtir. Genellikle kişinin neden kan öksürdüğünü bulmak için yapılır. Bronkoskopi sırasında biyopsi de yapılabilir.

• Biyopsi: Biyopsi, hücrelerin veya dokuların çıkarılmasıdır, böylece mikroskop altında incelenebilirler. Bazen doktor görüntüleme testleri ile akciğer tümörleri bulduğunda yapılır.

• Diğer testler: Birincil kanser teşhisi konmadan önce akciğer metastazları bulunursa, doktor kanserin nerede başladığını bulmak için başka testler de isteyebilir.

Akciğer Metastazı Tedavisi

Metastatik akciğer kanseri tedavisi, kanser büyümesini kontrol etmeye ve semptomları hafifletmeye odaklanır. Kanser yayılmışsa, vücuttan tamamen ortadan kaldırmak zor olabilir.

Tedavi seçenekleri akciğer kanserinin tipine, metastazların konumuna, geçmişte yapılan tedavilere ve bir kişinin genel sağlığına bağlıdır.

Seçenekler şunları içerir:

Kemoterapi

Kemoterapi, akciğer metastazları için en yaygın tedavidir. Kanserin büyümesini küçültmek ve kontrol etmek için kullanılır. Kemoterapi bazen cerrahi ve hedeflenen tedavi gibi diğer tedavilerle birlikte kullanılır.

Kemoterapi, kanser hücrelerini yok etmek için vücutta dolaşan ilaçlar kullanır. İlaçlar genellikle intravenöz olarak (bir damardan) veya oral yoldan (ağızdan bir hap olarak) verilir.

Kemoterapi ilacının türü veya kullanılan ilaç kombinasyonu kanserin nerede başladığına ve daha önce kemoterapi alıp almadığınıza bağlıdır. İlaçlar, doz ve program her kişi için değişecektir.

Kemoterapinin yan etkileri esas olarak ilacın tipine, doza ve nasıl verildiğine bağlı olacaktır. Birçok kemoterapi ilacının yaygın yan etkileri düşük kan hücresi sayımı (kemik iliği supresyonu olarak adlandırılır), bulantı ve kusma, ağız problemleri ve bağırsak problemleridir.

Hormonal Terapi

Hormonal terapi, büyümek için hormona ihtiyaç duyan kanser hücrelerinin büyümesini yavaşlatmak veya durdurmak için belirli hormonları ekleyen, bloke eden veya kaldıran bir tedavidir.

Hormonal tedavi, kanserin büyümesini kontrol etmek ve semptomları hafifletmek için kullanılabilir. Meme ve tiroid kanserleri gibi akciğerlere yayılmış bazı kanser türleri için verilir.

Hedefli Terapi

Hedefli tedavi de kanser hücrelerini öldürür, ancak daha kesindir. Kemoterapi ilaçlarının aksine, hedefe yönelik tedaviler kanser ve sağlıklı hücreler arasında ayrım yapabilir.

İmmünoterapi

İmmünoterapi, kanser hücrelerini yok etmeye yardımcı olmak için bağışıklık sistemini kullanan bir biyolojik tedavi türüdür. Melanom gibi akciğerlere yayılmış bazı kanserlerin tedavisinde kullanılabilir. İmmünoterapi genellikle intravenöz olarak (bir iğne yoluyla damara) verilir.

Ameliyat

Ameliyat genellikle hastanın primer tümörü çıkarılmışsa veya kanser sadece sınırlı akciğer bölgelerine yayılmışsa yapılır. Ameliyat çoğunlukla kolorektal kanser, kemik kanseri veya akciğerlere yayılmış yumuşak doku sarkomu için kullanılır.

Akciğer metastazı olan herkes ameliyat olamaz. Doktorlar, cerrahinin tümörlerin büyüklüğü, sayısı ve yeri, birincil kanserin ne kadar iyi kontrol edildiğine, genel sağlığınıza ve diğer faktörlere bağlı olarak bir seçenek olup olmadığına karar verecektir.

Ablasyon Tedavisi

Ablasyon tedavisi, hücreleri veya dokuları ısı, kimyasallar veya diğer tekniklerle gideren veya yok eden bir prosedürdür. Akciğer metastazlarını tedavi etmek için farklı tipte ablasyon tedavisi kullanılabilir. Genellikle cerrahi yapılamadığında küçük tümörleri tedavi etmek ve semptomları kontrol etmek için kullanılırlar.

Radyasyon Tedavisi

Radyasyon tedavisi akciğer metastazlarını tedavi etmek için çok sık kullanılmaz. Bazı durumlarda, harici ışın radyasyon tedavisi nefes darlığı, öksürük ve kanama gibi semptomları hafifletmek için kullanılabilir.

Harici ışın radyasyonunun ne kadar süre kullanılacağı tedavinin amacına, tümör sayısına, akciğerlerin kaç alanının kanserden ve diğer faktörlerden etkilendiğine bağlıdır.

Torasentez

Torasentez, akciğerler ve göğüs duvarı arasındaki boşlukta anormal sıvı birikimini tedavi etmek için kullanılabilir.

Torasentez sırasında, doktor deriden akciğerler ile göğüs duvarı arasındaki boşluğa içi boş bir iğne sokar. Doktor, iğneyi göğüs boşluğundan fazla sıvı boşaltmak için kullanır. Ekstra sıvı tahliye edildikten sonra, doktor sıvının tekrar birikmesini durdurmak için plevral boşluğa bir madde koyabilir. Bu prosedüre plörodez denir.

Oksijen Terapisi

Oksijen tedavisi, bir maske veya burun deliklerinizdeki tüpler aracılığıyla ekstra oksijen verir. Nefes almakta zorlanıyorsanız yeterli oksijen almanızı sağlamak için kullanılabilir.

Stent Yerleştirme

Akciğer metastazları içeride büyüyebilir ve akciğerlerdeki hava yollarını tıkayabilir. Ayrıca hava yolu dışındaki yapılara baskı yapabilir ve daraltabilirler. Doktor, hava yolunu açık tutmak için hava yolunun içine bir stent veya küçük bir tüp yerleştirebilir. Bronkoskopi kullanılarak hava yoluna sokulur. Stent genellikle hava yolunda kalıcı olarak kalabilir.

Akciğer Metastazı Yaşam Süresi

Bir kişinin akciğer metastazlarıyla ne kadar süre yaşayacağını bilmenin bir yolu yoktur. Kanser tipi, akciğer metastazı sayısı ve ameliyat yapılıp yapılamayacağı gibi birçok faktöre bağlıdır. Akciğer metastazı ile sağkalım bazen aylar içinde ölçülür. Ancak bazı insanlar, özellikle metastazları çıkarmak için ameliyat yapılırsa, uzun yıllar hayatta kalabilir. Bazı insanlar beklenenden çok daha uzun yaşayabilirken bazıları beklenenden daha erken hayatlarını kaybedebilirler.

Hayatta kalma konusunda bir tahmin veren en iyi kişi doktordur. Her durumda, hayatta kalma oranları sadece tahminlerdir.

---

Kaynaklar ve Referanslar:
1: About lung metastases
2: What is a lung metastases?
3: Lung metastases (metastatic cancer)