Ameloblastoma Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Tedavisi

Ameloblastoma, alt veya üst çene kemiğinde ortaya çıkabilecek nadir, iyi huylu bir kemik tümörüdür. Ameloblastoma, dişlerin koruyucu mine astarını oluşturan hücrelerde başlar.

Bu yazıda: Ameloblastoma nedir? Ameloblastoma belirtileri nelerdir? Ameloblastomalar nasıl teşhis ve tedavi edilir? gibi soruların ayrıntılı yanıtlarını bulabilirsiniz.

Ameloblastoma Nedir?

Ameloblastoma, anormal doku büyümesini içeren nadir bir çene bozukluğudur. Ortaya çıkan tümörler veya kistler genellikle malign değildir (iyi huyludur), ancak doku büyümesi ilgili bölgede agresif olabilir.

Bu tümörün üçüncü azı dişinin (yirmilik diş olarak da bilinir) pozisyonu etrafında oluşması çok yaygındır. Bu tümörler en sık alt çene kemiğinde (mandibula olarak bilinir) görülür ve bildirilen ameloblastomların yaklaşık %80’i burada meydana gelir. Olguların geri kalan %20’si üst çene kemiğinde (maksilla olarak bilinir) veya hem mandibulada hem de maksillada aynı anda görülür.

İstatistiksel olarak, tüm çene tümörlerinin sadece % 1’i ameloblastomadır ve çoğu durumda büyüme iyi huylu (kanserli olmayan) ve metastatik değildir (yayılmazlar). Tümörün vücudun diğer bölgelerine yayılma riski çok düşüktür, % 2’den azdır, ancak yayılma meydana gelirse, akciğerlere, lenf düğümlerine, beyine veya cilde olması muhtemeldir. (bkz: akciğer metastazı)

Ameloblastomun vücudun başka yerlerine yayılması tedavi gerçekleştikten on yıl sonra ortaya çıkabilir ve ne yazık ki bu nadir tümör tipinin daha sonraki bir zamanda geri dönme riski nispeten yüksektir; tümör nüksü olarak bilinir.

Tümörlerin büyümesini ve kansere olası ilerlemeyi durdurmak için ameloblastomun erken teşhis edilmesi ve tedavi edilmesi önemlidir.

Ameloblastomanın Çeşitleri

Bu tümörün kesin teşhisini oldukça zorlaştıran ve doğru bir tanıya ulaşmak için geçen süreyi artırabilen farklı dört ameloblastom türü vardır.

  1. Multikistik / Konvansiyonel ameloblastom (katı ameloblastom olarak da bilinir)
  2. Unikistik / Kistik ameloblastom
  3. Periferik ameloblastom (ekstraosseöz ameloblastom olarak da bilinir)
  4. Desmoplastik ameloblastoma

Ameloblastomalar Kimleri Etkiler?

Ameloblastomun erkek ve kadınları eşit oranlarda etkilediği bilinmektedir ve herhangi bir yaş grubunu veya etnik kökenini etkileyebilir.

Ameloblastomalar her yaşta ortaya çıksa da, en sık 30-40 yaşlarındaki hastalarda görülür ve 10 yaşın altındaki çocuklarda nispeten nadirdir.

Ameloblastomun Nedenleri ve Risk Faktörleri

Ameloblastomun nedeni büyük ölçüde bilinmemektedir ve bu tümörün nadir görülmesi nedeniyle bildirilen az sayıdaki vakadan olası bir nedeni değerlendirmek zordur.

Son araştırmalar, hücre büyümesinin, bölünmesinin ve sağ kalımının kontrol edilmesinde rol oynayan bazı genlerin mutasyonu ile ameloblastom gelişimi arasında bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur.

Ameloblastom vakalarının % 80’inden fazlasında BRAF ve SMO olarak bilinen genlerde mutasyonlar görülmüştür ve bu nedenle bu genlerle ilgili daha fazla araştırma yapılmaktadır.

Şu anda ameloblastoma için tanımlanabilir bir neden olmamasına rağmen, bu tümör tipini geliştiren bir bireyin olasılığını arttırdığı düşünülen risk faktörleri vardır. Bunlar:

  • Kötü ağız hijyeni
  • Çenedeki herhangi bir şişliği göz ardı etme

Ameloblastoma Belirtileri

Ameloblastom hastaları genellikle tümör daha büyük olana kadar hiçbir belirti yaşamazlar. Doktorlar bunu ‘asemptomatik’ olarak tanımlıyorlar. Bu nedenle, birçok durumda bu nadir tümör tipi rutin diş röntgenleri sırasında hasta herhangi bir semptom yaşamadan önce keşfedilir.

En sık bildirilen ameloblastom belirtileri şunlardır:

  • Çene veya sinüs bölgesinde anormal bir büyüme
  • Çenede ağrısız şişlik
  • Kemik ağrısı – sürekli veya gelip giden olabilir
  • Gecikmiş diş patlaması
  • Çoklu dişlerin gevşek hareketi
  • Konuşma güçlüğü
  • Nazal solunum yollarının tıkanması
  • Ağız ülserleri
  • Çeneyi kapatırken kusurlu diş konumlandırma

Hastalar herhangi bir semptom yaşayamayabilir veya listelenenlerden sadece birkaçını yaşayabilir. Bununla birlikte, bu tümörün erken teşhis edilmesi çok önemlidir, çünkü tedavi edilmeyen ameloblastomlar büyük boyutlara büyüyebilir ve tedavisi giderek zorlaşabilir.

Nasıl Teşhis Edilir?

Ameloblastomanın tanısı aşağıdaki testlerle başlayabilir:

  • Görüntüleme testleri: Röntgen, BT ve MRG taramaları, doktorların ameloblastomun boyutunu belirlemesine yardımcı olur. Büyüme veya tümör bazen diş muayenesinde rutin röntgenlerde bulunabilir.
  • Doku testi: Tanıyı doğrulamak için doktorlar doku veya hücre örneğini alıp test için laboratuvara gönderebilirler.

Ameloblastoma Tedavisi

Ameloblastomun nadir görülmesi ve bu nedenle bildirilen vaka sayısının az olması nedeniyle, bu tümör için en etkili ve en güvenli tedaviyi bulmak zordur.

Araştırmalar, kemoterapinin bu tümör türünün tedavisinde çok az fayda sağladığını ve sadece hastaların semptomlarını hafifletmek için kullanıldığını göstermektedir.

Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:

Tümörü çıkarmak için ameliyat: Ameloblastoma tedavisi genellikle tümörü çıkarmak için ameliyat içerir. Ameloblastoma genellikle yakındaki çene kemiğine doğru büyür, bu nedenle cerrahların çene kemiğinin etkilenen kısmını çıkarmaları gerekebilir. Ameliyata agresif bir yaklaşım, ameloblastomun geri gelme riskini azaltır.

Çene onarımı için ameliyat: Ameliyat çene kemiğinizin bir kısmını çıkarmayı içeriyorsa, cerrahlar çeneyi onarabilir ve yeniden yapılandırabilir. Bu, çenenizin daha sonra nasıl göründüğünü ve çalıştığını iyileştirmeye yardımcı olabilir. Ameliyat ayrıca yemek yiyip konuşabilmenize de yardımcı olabilir.

Radyasyon tedavisi: Ameliyattan sonra veya ameliyat bir seçenek değilse, radyasyon tedavisi gerekebilir.

Destekleyici bakım: Çeşitli uzmanlar, tedavi sırasında ve sonrasında konuşma, yutma ve yemek problemleri ile çalışmanıza yardımcı olabilir.

Ameloblastomlar genellikle malign hale gelmez. Ancak ameliyattan sonra tekrar ortaya çıkarsa dokunun kötü huylu (malign ameloblastoma) olma olasılığının daha yüksek olduğuna dair kanıtlar vardır.

Ameloblastoma Hastaları İçin Sonuçlar (Prognoz)

Ameloblastomların mümkün olduğunca erken teşhis edilmesi ve tedavi edilmesi son derece faydalıdır. Erken tanı ve yeterli tedavi, daha önce bildirilmiş ameloblastom vakalarında hastalar için mükemmel bir sonuç sağlar. Ameliyat sırasında tümör tam olarak çıkarılmadığı takdirde ameloblastomda nüks oranı yaklaşık %50-72 olup, doğru tanının ve yeterli cerrahi işlemin önemini vurgulamaktadır.


Kaynaklar ve Referanslar:
1: About ameloblastoma
2: What is ameloblastoma?

onay Bu yazı yalnızca "yüksek kaliteli kaynaklar" referans alınarak yazılmıştır.
YAZAR: Cüneyt Şakar
Genel sağlık, hastalıklar ve sağlıklı yaşam bilgisini erişilebilir ve anlaşılabilir hale getirmeye adamış sertifikalı bir sağlık yazarıdır.
Başa dön tuşu