Yumuşak Damak Kanseri Nedir? Belirtileri, Tedavisi

Yumuşak damak kanseri (soft palate cancer), ağzın üst arka kısmında, dişlerin arkasında oluşan bir kanser türüdür. (bkz: damak kanseri)

Damak genellikle ağzın çatısı olarak adlandırılır. İki kısma ayrılır: Önde kemikli sert damak ve ağzın arkasında etli yumuşak damak (velum olarak adlandırılır). Yumuşak damak orofarenksin bir parçasıdır, bu nedenle bir tür gırtlak kanseri olarak kabul edilir.

Yumuşak damağın işlevi, yutma sırasında burun geçişini kapatarak yiyeceklerin buruna girmemesini sağlamaktır. Konuşma sesleri oluşturmaya da yardımcı olur.

Yumuşak damak kanseri, genellikle sigara ve içki öyküsü olan yaşlı erkeklerde daha yüksek insidansa sahiptir. Bununla birlikte, son on yılda genç insanlarda da vakalar olmuştur.

Yumuşak damak kanserinde olumlu taraf, tümörün ağızdan ameliyatla görülebilmesi ve tamamen çıkarılabilmesidir.

Doktorlar yumuşak damak kanserini diğer boğaz kanseri türlerine benzer şekilde tedavi ederler, genellikle cerrahi, radyasyon tedavisi ve kemoterapinin bir kombinasyonu ile.

Yumuşak Damak Kanserinin Nedenleri

Yumuşak damak kanseri, bir genetik mutasyon normal, sağlıklı hücreleri anormal hücrelere dönüştürdüğünde oluşur. Sağlıklı hücreler belirli bir hızda büyür ve çoğalır, sonunda belirli bir zamanda ölür. Anormal hücreler kontrolsüz bir şekilde büyür, çoğalır ve ölmezler.

Biriken anormal hücreler bir kitle (tümör) oluşturur. Kanser hücreleri yakındaki dokuları istila eder ve vücudun diğer bölgelerine yayılmak (metastaz yapmak) için ilk tümörden ayrılabilir.

Risk Faktörleri

Yumuşak damak kanseri riskini artırabilecek faktörler şunlardır:

• Alkol ve tütün kullanımı (sigara, pipo, puro gibi)
• İnsan papilloma virüsü (HPV) ile enfekte olmak
• Bağışıklık sisteminizi baskılayan ilaçlar almak
• Genetik faktörler
• Çevresel faktörler
• Daha önce radyasyona maruz kalma
• Kötü ağız hijyeni
• Bazı vitaminlerde eksiklik

Tütün ve alkol kullanıyorsanız, riskiniz daha da yüksektir.

Yumuşak Damak Kanseri Belirtileri

Yumuşak damak kanserinin bazı belirtileri şunları içerebilir:

• Kanama
• Yutma güçlüğü
• Konuşma zorluğu
• Ağız kokusu
• Ağız ağrısı
• Ağızda iyileşmeyen yaralar
• Gevşek dişler
• Yutulduğunda ağrı
• Kilo kaybı
• Kulak ağrısı
• Boyunda ağrıya neden olabilecek şişlik
• Ağızda kaybolmayan beyaz lekeler

Sizi endişelendiren herhangi bir kalıcı belirti hakkında doktorunuzla veya diş hekiminizle konuşun.

Nasıl Teşhis Edilir?

Yumuşak damak kanserini teşhis etmek için kullanılan testler ve prosedürler şunları içerir:

• Yumuşak damağınızı incelenmesi: Doktorunuz yumuşak damağınızı ve boğazınızdaki diğer yapıları incelemek için bir ayna veya küçük bir kamera kullanacaktır.

• Test için bir doku örneğinin çıkarılması: Doktorunuz şüpheli bir doku bölgesini çıkaracak ve test için laboratuara gönderecektir. Laboratuvarda, özel olarak eğitilmiş doktorlar (patologlar) kanser belirtileri arayacaktır.

• Görüntüleme testleri yapmak: Kanserinizin boyutunu daha iyi anlamak ve kanserin yumuşak damağınızın ötesine yayılmış olabileceğine dair işaretleri aramak için doktorunuz bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi görüntüleme testleri önerebilir.

Yumuşak Damak Kanseri Tedavisi

Yumuşak damak kanseri tedavisi, kanserinizin boyutu ve yeri, genel sağlığınız ve tercihleriniz gibi birçok faktöre bağlıdır.

Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:

Ameliyat

Ameliyatın amacı, kanseri mümkün olduğunca fazla çıkarmaktır. Kanser küçükse, hastanede kalmayı gerektirmeyen kısa bir operasyon sırasında çıkarılabilir. Daha büyük kanserler daha kapsamlı operasyonlar gerektirebilir. Kanser boyun lenf düğümlerine yayıldığında, lenf düğümlerinin çıkarılması gerekebilir.

Radyasyon Tedavisi

Radyasyon, kanser hücrelerini öldürmek için X-ışınları ve protonlar gibi yoğun enerji ışınlarını kullanır. Radyasyon tedavisi, tüm evrelerdeki yumuşak damak kanserlerini tedavi etmek için tek başına, kemoterapi veya cerrahi ile birlikte kullanılabilir.

Kemoterapi

Kemoterapi, kanser hücrelerini yok etmek için ilaçlar kullanır. Kemoterapi radyasyon tedavisi ile birleştirilebilir.

Rekonstrüktif Cerrahi

Kanserin nerede olduğuna ve ne kadar yayıldığına bağlı olarak rekonstrüktif cerrahi gerekebilir.

Rehabilitasyon Hizmetleri

Konuşma terapisi, yutma terapisi, diyetetik, fizik tedavi ve mesleki terapi alanlarındaki rehabilitasyon uzmanları, ameliyat veya radyasyon tedavisi sonrası gerekli olabilecek rehabilitasyona yardımcı olur.

Palyatif Bakım

Palyatif bakım, ciddi bir hastalığın ağrı ve diğer semptomlarından kurtulmaya odaklanan özel tıbbi bakımdır. Palyatif bakım uzmanları, devam eden bakımınızı tamamlayan ekstra bir destek katmanı sağlamak için sizinle, ailenizle ve diğer doktorlarınızla birlikte çalışır.

Yumuşak Damak Kanserini Önleme

Yumuşak damak kanseri riskinizi azaltmanın yolları şunları içerir:

• Sigara içmeyin: Sigara içmiyorsanız başlamayın. Halihazırda sigara veya herhangi bir tür tütün ürünü kullanıyorsanız, bırakmanıza yardımcı olacak stratejiler hakkında doktorunuzla konuşun.

• İçmeyi seçerseniz alkolü sınırlayın: Alkol içmeyi seçerseniz, bunu ölçülü olarak yapın. Sağlıklı yetişkinler için bu, kadınlar için günde bir, erkekler için günde iki içki anlamına gelir.

• Düzenli diş bakımı yaptırın: Randevunuz sırasında diş hekiminiz ağzınızda kanser ve kanser öncesi değişiklikler olup olmadığını kontrol edecektir.

• HPV aşısını düşünün: HPV enfeksiyonunu önlemek için aşı yaptırmak, yumuşak damak kanseri gibi HPV ile ilişkili kanser riskinizi azaltabilir. Doktorunuza bir HPV aşısının sizin için uygun olup olmadığını sorun

Başa Çıkma ve Destek

Bir kanser teşhisi endişe verici ve korkutucu olabilir. Sağlık bakımınızda aktif bir rol alarak kendinizi daha kontrollü hissetmenize yardımcı olabilirsiniz. Başa çıkmanıza yardımcı olmak için şunları deneyin:

• Bakımınızla ilgili kararlar almak için kanser hakkında yeterince bilgi edinin: Doktorunuza kanserinizin evresi, tedavi seçenekleriniz ve dilerseniz prognozunuz dahil olmak üzere kanseriniz hakkında sorular sorun. Kanser hakkında daha fazla şey öğrendikçe, tedavi kararları verme konusunda kendinize daha fazla güvenebilirsiniz.

• Arkadaşlarınızı ve ailenizi yakın tutun: Yakın ilişkilerinizi güçlü tutmak, kanserinizle başa çıkmanıza yardımcı olacaktır. Arkadaşlarınız ve aileniz, hastanedeyseniz evinizin bakımına yardımcı olmak gibi ihtiyaç duyacağınız pratik desteği sağlayabilir.

• Konuşacak birini bul. Umutlarınız ve korkularınız hakkında konuşabileceğiniz iyi bir dinleyici bulun. Bu bir arkadaş veya aile üyesi olabilir. Bir danışmanın, tıbbi sosyal hizmet uzmanının, din adamlarının veya kanser destek grubunun ilgi ve anlayışı da yardımcı olabilir.

---

Kaynaklar ve Referanslar:
1: Soft palate cancer