Toksik Megakolon Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Tedavisi

Toksik megakolon (toxic megacolon), kalın bağırsağın (kolonun) bir kısmının veya tamamının iltihaplandığı ve normal boyuttan daha büyük olduğu bir durumdur.

Megakolon, kolonun anormal genişlemesi anlamına gelen genel bir terimdir. Toksik megakolon ise durumun ciddiyetini ifade etmek için kullanılan bir terimdir.

Bu durum ayrıca toksik kolit ve fulminan kolit olarak da adlandırılmaktadır.

Bu yazıda: Toksik megakolon nedir? Toksik megakolonun nedenleri nelerdir? Belirtileri nelerdir? Nasıl tedavi edilir? gibi soruların ayrıntılı yanıtlarını bulabilirsiniz.

Toksik Megakolon Nedir?

Toksik megakolon, inflamatuar bağırsak hastalığının (İBH) iki ana formu olan Crohn hastalığı ve ülseratif kolitin ciddi, hayatı tehdit eden bir komplikasyonudur. Toksik megakolon oluştuğunda, kalın bağırsak (kolon) genişlemeye başlar (dilate).

Bu durum nadirdir ancak hayatı tehdit edicidir ve hemen tedavi gerektirmektedir. Vücudun her yerinde iltihaplanma (sepsis), kan kaybı ve ölüme yol açabilir.

Toksik Megakolonun Nedenleri

Toksik megakolon bu koşulların bir komplikasyonudur:

• Ülseratif kolit: Bu inflamatuar bağırsak hastalığı (IBD) türüdür. Genellikle kolon ve rektumu etkiler.

• Crohn hastalığı: Bu aynı zamanda bir IBD türüdür. Sindirim sisteminin herhangi bir bölümünü etkileyebilir.

• Kolon enfeksiyonu: Toksik megakolon Clostridium difficile kolit gibi enfeksiyonlardan da kaynaklanabilir. (bkz: c. difficile kolit)

• HIV enfeksiyonu veya AIDS: HIV olan kişiler için, sitomegalovirüs (CMV) kolit toksik megakolonun önde gelen nedenidir.

• İskemi: Kolona düşük kan akışına neden olabilir.

• Kolon kanseri. Nadir durumlarda, kanser büyümesi de bu duruma neden olabilir.

Diğer risk faktörleri şunlardır:

• Şeker hastalığı
• Nakledilen bir organ
• Böbrek yetmezliği
• Zayıflamış bağışıklık sistemi
• Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)

Toksik Megakolonun Belirtileri

Toksik megakolon ortaya çıktığında, kalın bağırsaklar hızla genişler. Durumun belirtileri aniden ortaya çıkabilir ve şunları içerebilir:

• Karında ağrı, hassasiyet ve şişkinlik
• Ateş
• Hızlı kalp hızı (taşikardi)
• Şok
• Kanlı veya şiddetli ishal
• Ağrılı bağırsak hareketleri
• Baş dönmesi
• Karışıklık

Toksik megakolon yaşamı tehdit edici olduğundan, bu belirtiler ortaya çıkarsa derhal tıbbi yardım almalısınız.

Nasıl Teşhis Edilir?

Toksik megakolonun belirtileri ortaya çıkarsa, doktorunuz tanınızı fizik muayene ve diğer testler ile doğrulayabilir. Size sağlık geçmişinizi ve IBD’niz olup olmadığını soracaklar. Doktorunuz ayrıca hassas bir karın olup olmadığını ve karnınıza yerleştirilen bir stetoskopla bağırsak seslerini duyabiliyorlar mı kontrol eder.

Doktorunuz toksik megakolonun bulunduğundan şüpheleniyorsa, daha fazla test isteyebilir. Bu tanıyı doğrulamak için ek testler şunları içerir:

• Abdominal (karın) röntgeni
• Karın BT taraması (bilgisayarlı tomografi)
• Tam kan sayımı ve kan elektrolitleri gibi kan testleri

Toksik Megakolon Tedavisi

Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:

İlaçlar

Soruna neden olan ana durumu veya enfeksiyonu tedavi etmek toksik megakolonun azaltılmasına yardımcı olabilir. Enflamasyonu kontrol altına almak için size ilaçlar verilebilir. Antibiyotikler enfeksiyonun tedavisine veya önlenmesine yardımcı olabilir. Doktorunuz ayrıca başka ilaçlar da reçete edebilir.

Bağırsak Desteği ve Dekompresyon

Bu işlemler bağırsakların hareket etmesine yardımcı olur ve kolonu dolduran maddeleri ve gazları giderir.

IV (intravenöz) Sıvılar

Vücudunuzu beslemeye ve dehidrasyonu önlemeye yardımcı olmak için bir IV sıvı ve elektrolit verilebilir.

Ameliyat

Kan basıncınız stabil olduğunda, toksik megakolonu düzeltmek için ameliyata ihtiyacınız olacaktır. Bazı durumlarda, toksik megakolon kolonda bir yırtılma veya perforasyona (delinmeye) neden olabilir. Bu yırtılma kolonun bakterilerin vücuda girmesini önlemek için onarılmalıdır.

Perforasyon olmasa bile, kolonun dokusu zayıflamış veya hasar görmüş olabilir ve çıkarılması gerekebilir. Hasarın derecesine bağlı olarak, kolektomi geçirmeniz gerekebilir. Bu prosedür, kolonun tamamen veya kısmen çıkarılmasını içerir.

Ameliyat sırasında ve sonrasında antibiyotik alacaksınız. Antibiyotikler sepsis olarak bilinen ciddi bir enfeksiyonun önlenmesine yardımcı olacaktır. Sepsis vücutta genellikle hayatı tehdit eden şiddetli bir reaksiyona neden olur.

Toksik Megakolonu Nasıl Önleyebilirim?

Toksik megakolon, inflamatuvar bağırsak hastalıklarının (IBD) veya enfeksiyonların bir komplikasyonudur. Bu koşullardan birine sahipseniz doktorunuzun tavsiyesine uymalısınız. Bu, yaşam tarzı değişiklikleri yapmayı ve bazı ilaçları almayı içerebilir.

Doktorunuzun tavsiyesine uyarak IBD semptomlarını kontrol etmeye, enfeksiyonları önlemeye ve toksik megakolonun gelişme olasılığını azaltmanıza yardımcı olacaktır.

Komplikasyonlar

Bu durum tedavi edilmediğinde aşağıdaki komplikasyonlara neden olabilir:

• Kanama ve kan kaybı
• Tüm vücutta enfeksiyon
• Kolonda delik oluşumu (perforasyon)
• Organlara ve diğer dokulara kan akışı kaybı (şok)
• Ölüm

---

Kaynaklar ve Referanslar:
1: Toxic megacolon
2: What is toxic megacolon?
3: About toxic megacolon