Hipospadias Nedir? (peygamber sünneti) Nedenleri, Tedavisi

Hipospadias (hypospadias), penisin doğumda var olan bir anomalisidir. Hipospadias halk arasında Peygamber sünneti, yarım sünnetli veya doğuştan sünnetli olarak adlandırılmaktadır.

Bu yazıda: Hipospadias Nedir? Hipospadias tipleri nelerdir? Hipospadiasın belirtileri nelerdir? Nasıl tedavi edilir? gibi soruların ayrıntılı yanıtlarını bulabilirsiniz.

Hipospadias Nedir?

Hipospadias, idrar yolu (üretra) deliğinin uç yerine penisin alt tarafında olduğu bir doğum kusurudur (konjenital durum).

Penisteki bu anormallik ile doğan çocukların idrar deliği (üretral meatus) penisin ucunda (glans) yer almaz, bunun yerine bu delik penisin alt kısmı boyunca herhangi bir yerde oluşabilir.

Delik en çok distal pozisyonda yani penis ucunun yakınında veya hemen altında oluşur. Ancak, penisin orta kısmında ve hatta skrotumda (proksimal pozisyon) da bulunabilir. Peniste oluşan bu anormal durum doğan her 200 ila 300 erkek çocuktan 1’ini etkileyen yaygın bir doğum defektidir.

Hipospadias, hafif ila ağır derecelerde görülebilir. Ciddiyet derecesi üretral deliğin bulunduğu yere bağlıdır. Üretral açılma herhangi bir fonksiyonel problem oluşturmazsa, hipospadiasın küçük vakalarında durumun düzeltilmesi gerekmez.

Fakat genel olarak hipospadiaslı erkeklerin çoğu fonksiyon güçlüğü çeker ve tedaviye ihtiyaç duyar. Bu durum tedavi edilmezse idrar yaparken zorlanmaya ve cinsel ilişki ile ilgili zorluklara yol açabilir.

Çoğu vakada hipospadiasın kesin nedeni bilinmemektedir, fakat genetik ve çevresel faktörlerin bu durumun görülmesinde rol oynadığı düşünülmektedir.

Peygamber sünneti olan erkek çocuklarda görülebilen diğer sorunlar:

• Penis aşağı doğru eğri olabilir (kordi).
• Hipospadias vakalarının yaklaşık % 10’unda testislerden biri tam olarak testis torbasına (skrotum) doğru inmemiş olabilir (kriptorşidizm).
• Sünnet derisi (penisin başını örten cilt) tam olarak gelişmemiştir.

Çoğu zaman hipospadias penis anormalliği bu bebeklerde görülen tek gelişimsel problemdir ve idrar sistemi veya diğer organlarda başka kusurların olduğu anlamına gelmez.

Hipospadias Çeşitleri

• Distal (glanüler, koronal, subkoronal)
• Orta şaft (distal penil, midşaft, proksimal penil)
• Posterior veya proksimal (penoskrotal, skrotal, perineal)

Hipospadiasın tipi, üretranın (idrar yolunun) açılma yerine bağlıdır:

• Distal (glanüler, koronal, subkoronal): Distal hipospadiasta, çocuğun üretrasının açılması penis başının üstünde veya hemen altında bulunur, ancak ucunda değildir. Bu en hafif ve en yaygın formudur ve cerrahi düzeltmeyi gerektirmeyebilir, çünkü üriner akıntının yanlış yönlendirilmesine veya penisin bir ereksiyon sırasında kavislenmesine neden olmaz. Distal tip vakaların %50’ini oluşturur.

• Orta şaft (distal penil, midşaft, proksimal penil): Bu tip, vakaların yaklaşık yüzde 30’unu oluşturur. İdrar deliği penisin şaftı boyunca herhangi bir yerde görülebilir.

• Posterior veya proksimal (penoskrotal, skrotal, perineal): Skrotumda (testis torbasında) veya perineumda (anüs ve skrotum arasında) görülen bu tip hipospadiasın en şiddetli formu olup vakaların yüzde 20’sini oluşturur.

Bilgicik: Bu durum kızlarda da görülür, ancak oldukça nadirdir (yaklaşık 500.000’de 1) ve çok farklı bir durumdur.

Hipospadiasın Nedenleri Nelerdir?

Hipospadias doğumda (konjenital) bulunur ve nedeni bilinmemektedir. Penisin oluşturulmasında kilit adımlar gebeliğin 9. ve 12. haftaları arasında gerçekleşir.

Fetusta erkeğin penisi geliştikçe belli hormonlar üretra ve sünnet derisinin oluşumunu teşvik eder. Hipospadias, bu hormonların eyleminde bir arıza meydana geldiğinde ortaya çıkar ve üretranın anormal bir şekilde gelişmesine neden olur.

Risk Faktörleri

Hipospadiasın nedeni genel olarak bilinmiyor, ancak bu faktörler durumla ilişkili olabilir:

• Aile öyküsü: Bu durum ailede hipospadias öyküsü olan bebeklerde daha sık görülür.

• Genetik: Bazı gen varyasyonları, erkek cinsel organlarının oluşumunu teşvik eden hormonların bozulmasında rol oynayabilir.

• Annelik yaşı ve ağırlığı: 35 yaşından büyük olan ve obez olarak kabul edilen anneler, hipospadiaslı bir bebeğe sahip olma riski daha yüksektir.

• Hamilelik sırasında bazı maddelere maruz kalma: Bu durumun annenin böcek ilacı ve endüstriyel kimyasallar gibi belirli bileşiklere maruz kalmasıyla ilişkili olduğu düşünülüyor ancak bu kesin değildir.

• Doğurganlık tedavileri: Gebeliğe yardımcı olmak için yardımcı üreme teknolojisini kullanan kadınların hipospadiaslı bir bebeği olma riski daha yüksektir.

• Diğer: Prematürite, düşük doğum ağırlığı ve ikiz gebelik de aynı zamanda hipospadias için risk faktörleri olarak düşünülür.

Hamile kadınlar sağlıklı davranışlar uygulayarak hipospadias ve diğer doğum kusurlarını azaltabilir:

1. Gebelik boyunca sigara içilmemeli ve alkol alınmamalıdır
2. Sağlıklı bir şekilde kilo verilmeli
3. Günde 400 ila 800 mikrogram (mcg) folik asit alınması önerilir

Batı kültürlerinde hipospadias oranı artmaktadır. Bu artışa yönelik bir teori, çevreyi kirleten faktörlerin ve özellikle meyve ve sebzelerde kullanılan hormon benzeri bileşiklerin kullanılması sonucu olduğu düşünülmektedir.

Hipospadias Belirtileri

• İdrar akışının aşağı doğru püskürtülmesi
• İnmemiş testisler (kriptorşidizm)
• Kasık fıtığı
• Üst üriner sistem anomalileri
• İdrarın üreterden mesaneye geri akışı
• Penisin aşağı doğru eğrisi (kordi)

Nasıl Teşhis Edilir?

Bebeğin doğumu sırasında fiziki muayene ile teşhis konur. Doktorlar, tüm yeni doğmuş erkek çocuklarda hipospadias olup olmadığını kontrol ederler. Doğumu gerçekleştiren doktor, çocukta bu anormal penis ile karşılaşırsa sizi bu alanda uzman birine sevk eder.

Hipospadias şiddetliyse, diğer sorunları ortadan kaldırmak için ultrason veya kan testleri gibi ileri araştırmalara ihtiyaç duyulabilir.

Hipospadias Tedavisi

Hipospadias için tıbbi yönetim yoktur, bu yüzden ameliyatla tedavi edilmelidir. Kısa penis uzunluğunun hipospadiasın yeterli cerrahi onarımını zorlaştırabileceği tespit edildiğinde, cerrahi öncesi testosteron enjeksiyonları düşünülebilir.

Bazı hipospadias türleri çok küçüktür ve ameliyat gerektirmezler. Diğer durumlarda ise tedavi genelde üretral deliğin yeniden konumlandırılması ve gerekirse penis milinin düzeltilmesi için ameliyatı içerir.

Hipospadias Ameliyatı

Hipospadiasın çoğu formu, tek bir ameliyatta düzeltilebilir. Ancak, bazen birden fazla ameliyat yapılması gerekebilir. Hipospadias ameliyatı, genel anestezi ile hasta uyutularak yapılır. Ameliyat genellikle çocuk 6 ila 18 aylıkken yapılır. Ameliyatın erken yapılması hipospadiaslı çocuklarda gelişebilen zihinsel veya duygusal sorunların çoğunu önlemeye yardımcı olur.

Ameliyat sırasında yapılan tamiratların bir kısmı, üretranın açıklığının doğru yere yerleştirilmesi, penisdeki eğriliğinin düzeltilmesi ve üretranın açıklığı çevresinde derinin onarılmasını içerir. Doktor, onarımların bir kısmını yapmak için sünnet derisini kullanması gerekebileceğinden, hipospadiası olan bir bebek sünnet edilmemelidir.

Bazen, cerrah ilk birkaç gün boyunca çocuğun onarılan üretra yoluyla idrar yapmamasını tercih edebilir. Kateter adı verilen küçük bir plastik tüp, penisin başına dikişlerle bağlanır. Bu tüp idrarın onarılan alanla temasa girmeden dışarı akmasını sağlar. Bu tüp sonradan 7 ila 14 gün içinde kaldırılır.

Ameliyatın sonunda şişmeyi azaltmak ve çocuğun daha rahat etmesi için penisin etrafına sargı bezi sarılır. Çocuk taburcu edildikten sonra antibiyotik ve mesane spazmlarını durdurmak doktor tarafından bazı ilaçlar reçete edilebilir.

Ameliyat Komplikasyonları

Modern teknolojiler ve teknikler ile, hipospadias ve kordi onarım prosedürleri oldukça başarılıdır, ancak potansiyel bazı komplikasyonlarla da karşılaşılabilir.

Bazı durumlarda bir delik veya fistül oluşabilir ve delikten idrar kaçabilir. Bunu onarmak için ayrıca üretranın daha fazla cerrahiye ihtiyacı olacaktır. Hastalar ergenlik sonrasına kadar sürekli olarak muayene edilmeleri gerekebilir.

Olası diğer komplikasyonlar ise şunlardır:

• Kanama: En küçük ameliyatlarda bile kanama riski vardır. Hipospadias cerrahisinden sonra da kanamalar görülebilir. Ciddi kanama ve kan nakli gereksinimi, hipospadias ameliyatlarında son derece nadirdir.

• Enfeksiyon: Bütün ameliyatlarda olduğu gibi hipospadias ameliyatı (özellikle kateter kullanımında) da enfeksiyon riski taşır. Kateter kullanan hastalarda antibiyotik kullanımı da dahil olmak üzere bu riski azaltmak için bir çok önlem alınır.

• Mesane spazmları: Çocuklar uzun süreli kateter kullandıklarında mesane spazmlarına maruz kalabilirler. Bu kateterler bir güvenlik önlemi olarak kullanılır, ancak ameliyat sonrası rahatsızlıklara neden olabilir. Mesane spazmlarında ilaçlar yardımcı olabilir, ancak rahatsızlığı ortadan kaldırmazlar.

• Fistül: Ameliyatından sonra çocuğunuz yeni bir yerden idrar kaçağı yaşayabilir. Buna fistül denir. Çocuğunuzun onarımı basitse fistül riski düşüktür; Bununla birlikte daha kompleks onarımlar daha yüksek bir fistül riski taşımaktadır. Fistül oluşması durumunda çocuğa yeni bir cerrahi onarım yapılması gerekir. Bu tamir genellikle kolaydır ancak ilk cerrahiden sonra en az altı ay boyunca yapılamaz.

• Tekrarlayan kordi: Ameliyattan sonra kordi (penisin bükülmesi) dönerse, penisi düzeltmek için bir başka ameliyat gerekebilir.

Çoğu iyileşme süreci problemsiz devam eder. Ancak, çocuğunuzun aşağıdaki belirtilerden herhangi biriyle karşılaştığını fark ederseniz hemen doktorunuza başvurun:

• 24 saatten fazla 102 derece veya daha yüksek ateş
• İdrar yapamama, sorunlu idrara çıkma
• Penisinin ucunda mavi veya gri renk değişikliği
• Ağrı kesici ilaçlar etkisiz kalıyorsa
• Ameliyat bölgesinde kanama

İdrarın ameliyattan sonraki ilk birkaç gün boyunca pembe görünmesi normaldir.

Komplikasyonlar

Penisteki bu anormal durum tedavi edilmezse aşağıdakilere komplikasyonlara neden olabilir:

• Penisin anormal görünüşü
• Tuvaleti kullanmayı öğrenme sorunları
• Penisin ereksiyon ile anormal eğriliği
• Boşalma ile ilgili sorunlar

---

Kaynaklar ve Referanslar:
1: What is hypospadias?
2: Facts about hypospadias
3: About hypospadias
4: Hypospadias symptoms & types