Hemanjiom Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi

Hemanjiom (hemangioma), kan damarlarından oluşan iyi huylu bir tümör türüdür. Hemanjiomların bir çok tipi vardır ve cilt, kas, kemik ve iç organlar da dahil olmak üzere vücudun birçok yerinde oluşabilirler.

Bu yazıda: Hemanjiyom nedir? Hemanjiom neden olur? Hemanjiom çeşitleri nelerdir? Hemanjiom tedavisi nasıl yapılır? gibi soruların ayrıntılı yanıtlarını bulabilirsiniz.

Hemanjiom Nedir?

Hemanjiom, doğumda veya yaşamın ilk veya ikinci haftasında ortaya çıkan parlak kırmızı bir doğum lekesidir. Hemanjiomlar kan damarlarının kansersiz büyümeleridir. Bunlar çocuklarda en yaygın büyümeler veya tümörlerdir. Genellikle bir süre büyürler ve daha sonra tedavi olmadan azalırlar.

Bir bebek genellikle sadece bir hemanjiomla doğar, ancak birden fazla da fazla mevcut olabilir. Hemanjiomlar kalıtsal değildir, ancak aynı ailenin birkaç üyesi lezyonlara sahip olabilir, çünkü bunlar çok yaygındır.

Genellikle doğum lekesi olarak adlandırılan bu tümörlerin çoğu doğumdan kısa bir süre sonra yüz, boyun, kafa derisi veya sırt üzerinde gelişir. Çoğu cilt yüzeyinde veya hemen altında görülür. Genellikle lastik, kırmızı veya mor kütle şeklinde bulunurlar, ancak boyut, renk ve şekil bakımından önemli farklılıklar gösterebilirler.

Hemanjiomlar genellikle hızla büyür ve yaşamın ilk yılında çıkıntılı süngerimsi bir kütle oluşturmaya başlar. Bunu takiben, büyüme yavaş yavaş çözülmeye başlar ve tüm hemanjiyomların neredeyse yarısı çocuk 5 yaşına eriştiği zaman ortadan kaybolur. Çocuklukta hemanjiyom geliştiren çocuklar genellikle 10 yaşına eriştikleri zaman lezyonun herhangi bir izi kalmaz.

Çoğu zaman hemanjiomlar tedavi gerektirmez, ancak birçok hasta, yumru çok renkliyse ve yüz gibi çok belirgin bir yerdeyse tedavi edilmelerini ister.

Çoğu hemanjiyom vakasında, tedavi ameliyat içermez. Ameliyat genellikle görme, nefes alma veya yeme ile ilgili sorunlara neden olan tümörler için yapılır.

Hemanjiom Gelişim Evreleri

Temel olarak hemanjiomların gelişimi üç aşamalıdır:

1. Birinci aşama hemanjiomun hızla büyüdüğü proliferasyon aşamasıdır. Bu aşama bir yıl kadar sürebilir.
2. İkinci aşama ise lezyonların görünümünde çok az değişimin gerçekleştiği dinlenme aşaması. Bu aşama, çocuk yaklaşık bir ila iki yaşına gelinceye kadar sürer.
3. Üçüncü aşama ise lezyonun küçülmeye ve kaybolma aşamasıdır.

Nadir görülen birkaç vakada hemanjiomların boyutu küçülmez ya da kaybolmaz.

Hemanjiom Kanser Midir?

Hemanjiom büyüdüğü ve değiştiği için tümör olarak sınıflandırılır, ancak bir tür kanser değildir. Hemanjiomlar vücudun başka bir yerine yayılmaz ve başka insanlara bulaşmaz.

Hemanjiom Neden Olur?

Hemanjiom anormal derecede yoğun bir ekstra kan damarı grubundan oluşur. Kan damarlarının gruplanmasına neyin sebep olduğu bilinmemektedir.

Hemanjiomların neden geliştiği tam olarak anlaşılmasa da, farklı hemanjiyom tipleri farklı nedenlerle ilişkilidir. Örneğin, infantil hemanjiomlar, fetal gelişim sırasında ortaya çıkan vasküler sistemin gelişimindeki hatalardan kaynaklanır, ancak birçok durumda hataya neden olan olay tanımlanamaz.

Benzer şekilde, bir hemanjiyom yaralanmanın sonucu olarak da ortaya çıkabilir, ancak bir yaralanmanın hemanjioma yol açıp açmadığı henüz doğrulanmamıştır.

Hemanjiyomlar hamilelik sırasında da gelişebilir ancak çocuk doğduktan sonra düzelir.

Bazı hemanjiyomlar genetik anormalliklerle ilişkilidir (örneğin von Hippel-Lindau hastalığında kavernöz hemanjiyom).

Belirli kimyasallara ya da radyasyona maruz kalmayı içeren hiçbir meslek, hemanjiomların gelişimi ile bağlantılı değildir. Ayrıca hamilelik sırasında alınan hiçbir ilaç, yiyecek ya da aktivite ile de bağlantı tespit edilmemiştir.

Risk Faktörleri

• Kızlarda erkeklerden 4 kat daha sık görülür
• Erken doğan bebekler
• Düşük doğum ağırlığına sahip olan bebekler
• Çoklu doğumda (ikizler, üçüzler vb.)

Hemanjiomun olması bebeği sağlık sorunları için yüksek risk altında tutmaz. Ancak hemanjiomlar bazı sendromlarda ortaya çıkabilir, bu nedenle bir doktora başvurarak herhangi bir sorunun olup olmadığını öğrenebilirsiniz.

Hemanjiom Çeşitleri

İki temel hemanjiom tipi vardır: İnfantil hemanjiom ve konjenital hemanjiom.

Bir bebeğin doğuştan sahip olduğu hemanjiomaya konjenital hemanjiom denir. Daha sonra ortaya çıkan hemanjiomalar ise infantil hemanjiom olarak adlandırılır. İnfantil hemanjiomlar konjenital hemanjiomlardan çok daha yaygındır.

Konjenital Hemanjiom Nedir?

Konjenital hemanjiom, karışık bir kan damarı grubu bir bebeğin derisinde veya altında büyüdüğünde ortaya çıkan bir doğum lekesi türüdür. Konjenital doğumda mevcut demektir, bu yüzden bu hemanjiomları olan bebekler onlarla birlikte doğar. Bazen doğum öncesi ultrasonda bebek doğmadan önce de tanı alabilir.

Konjenital hemanjiomlar yuvarlak veya oval görünürler ve renkleri pembe ile mor arasında değişir. Konjenital hemanjiomlar, infantil hemanjiyomlardan farklı olarak, doğumdan sonra büyümez veya çoğalmaz.

İnfantil Hemanjiom Nedir?

İnfantil hemanjiomlar, endotel hücre proliferasyonu ile karakterize, çocukluk çağının iyi huylu vasküler tümörleridir. Nüfusun % 3 ila % 10’unda meydana gelen çocukluk çağının en sık görülen yumuşak doku tümörleridir. Lezyonlar doğumda genellikle tespit edilemez, ancak yaşamın ilk 4-6 haftasında görülebilir.

Çoğu endişe verici olmasa da, infantil hemanjiyomların yaklaşık % 12’si belirgin şekilde karmaşıktır tedavinin değerlendirilmesi için uzmanlara sevk edilmesini gerektirir. Yüzeysel, derin ve karışık olmak üzere üç tipe ayrılır.

• Yüzeysel (kapiller) hemanjiomlar: Bu en sık görülen hemanjiom tipidir. Bazen çilek doğum lekeleri olarak da adlandırılır. Cildin yüzeyinde oluşurlar ve tipik olarak parlak kırmızı bir renge sahiptir. Fokal (tek bir yerde) veya diffüz (daha büyük bir alan üzerinde) yayılabilir.

• Derin (kavernöz) hemanjiomlar: Cildin daha derin katmanlarında veya göz çevresinde oluşurlar. Bunlar pürüzsüz bir yüzeye sahip mavimsi-mor bir şişkinlik gibi görünür.

• Karışık: Karışık tipler kapiller ve kavernöz tiplerin bir karışımıdır.

Kapiller hemanjiomlar göz kapaklarında, gözün yüzeyinde veya göz yuvasında olabilir. Bu olduğunda, hemanjiom gözün normal gelişimine müdahale edebilir. Ayrıca ambliyopi ve glokom da dahil olmak üzere görme problemlerine yol açabilir.

Kas, Kemik ve İç Organlardaki Hemanjiyomlar

Cilt hemanjiomları kadar yaygın olmasa da, hemanjiyomlar kas ve kemik de dahil olmak üzere diğer dokularda da gelişir:

Kas İçi (intramüsküler) Hemanjiom

Kas dokusundaki hemanjiomlar her yaşta gelişebilir, ancak en sık genç erişkinlerde görülür. Herhangi bir kas etkilenebilir. Kas içinde bulundukları için, bu hemanjiomlar sıklıkla gözle görülür bir belirti göstermez, ancak bazıları şişmeye neden olabilir. Bunlar genellikle ağrılıdır ve tedavi gerektirir.

Kemik Hemanjiomu

Kemiklerde ortaya çıkan hemanjiomlar tipik olarak kafatasında veya omurgada görülür ve en sık 50 ila 70 yaşları arasındaki kişilerde görülür. Yüzeyde büyüyebilir veya bir kemiğin merkez kanalına daha derine girebilirler. Tipik olarak semptomlara neden olmadıkları için, bu tümörler sıklıkla bir röntgen veya MRG görüntüsü başka bir amaç için alındığında tesadüfen bulunur.

Karaciğer Hemanjiomu

Karaciğer hemanjiomu, karaciğerde en sık görülen iyi huylu (kanserli olmayan) tümörlerdir. Tümör genellikle küçüktür ve çapı 4 santimetreden azdır. Ancak bazı durumlarda, daha da büyüyebilir. Daha büyük bir tümörün karın ağrısı ve bulantı gibi semptomlara neden olma olasılığı daha yüksektir. Kemikte bulunan hemanjiyomlar gibi, karaciğer hemanjiomu da sıklıkla başka bir amaç için yapılan testler sırasında tesadüfen bulunur. Belirtilere neden olmadıkça, bu hemanjiyomlar herhangi bir tedavi gerektirmez.

Kas, kemik ve karaciğerin yanı sıra, hemanjiomlar böbrekler, akciğer, kolon, bağırsak ve beyinde de oluşabilir. Organları etkileyen hemanjiomlar genellikle sorun yaratmaz.

Hemanjiomların Belirtileri Nelerdir?

Hemanjiyomlar normal olarak oluşumları sırasında veya sonrasında semptomlara neden olmaz. Bununla birlikte, büyürlerse veya hassas bir alanda veya çoklu hemanjiyom varsa, bazı semptomlara neden olabilirler.

Bununla birlikte, bazı hemanjiomlar açılabilir ve kanayabilir veya ülsere olabilir. Bu da acı verici olabilir.

İç Organlardaki Hemanjiomların Belirtileri

Vücudun içindeki hemanjiomlar genellikle büyüyünceye kadar veya çoklu hemanjiyom oluşana kadar farkedilmez. Bir hemanjiomun olabileceğini gösteren bazı belirtiler şunlardır:

• Mide bulantısı ve kusma
• Karın ağrısı
• İştah kaybı ve açıklanamayan kilo kaybı
• Karın bölgesinde dolgunluk hissi

Nasıl Teşhis Edilir?

Deri hemanjiyomlarının teşhisinde özel testler kullanılmaz. Doktorunuz fizik muayene sırasında görsel tanı koyabilir.

Organların üzerindeki hemanjiyomlar genellikle ultrason, MRG veya BT taraması gibi bir görüntüleme testi sırasında tespit edilir. Genellikle tesadüfi bir bulgu olarak algılanırlar.

Bazen, hemanjiomları diğer tümörlerden ayırmak zor olabilir ve hemanjiyom tanısını doğrulamak için bazen bir biyopsi gerekli olabilir. Biyopside, tümörün doku örneği mikroskop altında alınır ve incelenir. Dokuya mikroskop altında bakmak, tümörün gerçekten bir hemanjiom olup olmadığını ve ne tür olduğunu söylemenin en iyi yolu olabilir.

Ayrıca birden fazla tümör varsa veya belirtileriniz belirli bir hastalık düzeniyle ilgiliyse, doktorunuz genetik analiz için kan testleri önerebilir.

Hemanjiom Tedavisi

Hemanjiomların çoğunluğu bir tedaviye ihtiyaç duymayabilir. Bazı ebeveynler hemanjiyom tedavisinin gerekli olduğunu düşünür, çünkü izler şekil bozucu olabilir ve sosyal veya psikolojik sorunlara neden olabilir.

Doktorlar, fiziksel sorunlara yol açmayan bir hemanjiomu tedavi etmekte tereddüt edebilir, çünkü hemanjiyomlar genellikle tedavi olmadan yavaş yavaş kaybolur ve tedavilerin potansiyel yan etkileri vardır.

Büyüme çocuğunuzun görüşüne müdahale ederse veya başka sorunlara neden olursa, tedavi seçenekleri şunları içerebilir:

Kortikosteroid Tedavisi

Büyümesini azaltmak ve enflamasyonu durdurmak için hemanjiyom içine kortikosteroidler enjekte edilebilir.

Beta Blokerler

Bazı topikal beta blokerler, küçük, yüzeysel hemanjiomlarda 6 ila 12 ay boyunca günde birkaç kez kullanılabilir. Küçük ülsere hemanjiomların tedavisinde de rol oynayabilirler. Bu ilaçlar genellikle güvenli olarak kabul edilir. Yan etkiler yüksek kan şekeri, yüksek tansiyon ve hırıltı içerebilir.

Anti-Enflamatuar İlaçlar

Hemanjiom, burun, dudak veya göz kapakları gibi hayati yapıların yakınında büyüyorsa doktorunuz steroid ilaç önerebilir. Steroidler sıklıkla tümörün büyümesini yavaşlatmak için kullanılır. İlaçlar doğrudan hemanjiyom içine enjekte edilebilir veya oral olarak verilebilir.

Lazer Tedavisi

Bazen hemanjiyomu çıkarmak ya da hemanjiyomdaki ağrılı yaraları tedavi etmek için lazer tedavisi kullanılabilir.

İlaçlı Jel

İlaçlı bir jel, cilt hemanjiyomlarının yüzeyindeki ülserleri tedavi etmek için sıklıkla kullanılır. Bu jelin hemanjiomun kendisi üzerinde etkisi yoktur. Diğer tedaviler başarısız olduğunda ikinci basamak tedavi olarak da kullanılır.

Ameliyat

Hemanjiom ameliyatı genellikle hemanjiom büyükse veya göz gibi hassas bir bölgede ise tercih edilir.

Daha az yan etkiye sahip diğer tedavileri bulmak için araştırmalar devam etmektedir. Bazı deneysel tedaviler, interferon alfa ve topikal immün baskılayıcıları içerir.

Organlardaki Hemanjiomlar İçin Tedavi

Organlardaki hemanjiomlar çok büyürlerse veya ağrıya neden olurlarsa tedavi gerekebilir. Bu hemanjiomların tedavi seçenekleri şunları içerir:

• Hemanjomun ameliyatla alınması
• Hasar görmüş organın veya hasarlı bölgenin ameliyatla alınması
• Hemanjiomlara kan sağlayan ana arterin bağlanması

---

Kaynaklar ve Referanslar:
1: What is hemangioma?
2: Hemangioma
3: About hemangioma
4: Hemangioma of the rib