Epididimit Nedir? Epididimit Belirtileri, Nedenleri, Tedavisi

Son Güncelleme Tarihi: 19 Ekim 2019

Epididimit (epididymitis), testisin arkasındaki küçük, kıvrılmış tüpün (epididim) iltihaplanmasıdır. Epididimit her yaştan erkeği etkileyebilir, ancak en sık 14 ve 35 yaş arasındaki erkeklerde görülür. Genellikle bakteriyel bir enfeksiyon veya cinsel yolla bulaşan bir hastalıktan (CYBH) kaynaklanır.

Epididim iltihaplanması, yetişkinlerde akut skrotal ağrının en yaygın nedenidir. Her yıl Amerika Birleşik Devletleri (ABD) acil servislerinde 600.000’den fazla vakanın teşhis edildiği tahmin edilmektedir. Epididimit sıklığı genel popülasyonda her 1.000 erkeğin 1’inde görülür.

Akut ve kronik olmak üzere iki tip epididimit vardır:

Akut Epididimit

Akut epididimit aniden ortaya çıkar ve altı hafta veya daha az sürer, ağrı ve iltihaplanma hızla gelişir. Çoğu akut epididimit vakasında, testisler de iltihaplanır. Bu duruma epididimo-orşit denir. Testislerin, epididimin veya her ikisinin de iltihaplanıp iltihaplanmadığını söylemek zor olabilir. Bu nedenle epididimo-orşit terimi yaygın olarak kullanılmaktadır.

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) göre, 35 yaşın altındaki cinsel olarak aktif erkekler arasında akut epididimit en sık bel soğukluğu (gonore) ve klamidyadan kaynaklanır.

Kronik Epididimit

Altı haftadan uzun süren veya tekrarlayan epididim iltihaplanması kronik olarak kabul edilir. Kronik epididimit belirtileri yavaş yavaş ortaya çıkabilir. Belirtiler arasında skrotum, epididim veya testislerde rahatsızlık veya ağrı bulunur. Bazen kronik epididimitin nedeni tespit edilmez.

Epididim Nedir?

Epididim (çoğul, epididimidler), erkek üreme sisteminde spermleri testislerden duktus deferenslere (vaz deferens) taşıyan, sıkıca sarılmış bir ince tüp kütlesidir.

Testisler üzerinde yer alan epididim, testislerde üretilen spermin depolanması, olgunlaşması ve gerektiğinde boşaltım kanallarına taşınmasında rol oynar. Bu yapılar her bir testis üzerine arka kısmında yer aldıklarından skrotumda yani testis torbasında sağda ve solda olmak üzere iki adettirler.

Epididimit Nedenleri Nelerdir?

Epididim iltihaplanmasın başlıca nedenleri şunlardır:

Klamidya ve bel soğukluğu gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar
İdrar yolları enfeksiyonları
Bazı doğumsal böbrek ve mesane problemleri
Büyümüş veya enfekte bir prostat bezi
Üriner kateter kullanımı
İdrar yolları ve üreme sistemi ile ilgili ameliyat sonrası meydana gelen darlıklar
Verem (tüberküloz)
Travma ve yaralanmalar

Risk Faktörleri

Motosiklet kullanmak
Uzun süreli oturma (hareketsiz kalma)
HIV (aids) hastalığı
Sünnetsiz olmak
Korunmasız seks
İdrar yolundaki yapısal bozukluklar
Verem hastalığı
Behçet hastalığı
Son zamanlarda idrar yollarına yapılan ameliyatlar
Kasık yaralanmaları
Anormal kalp ritimlerini yönetmek için kullanılan ilaçlar

Çocuklarda Epididimit

Her yaştan erkekleri de etkileyebildiği gibi nadir olmakla birlikte, epididimit erkek bebek ya da küçük çocuklarda da görülebilir.

Çocuklarda epididimitin yaygın nedenleri şunlardır:

Doğrudan travma
Üretra ve epididimde yayılan idrar yolu enfeksiyonları (İYE’ler)
İdrarın epididim içine geri akışı
Epididiminin bükülmesi

Çocuklarda epididim iltihabı belirtileri şunları içerebilir:

Anormal akıntı
Pelvis veya alt karın bölgesinde rahatsızlık
İdrar yaparken ağrı veya yanma
Skrotumun kızarıklığı veya hassaslığı
Ateş

Çocuklarda epididimitin tedavisi, durumun altında yatan nedene bağlı olacaktır. Bazı ağrı kesicilerin kullanımı ve istirahat yardımı ile durum kendiliğinden çözülebilir. Bakteriyel bir enfeksiyonda antibiyotikler reçete edilebilir.

Epididimitin Belirtileri

Epididim iltihabı, sadece hafif semptomlarla başlayabilir. Bununla birlikte, tedavi edilmeden bırakıldığında, semptomlar daha kötü hale gelir.

Epididim iltihabı olanlar şu belirtilerle karşılaşabilir:

Alt karın ya da pelvik bölgede ağrı veya rahatsızlık
Ağrılı cinsel ilişki (disparoni)
Meniden kan gelmesi (hematospermi)
Anormal akıntılar
Skrotumda şişlik ve ağrı
Genişlemiş testis
Genellikle bir tarafta testis hassasiyeti
Skrotumda kızarıklık ve ısı artışı
Bağırsak hareketleri ile testislerde ağrı
Ağrılı ve sık sık idrara çıkma
Cinsel ilişki sırasında ağrılı boşalma
Hafif bir ateş
Titreme
Apse

Nasıl Teşhis Edilir?

Epididimiti teşhis etmek için, doktor fiziksel bir muayene yapacak ve hassas bir alan veya yumru aramak için skrotumu inceleyecektir. Ayrıca prostatınızı kontrol etmek ve herhangi bir hassasiyet olup olmadığını kontrol etmek için rektal muayene yapabilir.

Özellikle genç erkeklerde epididimit ve testis torsiyonu arasındaki farkı söylemek zor olabilir. Bazen her ikisi aynı anda ortaya çıkabilir.

Doktorunuz muayeneye bağlı olarak epididimit olduğundan şüpheleniyorsa, diğer sorunları dışlamak için bir veya daha fazla test yaptırabilir:

İdrar ve kan örnekleri: İdrarınız ve kanınızdaki örnekler anormallikler için analiz edilir.

Akıntı örneği: Üretradan akıntı örneği almak için penisinizin ucuna dar bir çubuk yerleştirilir. Laboratuvarda belsoğukluğu ve klamidya açısından örnek kontrol edilir.

Ultrason: Bu görüntüleme testi, testis torsiyonunu ekarte etmek için kullanılabilir.

Epididimit Tedavisi

Epididimitin tedavisi, altta yatan enfeksiyonun tedavi edilmesini ve semptomların hafifletilmesini içerir. Bakteriyel epididimiti ve epididimo-orşiti tedavi etmek için genellikle antibiyotikler reçete edilir.

Bunun yanı sıra, doktorlar muhtemelen ağrı kesicileri ve anti-enflamatuar ilaçları da ağrıyı ve şişliği azaltmak için tavsiye edeceklerdir.

Genel olarak, tedavi başladıktan sonra epididimit ile ilişkili ağrı 1 ila 3 gün içerisinde geçecektir. Bununla birlikte, bazı semptomların ortadan kaybolması aylar alabilir.

Daha ciddi vakalarda, kişi hastanede kalmak zorunda kalabilir ve bazı cerrahi prosedürler gerektirebilir. Ayrıca enfeksiyonun temizlendiğinden emin olmak için doktorla yapılacak takip muayeneleri de gerekli olacaktır.

CYBH durumunda, siz ve eşiniz antibiyotik seyrinizi tamamlayana ve tamamen iyileşene kadar cinsel ilişkiden kaçınmalısınız.

Ameliyat

Bir apse oluşmuşsa, tahliye etmek için ameliyat gerekebilir. Bazen, epididiminin tamamı veya bir kısmı cerrahi olarak çıkarılmalıdır (epididimektomi). Epididimit, altta yatan fiziksel anormalliklerden kaynaklanıyorsa da cerrahi düşünülebilir.

Ayrıca bazı bitkisel ilaçlar (otlar) da tedavi sürecine katkı sağlayabilir. Bunlar:

Ekinezya (kirpi otu): Bu bitki enfeksiyonla mücadele için mükemmeldir. Kurutulmuş nane ile birlikte kaynatılıp içildiğinde ağrılarınızı dindirecektir.