Merkel Hücreli Karsinom: Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi

Merkel hücreli karsinom (merkel cell carcinoma, MCC), nadir görülen bir cilt kanseri türüdür. Merkel hücreli karsinom ayrıca Merkel hücreli deri kanseri, cildin nöroendokrin karsinomu ve cildin trabeküler karsinomu olarak da adlandırılır.

MCC, cildin üst tabakasında bulunan, dokunma duyusunda rol alan Merkel hücrelerinin kontrolden çıkmaya başlamasıyla oluşur.

Merkel hücreli karsinom hızla büyümeye ve erken bir aşamada metastaz yapma (yayılma) eğilimindedir. Genellikle yakındaki lenf düğümlerine yayılır ve daha sonra beyin, kemik, karaciğer ve akciğerler gibi vücudun diğer bölgelerine de yayılabilir.

Metastaz yapmış olan kanserin tedavisi daha zordur ve düşük bir sağkalım oranına sahiptir.

MCC diğer birçok cilt kanserinden daha az yaygındır, ancak en tehlikeli tiplerden biridir. Merkel hücreli karsinom, melanomdan sonra cilt kanseri ölümlerinin en yaygın ikinci nedenidir.

Bu tip kanser çoğunlukla 60 ila 80 yaş arasındaki beyazlarda görülür, ancak diğer ırk ve yaşlarda da ortaya çıkabilir. Merkel hücreli karsinom için tedavi seçenekleri genellikle kanserin cildin ötesine yayılıp yayılmadığına bağlıdır.

Merkel Hücreli Karsinomun Nedenleri

Merkel hücreli karsinom, Merkel hücreleri olarak bilinen epidermisin dibindeki hücrelerden kaynaklanır. Epidermis, cildin dış tabakasıdır. Merkel hücreleri bize dokunma duyumuzu veren sinir uçlarına bağlanır.

Merkel hücreli karsinom, bu hücrelerde bir şeyler ters gittiğinde ortaya çıkar ve kontrolsüz bir şekilde büyümelerine neden olur. Araştırmacılar bunun kesin sebebini henüz belirleyememişler.

Risk Faktörleri

Merkel hücreli karsinom riskinizi artırabilecek faktörler şunlardır:

• Merkel cell polyomavirus (MCV) enfeksiyonu: Merkel cell polyomavirus (MCV), MCC’li 10 kişiden yaklaşık 8’inin kanser hücrelerinde bulunur. MCV yaygın bir virüstür. Çoğu insan bir noktada (sıklıkla çocukken) bu enfeksiyona yakalanır, ancak enfeksiyon semptomlara neden olmaz ve nadiren MCC’ye yol açar. Bu nedenle, MCV enfeksiyonu için önerilen tarama testleri veya tedavileri yoktur.

MCV ilk olarak 2008’de keşfedildi ve bilim adamları hâlen bu virüsü öğrenmeye çalışıyorlar. Örneğin, Merkel hücreli karsinoma ne şekilde yol açabileceği ya da MCV’nin bu kadar yaygın olmasına rağmen neden bu kadar az vakanın olduğu bilinmemektedir.

• Ultraviyole (UV) ışık maruziyeti: Ultraviyole (UV) ışınlarına maruz kalmanın, MCC dahil olmak üzere çoğu cilt kanseri için önemli bir risk faktörü olduğu düşünülmektedir. UV ışınları, deri hücrelerinin içindeki DNA’ya zarar verir. Bu devam eden hasar, cilt hücresi büyümesini kontrol eden genlerin DNA’sını etkilediğinde cilt kanserine neden olabilir.

Güneş ışığı, UV ışınlarının ana kaynağıdır. Çoğu MCC, genellikle yüz, boyun ve kol gibi güneşe maruz kalan vücut bölgelerinde başlar. Çok fazla güneş ışığına maruz kalan kişiler MCC için daha büyük risk altındadır. UV ışınları güneş ışınlarının sadece çok küçük bir kısmını oluşturur, ancak güneşin neden olduğu deri hasarının ana sebebidir.

Bronzlaşma yatakları başka bir UV ışın kaynağıdır. Ancak MCC nadir görülen bir kanser olduğu için MCC ile bronzlaşma yataklarının kullanımı arasındaki bağlantı araştırılmamıştır.

• Sedef hastalığı (psoriasis) tedavisi: Psoriasis (uzun süreli bir inflamatuar cilt hastalığı) olan bazı hastalara verilen psoralenler ve ultraviyole ışık (PUVA) tedavileri, MCC ve muhtemelen diğer cilt kanserlerini geliştirme riskini artırabilir.
• Erkek olmak: Erkeklerin MCC’yi geliştirme olasılığı kadınlardan iki kat daha fazladır. Bu, daha çok güneşe maruz kalma eğiliminde oldukları için olabilir.
• Zayıf bağışıklık sistemi: Bağışıklık sistemi vücudun, cildin ve diğer organların kanserlerine karşı savaşmasına yardımcı olur. Zayıflamış bağışıklık sistemi (bazı hastalıklardan veya tıbbi tedavilerden dolayı) olan kişiler, skuamöz hücreli kanser, melanom, Kaposi sarkomu ve Merkel hücreli karsinom gibi daha az görülen tipler de dahil olmak üzere birçok deri kanseri türünü geliştirme eğilimindedir.

Örneğin, organ nakli olan kişilere genellikle vücudun yeni organı reddetmesini önlemek için bağışıklık sistemini zayıflatan ilaçlar verilir. Bu cilt kanseri geliştirme risklerini artırır. Zayıflamış bağışıklık sistemi olan kişilerdeki deri kanserleri daha hızlı büyür ve ölümcül olma olasılığı daha yüksektir.

• Açık ten rengi: Merkel hücreli karsinom genellikle açık renkli cilde sahip olan kişilerde ortaya çıkar. Bunun nedeni muhtemelen koyu cildin UV ışınlarının zararlı etkilerine karşı koruyucu bir etkiye sahip olmasıdır.
• Yaş: İnsanlar yaşlandıkça MCC riski artar. Aslında, 50 yaşın altındaki kişilerde bu kanser çok nadirdir. MCC’si olan 10 kişiden yaklaşık 8’i 70 yaşın üzerindedir. Artan risk, zamanla güneşe maruz kalmanın neden olduğu deri hasarına ve insanların bağışıklıklarına bağlı olabilir.
• Diğer cilt kanserleri öyküsü: Merkel hücreli karsinom, bazal hücreli karsinom veya skuamöz hücreli karsinom gibi diğer cilt kanserlerinin gelişimi ile ilişkilidir.
• Bazı kimyasallara maruz kalma: Büyük miktarda arseniğe maruz kalmak cilt kanseri gelişme riskini artırır. Arsenik, bazı bölgelerde kuyu suyunda doğal olarak bulunan bir elementtir. Ayrıca pestisit yapımında ve diğer bazı endüstrilerde kullanılır. Bununla birlikte kömür katranı, parafin ve belirli yağ türlerine maruz kalmak da cilt kanseri riskinde artışa neden olabilir.

Yukarıdaki risk faktörlerine sahip olmak, MCC alacağınız anlamına gelmez.

Merkel Hücreli Karsinom Belirtileri

Merkel hücre karsinomunun ilk belirtisi, cildinizde genellikle hızlı büyüyen, ağrısız bir nodüldür (tümör). Nodül, cilt renginde olabilir veya kırmızı, mavi veya mor tonlarında görünebilir.

Bu tümörler genellikle vücudun güneşe maruz kalan bölgelerinde, özellikle yüz veya kafa derisinde ortaya çıkar. Bununla birlikte, kollar, bacaklar, gövde ve hatta kalçalar gibi güneş ışığına maruz kalmayan vücut bölgelerinde de görülebilirler.

Merkel Hücreli Karsinom Teşhisi

• Fiziki muayene ve tıbbi öykü: Genellikle ilk adım, doktorunuzun belirtilerinizi sormasıdır; örneğin, şüpheli leke veya yaranın ciltte ilk olarak göründüğü zamanı, boyutun veya görünümünün değişip değişmediğini ve ağrı, kaşıntı veya kanama olmuşsa bunu öğrenmek isteyecektir. Ayrıca geçmişte siz veya bir aile bireyinin deri kanseri geçirip geçirmediğini soracaktır.

Fiziki muayenede doktor, söz konusu alanın / alanların büyüklüğünü, şeklini, rengini ve dokusunu inceleyecektir. Vücudunuzun geri kalanı, cilt kanseriyle ilişkili olabilecek diğer noktalar ve benler için kontrol edilebilir.

Standart bir fiziki muayenenin yanı sıra derideki lekeleri daha net görmek için dermatoskopi (dermoskopi, epilüminesans mikroskopisi (ELM) veya yüzey mikroskopisi) olarak bilinen bir teknik te kullanılabilir.

• Doku örneği alma (biyopsi): Doktor şüpheli bir alanın cilt kanseri olabileceğini düşünürse, şüpheli deri lezyonunun bir kısmını veya tamamını bir cerrahi bıçakla alarak mikroskop altında incelenmesi için laboratuara gönderir.
• Görüntüleme testleri: Doktorunuz, kanserin diğer organlara yayılıp yayılmadığını belirlemek için bir göğüs röntgeni ve göğüs ve karın CT taramasını önerebilir. Doktorunuz ayrıca, pozitron emisyon tomografi (PET) taraması veya oktreotid taraması gibi başka görüntüleme testlerini de ele alabilir.
• Lenf nodu biyopsisi: MCC sıklıkla hastalığın erken döneminde yakınlardaki lenf düğümlerine yayılır, bu nedenle lenf düğümlerinin kanser hücresi içerip içermediğini anlamak çok önemlidir. Eğer MCC, ciltte daha önceden teşhis edilmişse, kanserin onlara yayılıp yayılmadığını görmek için yakındaki lenf nodları genellikle biyopsi yapılacaktır. Kullanılan biyopsi türü, kanserin yakındaki lenf düğümlerine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır:

1. Fiziksel muayenelerde yakındaki lenf düğümleri normal hissediliyor ve görüntüleme testlerinde normal görünüyorsa, bir sentinel lenf bezi biyopsisi yapılması muhtemeldir.
2. Muayeneler veya görüntüleme testleri, yakın lenf nodlarının kanser içerebileceğini düşündürüyorsa (örneğin, düğümler normalden büyükse), o zaman iğne biyopsisi yapılması daha olasıdır.

Merkel Hücreli Karsinom Tedavisi

Merkel hücreli karsinom için tedaviler şunları içerebilir:

Ameliyat

Ameliyat sırasında doktorunuz tümörü ve çevresindeki normal bir cilt sınırıyla birlikte çıkarır. Kanserin lenf düğümlerine yayıldığına dair kanıtlar varsa, bu lenf düğümleri de çıkarılır (lenf nodu diseksiyonu). Cerrah genellikle bu işlem için bir neşter kullanır. Bazı durumlarda, doktorunuz Mohs cerrahisi adı verilen bir prosedür de kullanabilir.

Mohs cerrahisi sırasında kanserli dokunun her katmanı derhal ve tam olarak mikroskobik olarak incelenmesini sağlar, böylece kanserin tüm kökleri ve uzantıları ortadan kaldırılabilir.

Radyasyon Tedavisi

Radyasyon tedavisinde, kanser hücrelerini öldürmek için X-ışınları gibi yüksek enerjili ışınlar kullanılır. Tümörün yok edilmesi birkaç hafta boyunca veya bir ay boyunca günlük tedavi gerektirebilir.

Teknik, uzun süreli kozmetik problemleri, radyasyon risklerini içerebilir. Bu nedenlerden dolayı, bu terapi esas olarak cerrahi olarak tedavi edilmesi zor olan tümörlerin yanı sıra yaşlılar ya da ameliyatın önerilmediği hastalar için kullanılır.

Radyasyon tedavisi ayrıca kanserin yayıldığı alanları tedavi etmek için de kullanılabilir.

Kemoterapi

Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için ilaçlar kullanır. Kemoterapi ilaçları kolunuzdaki bir damardan uygulanabilir veya bir hap veya her ikisi olarak alınabilir. Merkel hücreli karsinomunuz vücudunuzdaki lenf nodlarına veya diğer organlarınıza yayılırsa veya tedaviye rağmen geri döndüyse doktorunuz kemoterapiyi önerebilir.

Merkel hücreli karsinom nadir olduğu için doğru bir sağkalım oranını tahmin etmek zordur.

Amerika Kanser Topluluğu‘na göre, MCC için genel beş yıllık sağkalım oranı yaklaşık yüzde 60’dır. Bu, MCC tanısı alan kişilerin yaklaşık yüzde 60’ının beş yıl sonra hâlâ hayatta olacağı anlamına gelir.

Merkel Hücreli Karsinom Nasıl Önlenebilir?

Güneş ışığına maruz kalmanın Merkel hücre karsinomuna neden olduğu kanıtlanmamış olsa da, bu kanser için bir risk faktörü olduğu düşünülmektedir. Güneş ışığınızı azaltmak, cilt kanseri riskinizi azaltabilir.

1. Özellikle gün ortasında güçlü olan güneş ışınlarından kaçının.
2. En az 15 SPF içeren geniş spektrumlu bir güneş kremi kullanın. Cildiniz, kulaklarınızın uçları, ellerinizin ve boynunuzun arkası da dahil olmak üzere, maruz kalan tüm cilt üzerine bol miktarda uygulayın.
3. Cildinizi, kollarınızı ve bacaklarınızı örten sıkı dokunmuş kıyafetlerle ve baş bölgesinide geniş kenarlı bir şapka ile koruyun.
4. Bronzlaşma yatakları ve lambaları kullanmaktan kaçının.
5. UV ışın koruması sağlayan bir güneş gözlüğü kullanın.
6. Cildinizi yeni cilt büyümeleri veya mevcut çiller, şişlikler ve doğum lekeleri değişiklikleri için sık sık inceleyin.
7. Aynaların yardımıyla yüzünüzü, boynunuzu, kulaklarınızı ve kafa derisini kontrol edin.
8. Tam vücut cilt kontrolü için yılda bir dermatoloğa görünün.