Ağız Tabanı Kanseri Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Tedavisi

Ağız tabanı kanseri (floor of mouth cancer), dilinizin altındaki dokularda başlayan kanserdir. Ağız tabanı, alt çene kemiğinin (mandibula) yanları arasında, dilin altında at nalı şeklinde bir alandır. Bu bölgede kötü huylu (maling) bir tümör büyüdüğünde buna ağız tabanı kanseri denir.

Ağzın tabanındaki dokunun görünüm ve hissindeki değişiklikler, örneğin bir yumru veya iyileşmeyen bir yara, genellikle ağız tabanı kanserinin ilk belirtileridir.

Amerikan Kanser Derneği, Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl 28.000 kişinin ağız veya gırtlak (boğaz) kanseri geliştirdiğini ve 7.000 kişinin bundan öldüğünü tahmin ediyor. Ağız tabanı kanseri, tüm ağız kanserlerinin yüzde 28-35’ini oluşturur. Erkeklere kadınlardan üç ila dört kat daha sık ağız tabanı kanseri teşhisi konur.

Bu ağız kanserini mümkün olan en kısa sürede tedavi ettirmeniz önemlidir, aksi takdirde boynunuza yayılabilir. Ağız tabanı kanseri tedavileri arasında ameliyat, radyasyon tedavisi ve kemoterapi bulunur.

Ağız Tabanı Kanseri Nedenleri

Ağız tabanı kanseri, genetik bir mutasyon normal, sağlıklı hücreleri anormal hücrelere dönüştürdüğünde oluşur. Sağlıklı hücreler belirli bir hızda büyür ve çoğalır, sonunda belirli bir zamanda ölür. Anormal hücreler kontrolden çıkar ve çoğalır ve ölmezler. Biriken anormal hücreler bir kitle (tümör) oluşturur. Kanser hücreleri yakın dokuları istila eder ve vücudun diğer bölgelerine yayılmak (metastaz yapmak) için ilk tümörden ayrılabilir.

Risk Faktörleri Nelerdir?

Ağız tabanı kanseri riskini artırabilecek faktörler şunları içerir:

• Tütün kullanımı
• Alkol kullanımı
• İnsan papilloma virüsü (HPV) ile enfekte olmak
• Bağışıklık sisteminizi baskılayan ilaçlar almak

Tütün kullanırsanız ve alkol alırsanız, risk daha da yüksektir.

Ağız Tabanı Kanserinin Belirtileri Nelerdir?

Ağız tabanı kanseri genellikle ülsere benzer ve ağrısızdır. Bazen insanlar bunu bir pamukçuk (aftöz ülser) ile karıştırırlar. Çoğu zaman, bir hasta teşhis için bir doktora göründüğünde, tümör boyunda büyümüştür.

Ağız tabanı kanserinin diğer semptomları şunları içerebilir:

• Ağızda büyümeye devam eden bir yara
• Ağız ağrısı
• Ağız içinde beyaz, kırmızı veya koyu lekeler
• Çeneyi hareket ettirmede güçlük
• Çene ağrısı veya şişmesi
• Uyuşmuş ağız
• Şiddetli kulak ağrısı
• Boyunda topaklar
• Gevşek dişler
• Kilo kaybı

Sizi endişelendiren kalıcı belirti ve semptomlar için mutlaka bir doktora veya diş hekimine başvurun.

Nasıl Teşhis Edilir?

Bir doktor, dili hareket ettirmek ve ağız tabanına bakmak için bir dil bastırıcı kullanır. Tümörün yerini ve boyutunu kontrol etmek için ağız ve yanakların içi incelenir. Kulak, burun, boğaz ve boyun muayenesi, tümörün yayılıp yayılmadığını belirlemeye yardımcı olur.

Doktor ayrıca aşağıdakiler de dahil olmak üzere testler isteyebilir:

• Kan testleri
• Tümörün akciğere yayılıp yayılmadığını belirlemek için röntgen.
• İnce iğne aspirasyon biyopsisi (Ağza ince bir iğne yerleştirilir. Hücreler aspire edilir (emilir) ve daha sonra yumrunun kanserli olup olmadığını belirlemek için mikroskop altında incelenir.)

Tümörün yakındaki dokuları veya vücudun diğer organlarını istila edip etmediğini belirlemek için görüntüleme çalışmaları yapılır. Bunlar şunları içerebilir:

• Ortopantomografi (panoramik radyografi): Bu, çenenin panoramik bir röntgenidir. Kulaktan kulağa bir görüntü gösterir ve bir tümörün çene kemiğine doğru büyüyüp büyümediğini belirlemeye yardımcı olur.

• Bilgisayarlı tomografi taraması (BT): Bir bilgisayar, ağız ve boyun içindeki alanların bir dizi ayrıntılı resmini oluşturan bir röntgen makinesine bağlanır. Röntgende organları veya dokuyu vurgulamaya yardımcı olmak için bir damara bir boya enjekte edilebilir veya yutulan bir hap olabilir. Bu prosedür aynı zamanda bilgisayarlı eksenel tomografi olarak da adlandırılabilir.

• Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): Bu makine, ağız ve boyun içindeki bölgenin ayrıntılı resimlerini oluşturmak için bir mıknatıs, radyo dalgaları ve bir bilgisayar kullanır. Bu prosedür aynı zamanda nükleer manyetik rezonans görüntüleme olarak da adlandırılabilir.

• Pozitron emisyon tomografisi (PET) taraması: PET taraması sırasında, bir damara az miktarda radyoaktif glikoz (şeker) enjekte edilir. Tarayıcı, vücut içindeki alanların bilgisayarlı resimlerini oluşturur. Kanser hücreleri, normal hücrelere göre daha fazla radyoaktif glikoz emer, bu nedenle resimlerde tümör vurgulanır.

Ağız Tabanı Kanseri Tedavisi

Erken evre ağız tabanı kanseri genellikle ameliyat veya radyasyonla tedavi edilir. İleri kanser vakaları genellikle ameliyat, radyasyon ve kemoterapi kombinasyonunu gerektirir.

Ameliyat

Ağız tabanı kanserinin erken evresi sadece ameliyatla tedavi edilir. İleri kanser genellikle ameliyat ve kemoterapi kombinasyonunu gerektirir. Kullanılan ameliyatın türü, tümör yayılımının boyutuna, türüne, konumuna ve derinliğine bağlıdır.

Tümör ağız tabanının ötesine yayılmışsa, kanserin ne kadar yayıldığını belirlemek için yakındaki lenf düğümlerinin çıkarılması ve incelenmesi gerekebilir.

Radyasyon Tedavisi

Radyasyon tedavisi, kanser hücrelerini öldürmek için X ışınları ve protonlar gibi yoğun enerji ışınlarını kullanır. Radyasyon ağız tabanı kanserini tedavi etmek için tek başına kullanılabilir veya ameliyattan sonra kalan kanser hücrelerini öldürmek için kullanılabilir.

Kemoterapi

Kemoterapi, kanser hücrelerini yok etmek için ilaçlar kullanır. Ağız tabanı kanseri olan kişiler için, kemoterapi genellikle ameliyattan sonra kalan kanser hücrelerini öldürmek için kullanılır. Bazen radyasyon terapisiyle birleştirilir.

Fotodinamik Tedavi

Bu terapide doktorunuz, kanser hücrelerini lazerler gibi yüksek yoğunluklu ışık enerjisine karşı savunmasız hale getirmek için bir ilaç kullanacaktır. İlaç hedef doku tarafından emildikten sonra, doktorunuz kanser hücrelerini ilacı aktive eden ve kanserli veya kanser öncesi hücreleri yok eden belirli bir dalga boyuna ve ışık enerjisine maruz bırakacaktır.

Rekonstrüktif Cerrahi

Kanserin boyutuna, konumuna ve yayılmasına bağlı olarak, bazı kişilerin ağız işlevini eski haline getirmek için rekonstrüktif cerrahiye ihtiyacı olabilir.

Rehabilitasyon

Konuşma terapisi, yutma terapisi, diyetetik, fizik tedavi ve mesleki terapi alanlarındaki rehabilitasyon uzmanları, ameliyat veya radyasyon tedavisi sonrasında gerekli olabilecek rehabilitasyona yardımcı olur.

Palyatif Bakım

Palyatif bakım, ağrıdan ve ciddi bir hastalığın diğer semptomlarından kurtulmaya odaklanan özel tıbbi bakımdır. Palyatif bakım uzmanları, devam eden bakımınızı tamamlayan ekstra bir destek katmanı sağlamak için sizinle, ailenizle ve diğer doktorlarınızla birlikte çalışır.

Ağız Tabanı Kanserini Önleme

Ağız tabanı kanseri riskini azaltmanın yolları şunlardır:

• Sigara (tütün ürünleri) ve alkolden uzak durun. Alkol alıyorsanız bunu sınırlayın.
• Düzenli diş kontrolü yaptırın
• HPV enfeksiyonunu önlemek için aşı yaptırın

---

Kaynaklar ve Referanslar:
1: Floor of the mouth cancer
2: What is floor of mouth cancer?