Bakteriyel Vajinozis: Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi

Bakteriyel vajinozis (bacterial vaginosis, BV), yaygın bir vajinal enfeksiyondur. Bakteriyel vajinozis ayrıca bakteriyel vajinoz ve non spesifik vajinit olarak da adlandırılmaktadır. Bakteriyel vajinozis, vajinadaki bazı bakteri miktarlarındaki değişikliklerden kaynaklanır.

Vajinada doğal olarak, iyi bakteri denilen laktobasil türleri ve anaerob denilen kötü bakteri türleri bulunur. İyi tipler, vajinada asidik pH değerinin korunması için laktik asit üreten ve diğer bakteri türlerinin çoğalmasını kontrol altında tutan bakterilerdir.

Vajinada yaşayan iyi ve kötü bakteriler arasında bir denge vardır, ancak anaerob bakterileri çoğalırsa bu denge bozulur ve bakteriyel vajinozis ortaya çıkar. Bu bakteriyel dengesizliğin sebebi tam olarak bilinmiyor, ancak vitamin eksikliği, yanlış beslenme, hormonal dengesizlikler, hamilelik, stres ve diğer faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklandığı düşünülüyor.

Bakteriyel vajinozis, genellikle herhangi bir vajinal ağrıya neden olmaz, ancak sıklıkla alışılmadık balık gibi kokan artmış vajinal akıntılara neden olur.

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri’ne göre, 15 ila 44 yaşları arasındaki kadınlarda anormal vajinal akıntı ve kokunun önde gelen nedenidir.

Bakteriyel vajinoz, cinsel yönden aktif olan kadınlarda daha sık görülür. Ancak, nadiren de olsa hiç cinsel ilişkiye girmemiş (bakire) kadınları da etkileyebilir, bu yüzden cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon olarak sınıflandırılmamıştır. Bakteriyel vajinoz genellikle çok ciddi bir durum değildir ve genellikle vajinal bakterilerin sağlıklı duruma getirilmesine yardımcı olması için antibiyotik ile tedavi edilir.

Bakteriyel vajinozis, çoğunlukla asemptomatik olmasına rağmen, kadınların HIV / AIDS de dahil olmak üzere belirli cinsel yolla bulaşan hastalıkları edinme riskini iki katına çıkarabilir ve bazı gebelik komplikasyonları riskini artırabilir.

Bakteriyel Vajinozis Nedenleri

Doğal olarak vajinada birçok bakteri bulunur. İyi bakteriler (laktobasiller), vajinanın normal asiditesini muhafaza eder. Bunu yaparak vajinanın astarını sağlıklı tutmaya ve enfeksiyonlara neden olan belirli bakterilerin gelişmesini önlemeye yardımcı olur.

En yaygın vajinal enfeksiyon olan bakteriyel vajinoz, koruyucu laktobasillerin sayısı azaldığında ve normalde bulunan diğer bakterilerin (Gardnerella, Bacteroides, Peptostreptococcus ve Mobiluncus gibi) sayısı arttığında ortaya çıkar. Bunlar anaerobik yani oksijen yokluğunda üreyen kötü bakterilerdir.

Normalde laktobasiller ve anaeroblar arasında doğal bir denge vardır. Laktobasiller genellikle vajinadaki bakterilerin çoğunu oluşturur ve anaerobların büyümesini kontrol eder. Eğer laktobasiller sayıca azalırsa, anaeroblar çoğalma fırsatı bulurlar. Çok fazla anaerobik bakteri varsa, vajinanızdaki mikroorganizmaların doğal dengesini bozar ve bakteriyel vajinoza neden olurlar.

Bakteriyel vajinozisi tetikleyen bakteriyel dengesizliğin kesin nedeni bilinmemektedir.

Risk Faktörleri

Bakteriyel vajinoz, tam olarak anlaşılamamış olmakla birlikte bazı risk faktörleri tespit edilmiştir. Bunlar:

• Özellikle birden çok seks partnerine sahip olmak
• Korunmasız cinsel ilişki yaşamak
• Gebelik önleyici halka kullanılması
• Vajinayı sık sık su veya ilaçlı bir solüsyon kullanarak temizlemek
• Vajinal deodorantlar kullanmak
• Antibiyotik ve vajinal ilaçlar kullanmak
• İç çamaşırların kuvvetli deterjanlar ile yıkanması
• Şeker hastalığı (diyabet)
• Sigara kullanmak

Bilgicik: ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri (CDC), Amerika Birleşik Devletleri’nde yaklaşık 21.2 milyon kadının veya yüzde 29.2’sinin bakteriyel vajinozdan muzdarip olduğunu tahmin ediyor.

Bakteriyel Vajinozis Belirtileri

BV’li kadınların yaklaşık yüzde 50 ila 75’inde herhangi bir belirti görülmemektedir. Semptomlar ortaya çıktığında şunları içerebilir:

• Vajinal akıntı (beyaz veya gri renkte olabilir)
• Anormal vajinal koku
• İdrar yaparken ağrı ve yanma hissi (nadir)
• Vajina dışında kaşıntı

Bakteriyel Vajinozis Teşhisi

Bakteriyel vajinozu teşhis etmek için doktorunuz şunları yapabilir:

• Tıbbi geçmiş: Doktorunuz, daha önce vajinal ve cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon geçirip geçirmediğinizi, hamilelik geçmişinizi, son adet döneminizin tarihini, kullandığınız kontrasepsiyon metodunu ve kişisel hijyen alışkanlıklarınızı öğrenmek için sorular soracaktır.

• Pelvik muayene: Pelvik bir muayene sırasında doktorunuz vajinayı enfeksiyon belirtileri açısından görsel olarak inceler ve pelvik organlarınızı hastalık gösterebilecek işaretler açısından kontrol eder.

• Vajinal sekresyon örneği: Doktorunuz, vajinal sekresyon (salgı) örneği alarak mikroskop altında inceleyebilir. Alınan örnek ile vajinal floradaki anaerobik bakterilerin yoğunluğu kontrol edilebilir.

• Vajinal pH’ın test edilmesi: Doktorunuz, vajinanıza pH test şeridi yerleştirerek vajinanızın asitliğini kontrol edebilir. Vajinal pH 4.5 veya daha yüksek ise, bakteriyel vajinozun bir işaretidir.

• Potasyum hidroksit (KOH) ile koku testi: Kadından alınan akıntıya potasyum hidroksit (KOH) çözeltisi damlatıldığında karakteristik koku (balığımsı bir kokusu) daha belirgin olarak ortaya çıkabilir. Balık Balığımsı kokunun varlığı bakteriyel vajinozun varlığına işaret eder.

Bakteriyel Vajinozis Tedavisi

Çoğu kadının bakteriyel vajinozu basit bir rahatsızlıktır ve tedavinin amacı belirtileri hafifletmektir. Bazen tedavi olmadan da kendiliğinden gidebilir. Ancak, semptomlarınız varsa kontrol edilmeli ve tedavi edilmelisiniz.

BV’nin genel tedavisi reçeteli antibiyotiklerdir (haplar, vajinal kremler veya fitiller). Bakteriyel vajinozu tedavi etmek için doktorunuz aşağıdaki ilaçlardan birini önerebilir:

Bakteriyel Vajinozis İçin İlaçlar

Doktorlar yaygın olarak bakteriyel vajinozis ilaçları olarak, metronidazol (Flagyl veya MetroGel-Vaginal) veya klindamisin (Cleocin) reçete ederler. İlaçlar ağızdan alınabilir veya vajinal krem ​​olarak uygulanabilir.

Bununla birlikte, ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), semptomları olan tüm hamile kadınların oral ilaçlarla tedavi edilmesini önerir; çünkü ağızdan alınan ilaçlar hem güvenli hemde vajinal kremlerden daha iyi sonuç verir.

Çalışmalar, yedi günlük bir oral metronidazol tedavisinin veya beş günlük metronidazol vajinal krem tedavisinin gebe olmayan kadınlarda eşit derecede etkili olduğunu gösteriyor. Klindamisin vajinal krem, her iki tip metronidazole göre biraz daha az etkilidir.

Bakteriyel vajinoz belirtileri olan tüm kadınlar tedavi edilmelidir. Bazı kadınlar semptomları olmasa da bakteriyel vajinoz için mutlaka taranmalıdır. Erken doğum (preterm doğum) ve doğum riski yüksek olan hamile kadınlar bakteriyel vajinoz için test edilmeli ve algılanırsa tedavi edilmesi düşünülmelidir.

Bazı doktorlar ayrıca bazı jinekolojik prosedürlere giren kadınların bakteriyel vajinoz için test edilmesini ve semptomlar bulunmasa bile tedavi etmesini tavsiye etmektedir.

Bunun nedeni, endometrial biyopsi, histerektomi, intrauterin cihaz yerleşimi, sezaryen ve kürtaj sonrası bakteriyel vajinozisin pelvik inflamatuvar hastalık ve diğer enfeksiyonların gelişimi ile ilişkili olmasıdır.

Tekrarlayan Bakteriyel Vajinozis

Bakteriyel vajinozisin genellikle 3 ay ila 12 ay içinde geri gelmesi yaygındır. Bu durumda daha uzun süre (6 aya kadar) tedaviye ihtiyacınız olacaktır.

Komplikasyonlar

Bakteriyel vajinoz genellikle komplikasyonlara neden olmaz. Fakat bazen aşağıdaki komplikasyonlara neden olabilir:

• Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar: Bakteriyel vajinozaya sahip olmak, kadınları HIV, herpes simpleks virüsü, klamidya, insan papilloma virüsü (HPV) ve gonore gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara daha duyarlı hale getirir.

• Erken doğum: Hamile kadınlarda, bakteriyel vajinoz, prematüre doğumlar ve düşük doğum ağırlıklı bebeklerle bağlantılıdır.

• Jinekolojik ameliyat sonrası enfeksiyon riski: Bakteriyel vajinozaya sahip olmak histerektomi, dilasyon ve kürtaj gibi prosedürler sonrası bir enfeksiyon gelişme riskini artırabilir.

• Pelvik inflamatuvar hastalık (PID): Bakteriyel vajinoz bazen infertilite (kısırlık) riskini artırabilecek uterusun ve fallop tüplerinin enfeksiyonu olan pelvik inflamatuvar hastalığa (PID) neden olabilir.

Bakteriyel Vajinozisi Önleme

BV’yi önlemek herzaman mümkün değildir. Ancak, aşağıdaki önlemleri alarak riski azaltabilir, semptomları hafifletebilir ve tekrar etmesini önleyebilirsiniz:

• Vajina üzerinde, kokulu tamponlar veya sabunlar dahil, kokulu ürünler kullanmaktan kaçının.
• Nefes alabilen pamuklu iç çamaşırı kullanın.
• Vajinayı önden arkaya doğru silin. Bu, dışkının vajinaya doğru gelmesini engeller.
• Vajinal bölgeyi kuru tutun. Islak mayo veya iç çamaşırları ile oturmaktan kaçının ve duştan sonra vajinayı hafifçe kurulayın.
• Vajinaya dokunmadan önce, özellikle tampon gibi nesneler yerleştiriyorsanız ellerinizi iyice yıkayın.
• Küvete veya duş aldığınız suya antiseptik sıvılar koymayın.
• Çamaşırınızı yıkamak için güçlü deterjanlar kullanmayın.
• Sigara kullanmayın.

Bakteriyel Vajinozis İçin Bitkisel Tedavi

Bakteriyel vajinozis için doğal tedavi yöntemlerine başvurarak vajinadaki bakterilerin neden olduğu enfeksiyonu azaltabilir, pH seviyesini iyileştirebilir ve vajinal asitliğin artmasına yardımcı olabilirsiniz.

Sarımsak

Sarımsak, antimikrobiyal bileşiklerinden dolayı bakteriyel vajinoz için güçlü bir doğal ilaçtır. 2014’te yayınlanan bir çalışmada, sarımsağın bakteryel vajinoz tedavisinde kullanılması, vajinal bakteriyel enfeksiyonlar için sıklıkla öngörülen farmasötik ilaç olan metronidazol kadar etkili olduğu bulunmuştur.

Kullanımı: Sarımsak doğrudan karanfil şeklinde yenilebilir. Alternatif olarak piyasada mevcut olan, sarımsak içerikli vajinal kremler veya oral preparatları içeren çok çeşitli sarımsak takviyeleri de vardır.

Bazı kaynaklarda ve halk arasında sarımsağın vajinaya eklenip sabah çıkarılması işe yaradığı söylenmektedir. Ancak, sadece yenilmesi önemlidir. Vajinaya sarımsak eklememelidir, çünkü hassas cildi yakabilir.

Elma Sirkesi

Asit özeliğinden dolayı elma sirkesi vajinal asitliğin artmasına yardımcı olabilir. Bu da kötü bakterilerin hayatta kalmasını zorlaştırır ve iyi bakterilerin gelişmesi için daha iyi bir ortam yaratır.

Kullanımı: Oturmanız için yeterince büyük bir leğen alın. Suyla doldurun ve 200 ml (1 su bardağı) elma sirkesi ekleyin. Leğende en az 20 dakika oturun. İyileşene kadar işlem günlük olarak tekrarlanabilir.

Çemen Otu

Çemen otu, bakteriyel vajinoz tedavisinde son derece yararlıdır. Vajinadaki pH seviyesini iyileştirmeye yardımcı olacak ve iyileşme sürecini hızlandırmak için bağışıklık sisteminizi güçlendirecektir.

Kullanımı: Çemen otu çeşitli şekillerde tüketilebilir. Bir bardak suya iki çay kaşığı çemen otu tohumu ekleyin. Bir gece boyunca bekletin ve sabah suyu süzüp aç karnına için.

Alternatif olarak, bir çay kaşığı çemen otunu toz haline getirerek bir bardak yoğurtla karıştırın ve her gün veya bakteriyel vajinoz iyileşene kadar tüketin.

Ayrıca, bir çay kaşığı çemen tohumunu bir bardak su içinde yaklaşık 5 dakika kaynatıp, süzdükten sonra da içebilirsiniz. İsteğe bağlı olarak tadı için biraz bal ekleyebilirsiniz. Bu işlem her gün iki kez veya üç kez tekrarlanabilir.

Çay Ağacı Yağı

Çay ağacı yağı, bakterilerin neden olduğu enfeksiyonu azaltmaya yardımcı olabilecek antimikrobiyal ve antifungal özelliklere sahiptir. Çay ağacı yağı ayrıca antibakteriyel etkisiyle de vajinal akıntıdan kaynaklanan kokuyu ortadan kaldırmaya yardımcı olabilir.

Kullanımı: Küçük bir kaba ılık su doldurun, birkaç damla çay ağacı yağı ekleyin ve iyice karıştırın. Enfeksiyondan kurtulana kadar vajinayı her gün bu karışım ile temizleyin.

Uyarı: Bazı insanları çay ağacı yağına alerjisi olabilir. Bir reaksiyonu test etmek için önce ön kolunuzun üzerinde deneyin. 24-48 saat içinde reaksiyon olmazsa kullanılabilir.. Ancak, hamile kadınlar için güvenli bir uygulama değildir. Çay ağacı yağı tedavisi almayı düşünen kadınların önce bir doktora danışması gerekir

Yoğurt

Yoğurt doğal bir probiyotiktir. Bu da içeriğinde bol miktarda sağlıklı bakteri olduğu anlamına gelir. Yoğurt, kötü bakterilerle mücadele etmeye yardımcı olan ve sağlıklı vajinal pH dengesinin korunmasına yardımcı olan yararlı laktobasil bakterileri içerir.

Kullanımı: Vajinanın normal pH dengesini eski haline getirmek ve kötü bakterilerin büyümesini en aza indirgemek için her gün 1 kase yoğurt tüketmeniz önerilir. Ayrıca bir vajinal tampon ile yoğurdu yaklaşık bir saat sürecek şekilde direkt olarak vajinanın içine de uygulayabilirsiniz.

Soğuk Kompres

Soğuk kompresler, etkilenen vajinal alanı uyuşturarak ağrı, kaşıntı ve iltihaplanmayı hafifletir.

---

Kaynaklar ve Referanslar:
1: Bacterial vaginosis (Gardnerella Vaginitis)
2: About bacterial vaginosis
3: Bacterial vaginosis vs yeast infection