Geniz Eti (Adenoid) Nedir? Geniz Eti Büyümesi Neden Olur?
Geniz eti veya adenoid (adenoids), boğazın yukarısında, burnun hemen arkasında bulunan bir doku parçasıdır. Geniz eti bademciklerle birlikte lenfatik sistemin bir parçasıdırlar. Lenfatik sistem enfeksiyonu temizler ve vücut sıvılarını dengede tutar.
Bazı ebeveynler, geniz etini (adenoid) boğazın arkasında görülebilen bademciklerle karıştırabilir. Bununla birlikte, geniz eti rutin bir burun veya boğaz muayenesinde doğrudan görünmez. Bademcikler gibi, geniz eti de bebekler ve küçük çocuklar için önemli işler yapar, çünkü geniz eti zararlı bakteriler ve virüsler solunduğunda veya yutulduğunda vücudu korumaya yardımcı olur.
Ancak çocuk büyüdükçe ve vücut mikroplarla savaşmanın başka yollarını geliştirdikçe önemleri azalır. Çocuklarda, geniz eti genellikle yaklaşık 5 yaşından sonra küçülmeye başlar ve ergenlik yıllarında neredeyse tamamen kaybolur.
Geniz Eti Büyümesi Nedir?
Büyümüş geniz eti, geniz etinin şişmesini tanımlar. Çocuklarda sık görülen bir sorundur.
Geniz eti (adenoidler) vücudu virüslerden ve bakterilerden korumaya yardımcı olurken, bazen şişer ve büyür veya kronik olarak enfekte olurlar. Bazı çocuklar ise anormal derecede büyük geniz etiyle doğabilir.
Bir çocuğun geniz eti büyüdüğünde, solunum yolunu kısmen bloke ederek (tıkayarak) sorunlara neden olabilir. Bu olduğunda çocuklarda solunum problemleri, kulak enfeksiyonları veya başka komplikasyonlar olabilir, bu da horlamaya veya geceleri uyku apnesi (nefes almayı durdurma) gibi daha ciddi durumlara yol açabilir.
Kronik (uzun süreli) burun akıntısı, tıkanıklık ve sinüs enfeksiyonları da görülebilir. Geniz etinin büyümesi aynı zamanda geçici işitme kaybına da neden olabilir.
Geni Eti Büyümesi Neden Olur?
Geniz eti (adenoidler) vücuda giren mikropları yakaladığından, adenoid doku bir enfeksiyonla savaşmaya çalışırken bazen geçici olarak şişer (büyür). Alerjiler de bu büyümeye sebep olabilir.
Şişlik bazen iyileşir. Ancak bazen adenoidler enfekte olabilir (buna adenoidit denir). Bu çok sık meydana gelirse, doktor alınmasını tavsiye edebilir. Genellikle bademcikler ve geniz etleri aynı anda ameliyatla alınır.
Geniz Eti Büyümesi Belirtileri Nelerdir?
Büyümüş geniz eti olan çocuklar, burun tıkalı olduğu için sıklıkla ağızdan nefes alırlar. Ağızdan solunum çoğunlukla geceleri meydana gelir, ancak gün içinde de olabilir.
Ağızdan solunum aşağıdaki semptomlara yol açabilir:
- Ağız kokusu
- Çatlak dudaklar
- Kuru ağız
- Kalıcı burun akıntısı veya burun tıkanıklığı
Büyümüş geniz etinin neden olabileceği diğer sorunlar arasında şunlar yer alır:
- Gürültülü nefes alıp verme
- Horlama
- Huzursuz uyku
- Uyku apnesi
- Kulak enfeksiyonları, işitme kaybı
Büyümüş Geniz Eti Nasıl Teşhis Edilir?
Çocuğunuzun doktoru tıbbi bir öykü alacak, çocuğunuzun kulaklarını, boğazını ve ağzını kontrol edecektir.
Geniz eti boğazdan daha yukarıda olduğu için, doktor sadece çocuğunuzun ağzından bakarak geniz etini göremez. Geniz etinin boyutunu kontrol etmek için şu testler kullanılabilir:
- Endoskopi: Ucunda ışıklı bir kamera bulunan küçük, esnek bir tüp buruna veya boğaza yerleştirilir. Bir doktor, endoskopi sırasında bir video ekranında burun geçişlerini ve geniz etini görüntüleyebilir.
- Bilgisayarlı tomografi (BT): Bir BT tarayıcısı birden fazla X-ışını alır ve bir bilgisayar sinüslerin, burun boşluklarının ve geniz etinin ayrıntılı görüntülerini oluşturur.
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): bir MRG tarayıcı, burun pasajlarının, sinüslerin ve adenoidlerin son derece ayrıntılı görüntülerini oluşturmak için yüksek güçlü bir mıknatıs ve bir bilgisayar kullanır.
Geniz Eti Büyümesi Tedavisi
Tedavi, soruna neyin sebep olduğuna bağlıdır. Çocuğunuzun semptomları çok kötü değilse tedaviye ihtiyacı olmayabilir. Doktorunuz, şişmeyi azaltmaya yardımcı olmak için bir burun spreyi ve enfeksiyon bakteriyel ise potansiyel olarak bir antibiyotik önerebilir.
Semptomlar şiddetli veya kalıcı ise adenoidleri çıkarmak için ameliyat (adenoidektomi) yapılabilir.
Çocuğunuzun bademciklerinde de problem varsa, geniz eti alınırken muhtemelen bademcik ameliyatı (bademciklerin alınması) olacaktır.
Ameliyattan sonra çocuğunuz genellikle aynı gün eve gider. Muhtemelen boğaz ağrısı, ağız kokusu ve burun akıntısı yaşayacaktır. Daha iyi hissetmek birkaç gün alabilir.
Kaynaklar ve Referanslar:
1: What are adenoids?
2: Adenoids
