3-M Sendromu Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Tedavisi

3-M sendromu (3-M syndrome), düşük doğum ağırlığı, kısa boy (cücelik), baş ve yüz (kraniyofasiyal) alanın karakteristik anormallikleri, ayırt edici iskelet malformasyonları ve / veya diğer fiziksel anormallikler ile karakterize oldukça nadir görülen bir genetik hastalıktır.

Hastalığın adı, ilk olarak onu tanımlayan üç araştırmacının baş harflerinden gelir: Miller, McKusick ve Malvaux.

3-M sendromlu bireyler doğumdan önce çok yavaş büyürler ve bu yavaş büyüme çocukluk ve ergenlik döneminde de devam eder. Düşük doğum ağırlığı ve boyları vardır ve diğer aile bireylerinden çok daha küçük kalırlar, yaklaşık 120 santimetre ila 130 santimetreye kadar bir boyları vardır.

Etkilenen bazı bireylerde, baş normal boyuttadır ancak vücuda kıyasla orantısız şekilde büyük görünmektedir. Bu bozukluğu olan diğer insanlarda, baş alışılmadık derecede uzun ve dar bir şekle (dolikosefali) sahiptir. Zeka, 3-M sendromundan etkilenmez ve yaşam beklentisi genellikle normaldir.

3-M sendromunun tedavisi yoktur, uygulanan tedaviler her bireyde belirgin olan spesifik semptomlara yöneliktir.

3-M Sendromu Ne Kadar Yaygındır?

3-M sendromunun prevalansı bilinmemektedir. Bu bozukluğu olan dünya çapında yaklaşık 100 kişi tıp literatüründe tarif edilmiştir. Hem erkek hem de kadınlar etkilenebilir ve dünya çapında, tüm ırksal ve etnik grupların bireyleri etkilenebilir.

Rusya’nın Sibirya eyaletindeki izole Yakut popülasyonunda “Yakut kısa boy sendromu” adı verilen 3-M sendromunun bir varyantı tespit edilmiştir. 3-M sendromunun karakteristik fiziksel özelliklerinin çoğuna sahip olmanın yanı sıra, bu bozukluğa sahip insanlar genellikle bebeklik döneminde hayatı tehdit eden solunum problemleri ile doğarlar.

3-M Sendromunun Nedenleri

Yakut popülasyonundakiler de dahil olmak üzere etkilenen bireylerin dörtte üçünden fazlasında 3-M sendromuna CUL7 genindeki mutasyonlar neden olur. Vakaların yaklaşık yüzde 16’sına OBSL1 genindeki mutasyonlar neden olur. Bazıları tanımlanamayan diğer genlerdeki mutasyonlar ise geri kalan vakaları açıklar.

CUL7 geni, cullin-7 adlı bir protein yapmak için talimatlar sağlar. Cullin-7 proteini, ubikitin-proteazom sistemi adı verilen istenmeyen proteinleri parçalayan (ayrıştıran) hücre mekanizmasında rol oynar. Spesifik olarak cullin-7, gerekli olmayan proteinleri ayrıştırma için etiketleyen (seçen) E3 ubikitin ligaz adı verilen bir kompleksi oluşturmaya yardımcı olur. OBSL1 geninden üretilen proteinin, normal cullin-7 seviyelerini korumaya yardımcı olduğu düşünülmektedir.

Ubikitin-proteazom sistemi, hücre bölünmesi ve büyümesinin zamanlaması gibi çeşitli kritik hücre aktivitelerinde yer alan proteinlerin seviyesini düzenlemeye yardımcı olur. Özellikle, 3-M sendromu ile ilişkili genlerden üretilen proteinlerin, vücudun büyüme hormonlarına tepkisinde yer alan proteinleri düzenlemeye yardımcı olduğu düşünülmektedir, ancak bu süreçteki spesifik rolleri bilinmemektedir.

CUL7 veya OBSL1 genindeki mutasyonlar, cullin-7 proteininin E3 ubikitin ligaz kompleksinin bileşenlerini bir araya getirmesini engelleyerek, ayrıştırma için gereksiz proteinleri etiketleme (seçme) sürecine müdahale eder. Sonuç olarak vücudun büyüme hormonlarına tepkisi bozulabilir. Bununla birlikte, CUL7 ve OBSL1 gen mutasyonları arasındaki spesifik ilişki ve 3-M sendromunun belirti ve semptomları bilinmemektedir.

3-M Sendromu Nasıl Kalıtılır?

Bu durum otozomal resesif (çekinik) bir şekilde kalıtsaldır. Bu, kişinin hastalığa sahip olması için sorumlu genin her iki kopyasında da (her bir ebeveynden değişmiş bir kopya) bir değişikliğe (mutasyona) sahip olması gerektiği anlamına gelir.

3-M Sendromu Belirtileri

3-M sendromunun belirti ve semptomları değişkendir, şunları içerebilir:

• Boy kısalığı (cücelik)
• Anormal yüz özellikleri (öne çıkmış alın, sivri çene, hipoplastik orta yüz, belirgin bir ağız ve dolgun dudaklar, kalın kaşlar)
• Burun ile ağız arasında uzun bir alan (philtrum)
• Büyük kulak yapısı
• Kısa ve geniş bir boyun ve göğüs
• Normalden daha az eğimli olan omuzlar (kare omuzlar)
• Alt sırtta aşırı bir omurga eğriliği (hiperlordoz)
• Dar omurga kemikleri
• Metafiz anormalliği
• Uzun kafatası yapısı (dolikosefali)
• Gecikmiş iskelet olgunlaşması
• Diş minesinde anormallik, gecikmeli diş çıkması
• Konjenital kalça çıkığı
• Omurga eğriliği (skolyoz) ve kamburluk (kifoz)
• Peygamber sünneti (hipospadias)

Nasıl Teşhis Edilir?

Bazı durumlarda, büyüme geriliği ve/veya 3-M sendromunu gösteren diğer karakteristik bulgular doğumdan önce (prenatal olarak) ultrason ile tespit edilebilir.

Çoğu vakada, doğumdan kısa bir süre sonra, ayrıntılı bir klinik değerlendirmeye, karakteristik fiziksel bulguların tanımlanmasına ve/veya ileri görüntüleme teknikleri gibi çeşitli uzmanlık testlerine dayanarak 3-M sendromu teşhis edilir. Genetik testler de tanıyı doğrulayabilir ve ilgili spesifik geni tanımlayabilir.

Birçok klinik durum benzer belirti ve semptomlara sahip olabilir. Doktorunuz kesin bir tanıya ulaşmak ve diğer klinik durumları ekarte etmek için ek testler yapabilir.

3-M Sendromu Tedavisi

Genetik bir hastalık olduğu için 3-M sendromunun tedavisi yoktur. Tedavi genellikle belirti ve semptomları ve gelişen komplikasyonları yönetmek için verilir ve şunları içerebilir:

• Bazı durumlarda, 3-M sendromu ile ilişkili bazı iskelet anormalliklerinin tedavisine yardımcı olmak için ortopedik teknikler, cerrahi ve/veya diğer destekleyici teknikler kullanılabilir. Cerrahi ve/veya destekleyici önlemler, bozuklukla ilişkili bazı kraniyofasiyal (baş ve yüz), ve diğer anormalliklerin tedavisinde veya düzeltilmesine yardımcı olmak için de kullanılabilir.

• Diş anormallikleri olan etkilenen bireylerde, bu tür malformasyonları tedavi etmek veya düzeltmek için diş telleri, ağız cerrahisi ve/veya başka düzeltici teknikler kullanılabilir.

• Büyüme hormonu replasmanı tedavisi

• 3-M sendromunun diğer tedavisi semptomatik ve destekleyicidir

Ayrıca durumun bir aile öyküsü varsa, genetik danışma çocuk için bir planlama yapmadan önce risklerin değerlendirilmesine yardımcı olacaktır.

3-M Sendromunun Olası Komplikasyonları Nelerdir?

3-M sendromunun komplikasyonları şunları içerebilir:

• Şiddetli ağrı
• Erkeklerde kısırlık
• Düşük benlik saygısı

Bu Hastalık İçin Kullanılan Diğer İsimler

• 3M sendromu
• 3-MSBN
• Dolikospondilik displazi
• Le Merrer sendromu
• Üç M sendromu
• Üç-M ince kemikli nanizm (cücelik)
• Yakut kısa boy sendromu

---

Kaynaklar ve Referanslar:
1: What is 3-M syndrome?
2: Three M syndrome