Trikomonas (trichomonas) Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Tedavisi
Trikomonas (trichomonas), parazitlerin neden olduğu cinsel yolla bulaşan yaygın bir enfeksiyondur. Bazen trikomonas vajinalis, trikomoniasis (trichomoniasis) ve trikomonas enfeksiyonu olarak da adlandırılmaktadır.
Trikomonas enfeksiyonu, Trichomonas vaginalis (T. vaginalis) adlı tek hücreli parazitik (protozoon) bir organizmadan kaynaklanır. Parazit cinsel ilişki sırasında insandan insana genital temasla geçer.
Trikomoniasis, sarılmak, öpmek, el sıkışmak, bulaşıkları paylaşmak veya bir klozet kapağında oturmak gibi normal fiziksel temaslardan geçmez. Ayrıca, cinsel organları içermeyen cinsel temas yoluyla yayılamaz.
Nadir durumlarda, trikomonas paraziti olan bir kişinin yeni kullandığı ıslak havlu gibi kişisel eşyalarla temastan da yayılabilir. Trikomonas paraziti uzun süre nesnelerde yaşayamaz, bu yüzden genellikle bu şekilde yayılmaz.
Trikomoniasis, hem erkeklerde hem de kadınlarda ortaya çıkabilir, ancak kadınlarda daha yaygındır. Bununla birlikte, olgun kadınların genç kadınlara göre enfekte olma ihtimali daha yüksektir.
Trikomoniasis en yaygın tedavi edilebilir cinsel yolla bulaşan hastalıktır (CYBH). Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) göre, Amerika Birleşik Devletleri’nde 3,7 milyon kişinin şu anda enfekte olduğu tahmin edilmektedir. Dünya çapında ise her yıl 160 – 180 milyon yeni vakaya rastlandığı tahmin ediliyor.
Vaka toplamında klamidya ve gonore enfeksiyonlarından daha yaygın olarak görülmektedir. Enfeksiyon asemptomatik olduğundan etkilenen kişi sayısı daha çok olabileceği bildirilmiştir.
Trikomonas Enfeksiyonu Neden Olur?
Trichomoniasis enfeksiyonunun nedeni T. vaginalis denilen tek hücreli protozoan organizmadır. Cinsel ilişki sırasında genital temas yoluyla insandan insana geçer. Maruz kalma ve enfeksiyon arasındaki inkübasyon (kuluçka) süresi bilinmemektedir, ancak 5 ila 28 gün arasında değiştiği düşünülmektedir.
Kadınlarda, vücudun en sık enfekte olan kısmı alt genital sistemdir (vulva, vajina, serviks veya üretra). Erkeklerde en sık enfekte olan vücut kısmı ise penisin içidir (üretra).
Cinsel ilişki sırasında, parazit genellikle penisten vajinaya veya vajinadan penise yayılır. Ayrıca vajinadan başka bir vajinaya da yayılabilir. Parazitin eller, ağız veya anüs gibi diğer vücut kısımlarına bulaşması yaygın değildir.
Risk Faktörleri
- Birden fazla partner ile cinsel ilişkiye girme
- Diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyon öyküsü
- Önceki trikomonas enfeskiyonu
- Tanımadığınız biriyle prezervatif kullanılmadan ilişki kurma
Trikomonas Belirtileri
Enfekte olan kişilerin yaklaşık % 70’inde herhangi bir belirti görülmez. Trikomonas paraziti semptomlara neden olduğunda, hafif tahrişten şiddetli enflamasyona kadar değişebilir. Semptomları olan bazı kişiler enfekte olduktan 5 ila 28 gün sonra bunları alır. Bazılarında ise bu süre daha da uzun sürebilir.
Kadınlarda en sık görülen belirtiler şunlardır:
Kadınlarda enfeksiyon sıklıkla asemptomatiktir yani herhangi bir belirtiye rastalanmaz. Pürülan akıntı ile vajinit belirgin semptomdur ve vulva ağrısı (vulvodini), serviks lezyonları, karın ağrısı, idrar yaparken ağrı (dizüri) ve cinsel ilişki sırasında ağrı (disparoni) eşlik edebilir. Diğer belirtiler şunları içerebilir:
- Hoş olmayan bir koku ile beyaz, sarı, gri veya yeşil renkte olabilen ve genellikle köpüklü olan vajinal akıntı
- Vajinal lekelenme veya kanama
- Genital yanma ve kaşıntı
- Genital kızarıklık ve şişlik
- Her zamankinden daha sık idrara çıkma ihtiyacı
- Vajina ve çevresinde ağrı ve iltihap
- Sık olmasada iç uylukta kaşıntı
Trikomonas paraziti ile enfekte olan hastaların yaklaşık %35 ila %40 arasında bel soğukluğu (gonore) bakterisine de rastlanmıştır.
Erkeklerde en sık görülen belirtiler şunlardır:
Enfeksiyon erkeklerde sıklıkla asemptomatiktir. Belirtiler olduğunda şunları içerir:
- Üretra (idrar yolunda) ince beyaz akıntı
- İdrar yaparken veya boşalma sonrasında yanma
- Her zamankinden daha sık idrara çıkma ihtiyacı
- Penis iç ve dış tarafında kaşıntı, tahriş
- Ağrılı ve iltihaplı benis başı veya sünnet derisi (balanit)
Bazen, trikomoniasisi olan bazı erkeklerde üretrit, epididimit ve prostatit de gelişebilir.
Enfekte olan ancak semptomu olmayanların enfeksiyonu başkalarına iletmesi mümkündür. Ayrıca, yaklaşık beş kişiden biri antibiyotik alındıktan sonraki 3 ay içinde tekrar enfekte olur.
Küçük çocuklarda trikomonas enfeksiyonu belirtileri cinsel istismarın bir işareti olabilir. Bir doktor tarafından kontrol edilmeleri gerekir.
Nasıl Teşhis Edilir?
Trikomonas enfeksiyonunun belirtileri diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklara benzerdir. Bu yüzden tek başına belirtileri ile teşhis edilemez. Eğer bir enfeksiyonunuzun olabileceğinizi düşünüyorsanız bir fiziksel muayene ve laboratuvar testleri için doktorunuza görünün.
Doktorunuz öncelikle cinsel geçmişiniz ve uygulamalarınız hakkında bilgi alır ve ardından bir dizi test yaptıracaktır:
- Mikroskop altında, kadınlar için vajinal sıvı numunesi ve erkekler için de üretral akıntı incelenir
- Hücre kültürleri
- Antijen testleri
Bilgicik: Bu parazit ilk olarak Fransız bilim adamı Alfred Francois Donne tarafından keşfedilmiştir. Aynı zamanda kan kanseri (Lösemi) de bu bilim adamı tarafından keşfedilmiştir.
Trikomonas ve Gebelik
Trikomonas paraziti gebe kadınlarda komplikasyonlara neden olabilir. Erken doğum veya düşük doğum ağırlığına sahip bir bebek doğurma olasılığı daha yüksektir. Nadir olmakla birlikte enfeksiyon doğum sırasında bebeğe de bulaşabilir. Yapılan bazı araştırmalarda hamilelik sırasında trikomonas paraziti ile enfekte olunması durumunda doğacak olan çocuğun zihinsel engelli olma riski taşıdığı ileri sürülmüştür.
Tedavide etkin olarak kullanılan metronidazol ve tinidazole ilaçlarını gebelikte de kullanabilirsiniz. Hiçbir yan etki bildirilmemiştir. Eğer hamile iseniz ve trikomonas veya başka herhangi bir enfeksiyondan şüpheleniyorsanız doktorunuzla konuşun, bu hem sizde hemde çocuğunuzda oluşabilecek komplikasyonları önleme açısından önemlidir.
Trikomonas Tedavisi
Trichomonas tedavisi antibiyotiklerle yapılabilir. Tedavi edilmeden enfeksiyondan kurtulmak pek mümkün değildir. Doktorunuz antibiyotik olarak Metronidazol (flagyl) veya Tinidazole (tindamax) reçete edebilir. Genellikle beş ila yedi gün boyunca günde iki defa ağızdan alınır.
Bu antibiyotiklerin tedavisi hastaların yaklaşık %95’inde etkili olur. Metronidazol veya tinidazole antibiyotiklerini aldıktan sonra 24 saat boyunca hiç alkol almayın. Antibiyotiklerini içeriği ile alkol tepkimeye girer ve şiddetli bulantı, hızlı kalp atışı, kalp çarpıntısı, cilt kızarması ve kusmaya neden olabilir.
Bazı insanlarda bu antibiyotiklere karşı alerji görülebilir, bu durumda doktor başka alternarnatif bir antibiyotik önerebilir. İlaç kullanımından sonra anfeksiyon belirtileri yok olmaya başlar fakat belirti olmaması enfeksiyonun tamamen yok olduğu anlamına gelmez. Bu yüzden tedavi süresinden sonra bir hafta boyunca cinsel temastan kaçınmak gerekir ve aynı tedaviyi partnerin de dahil edilmesi gerekir.
Trichomonas Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Gonore, Klamidya ve bakteriyel vajinozis gibi diğer durumlar genellikle trikomoniasis ile ortaya çıkar. Tedavi edilmeyen enfeksiyonlar kadınlarda pelvik inflamatuar hastalık (PID) yol açabilir. Bu hastalığın komplikasyonları olarak da skar dokusu nedeniyle fallop tüpü tıkanıklığı, kronik karın veya pelvik ağrısı veya kısırlık gelişebilir.
Erkeklerde ise idrar etmekte güçlük, gonokokal olmayan üretrit, prostatit, balanopostit, epididimit, genitoüriner iltihabı hastalıklarına ve kısırlığa yol açabilir.
Komplikasyonlar
- Trikomonas paraziti, bel soğukluğu, klamidya, sifiliz, HIV ve hepatit B gibi diğer CYBE’ler ile birlikte oluşabilir.
- Trichomoniasis enfeksiyonları hem erkekler hem de kadınlar için HIV edinme ve bulaşma riskini artırabilir.
Trichomoniasis Enfeksiyonu Nasıl Önlenir?
- Cinsel ilişki sırasında lateks prezervatif kullanın. Her cinsel ilişkiye girdiğinizde lateks prezervatifleri doğru kullanmak, trikomoniasis olma veya yayılma riskini azaltmanıza yardımcı olacaktır. Ancak, prezervatif kullanırken bile bu enfeksiyonu elde etmek veya yaymak mümkündür.
- Enfekte olunduğunda her iki eşinde aynı zamanda tedavi görmesi gerekir.
- Tedavi süresince en az bir hafta cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır.
Kaynaklar ve Referanslar:
1: What is trichomoniasis?
2: An overview of trichomoniasis
3: About trichomoniasis
4: Trichomonas vaginalis
5: Trichomoniasis general considerations
6: Trichomonas infection
