Şalazyon Nedir? (meibomian kisti) Belirtileri, Nedenleri, Tedavisi

Şalazyon (chalazion), göz kapağındaki meibomian bezlerinin tıkanmasıyla oluşan şişlik veya nodüldür. Şalazyon ayrıca meibomian kisti, tarsal kist ve göz kapağı kisti olarak da adlandırılmaktadır.

Bir göz kapağında aynı anda birden fazla oluşabilir ve hem üst hem de alt göz kapakları etkilenebilir. Bu durum bakterilerin neden olduğu bir enfeksiyondan kaynaklanmaz ve kanser değildir.

Meibomian bezleri, göz kapaklarının arka yüzü (göz küresine doğru) içinde yer alan çok küçük organlardır ve gözyaşlarının bir parçası olan yağlı bir sıvı (meibum) üretirler.

Meibomian bezleri ürettikleri yağlı sıvıyı boşaltan küçük kanallara sahiptir. Bu kanallardan biri tıkandığında yağlı sıvı boşaltılmaz ve birikip sert ve sıklıkla ağrısız bir nodülün oluşmasına neden olur. Kanalların tıkanması, akne rozasea, kronik blefarit, seboreik egzema gibi sağlık koşulları ve genel olarak göz kapaklarının kötü hijyeninden kaynaklanabilir.

Şalazyon, her iki cinsiyeti de eşit derecede etkileyen çok yaygın bir durumdur, yetişkinlerde (özellikle 30 ila 50 yaşları arası) çocuklara göre daha daha sık görülür. Şalazyon geliştiren insanlar gelecekte bunları daha fazla geliştirme eğiliminde olabilirler.

Şalazyon Zararlı Mı?

Göz kapağı kisti bazen endişe verici görünebilir, ancak genellikle ağrısızdır ve nadiren tedavi gerektirir. Nadiren çok büyüyebilir, gözbebeğini bastırabilir ve geçici olarak astigmatizmaya neden olarak bulanık görmeye neden olabilirler.

Sorunlara neden oluyorsa ve/veya kendiliğinden düzelmezse bir enjeksiyonla tedavi edilebilir veya küçük bir işlemle boşaltılabilir / çıkarılabilir.

Şalazyon ve Arpacık Arasındaki Fark

Terimler genellikle birbirinin yerine kullanılsa da, şalazyon ile arpacık tam olarak aynı şey değildir. Yukarda da açıklandığı gibi şalazyonlar ağrılı değildir ve bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanmazlar.

Hordeolum olarak da adlandırılan arpacık ise bakteriyel bir enfeksiyonundan (tipik olarak Staphylococcal bakterileri) kaynaklanır ve ağrılı bir durumdur. Arpacık göz kapağının kenarına yakın konumda görülür, şalazyon ise biraz daha uzağında görülür.

Her iki durum da tipik olarak iyi huyludur ve tedavi olmaksızın kendi başlarına kaybolacaktır.

Şalazyon Neden Oluşur?

Şalazyon, genellikle meibomian bezlerinin birinde tıkanmış olan bir kanaldan kaynaklanır. Bu bezler doğrudan kirpiklerin arkasında göz kapağında bulunur. Meibomian bezleri gözü yumuşatan ince ve yağlı bir sıvı üretirler. Akne rozasea, kronik blefarit, seboreik egzema ve göz kapaklarının kötü hijyeni bazen şalazyonun gelişmesine zemin hazırlayabilir.

Risk Faktörleri

• Eski veya kirli kozmetik ürünler kullanmak
• Sürekli olarak göz makyajını tamamen temizlememek
• Seboreik egzama (egzamanın bir türü)
• Kronik blefarit
• Akne rozasea
• Sebore
• Tüberküloz
• Viral enfeksiyon
• Hamilelik
• Şeker hastalığı

Kronik blefaritten muzdarip insanlar (göz kapağı iltihaplanması veya meibomian bezlerin kronik disfonksiyonu) yineleyen şalazyona maruz kalabilirler.

Şalazyonun Belirtileri Nelerdir?

• Göz kapağının üst kısmı veya alt kısmında sert bir yumru
• Göz kapağı hasasiyeti (hafif)
• Göz kapağında ağırlık
• Işığa karşı duyarlılık
• Konjonktivanın kızarıklığı
• Bulanık görme (göz küresine baskı yapacak kadar büyükse)
• Nadiren enfekte olur (enfekte olursa şişer, kırmızı ve acı verici olur)

Şalazyon Nasıl Teşhis Edilir?

Şalazyon semptomları yaşıyorsanız ve daha ciddi bir şey olmadığından emin olmak istiyorsanız bir göz doktoruna başvurmalısınız. Doktorunuz göz kapağınızdaki şişkinliğin bir şalazyon olduğundan emin olmak için göz kapağını inceler.

Bunun yanında size kişisel ve aile tıbbi geçmişi hakkında sorular soracaktır. Nadir durumlarda doktorunuz biyopsi için bir doku örneği de almak isteyebilir.

Tekrarlayan şalazyonlarda nadiren meibomian bezi karsinomu veya bazal hücreli karsinom mevcut olabilir, bu nedenle daha fazla araştırma yapılması gerekebilir.

Şalazyon Tedavisi

Meibomian kisti için hiçbir tedavi gerekli olmayabilir. Genelikle bu şişkinlik birkaç hafta veya 2 ila 6 ay arasında kendiliğinden geçer, bu yüzden çoğu zaman sadece izlemek ve beklemek en iyisidir.

Tedaviler uygulandığında şunları içerebilir:

Sıcak Kompres

Sıcak kompresler rahatsızlığı hafifletmek için etkili bir yöntemdir. Sıcak bir suyun içinde bulunan temiz bir bezi günde 3-4 kez 5-10 dakika boyunca kapalı gözün üzerine sıkıca tutun. Bazen bu sıcaklık ve hafif basınç sıvı dolu şişkinlik (kist) içeriğini yumuşatır ve daha kolay bir drenaja yardımcı olur.

Steroid Enjeksiyonları

Bir şalazyonun şişmesini azaltmak için bazen bir steroid (kortizon) enjeksiyonu yapılır. Bir steroidin şalazyona enjekte edilmesi iltihabı azaltmaya ve çözünmesini hızlandırmaya yardımcı olabilir.

Antibiyotik

Antibiyotik merhemler, damla ve ilaçlar herhangi bir fark yaratmadığı için önerilmez çünkü kistin içeriği genellikle enfeksiyonsuzdur yani sterildir.

Ameliyat

Bu şişkinlik zahmetli ya da ısrarlı olursa küçük bir cerrahi işlem gerekebilir. Doktorunuz bunun için bir göz doktoruna (oftalmolog) başvurabilir.

Şalazyon ameliyatı genellikle lokal anestezi altında yapılır, ancak çocuklar ve bazı yetişkinler bunu tolere etmeyebilir, bu durumda genel anestezi de verilebilir. Bu işlemde kist içeriğini serbest bırakmak için göz kapağının iç kısmında küçük bir kesi yapılır ve kazınır.

Ameliyat sonrası sıklıkla antibiyotik damlaları veya merhem reçete edilir. Cerrahi iyileşme genellikle hızlıdır ancak kalan sıkışmış yağın yumuşatılması için birkaç gün daha sıcak kompreslere devam edilmelidir.

Masaj

Sıcak bir kompres kullandıktan sonra kiste hafifçe masaj yapmak kisti boşaltmaya teşvik edebilir. Bunu temiz bir parmak veya pamuklu çubukla kirpiklerin yönünde hafifçe uygulayın.

Göz kapağının temizlenmesi

Göz kapağının günde iki kez temizlenmesi yağ ve ölü cilt hücrelerini temizleyerek kist oluşumunun engellenmesine katkıda bulunabilir.

Şalazyonu Önlemek İçin Yapmanız Gerekenler

1. Şalazyon erken safhalardaysa sıcak kompres uygulaması önerilir. Sıcak kompres, kanalı tıkayan katılaşmış yağları yumuşatarak drenajı teşvik eder.
2. Etkilenen bölgeye dokunmadan önce ellerinizi iyice yıkayın böylece yeni bir bakteri türünün bulaşmasına ve ikincil bir enfeksiyonu önlemiş olursunuz.
3. Kompres uygulandıktan sonra tıkalı kanalın tıkanıklığını gidermek için kist etrafındaki bölgeyi hafifçe masaj yapmayı deneyebilirsiniz.
4. Şalazyonu tahliye etmek için sıkmaya veya patlatmaya çalışmayın, bunu yapmanız durumu daha da kötleştirebilir.
5. Yağlı asit bileşiklerini içeren Omega-3 takviyesi de bezlerin kimyasal yapısını değiştirerek tıkanmasını önlemeye yardımcı olabilir.

Şalazyonun Komplikasyonları Nelerdir?

Bir şalazyondan kaynaklanan komplikasyonlar nadirdir, çünkü durum genellikle tedavi edilmeden ortadan kalkar. Nadir durumlarda küçük bir yara izi bırakabilen cerrahi işlem gereklidir. Bazı durumlarda şalazyonun kendi başına çözülmesine rağmen bir yara izi bırakabilir ve birkaç kirpik kaybı söz konusu olabilir.