Enterovirüs D68 (EV-D68) Enfeksiyonu: Belirtileri, Tedavisi

Enterovirüs D68 (EV-D68), hafiften şiddetliye kadar değişen grip benzeri semptomlara neden olan bir virüstür. Enterovirus D68 (EV-D68), spesifik olmayan bir non-polio enterovirüs türüdür. Enterovirüsler çok yaygın virüslerdir, 100’den fazla türü bulunmaktadır ve D68 (EV-D68) de bunlardan sadece birisidir.

D68 en çok bebekler, çocuklar ve gençleri etkiler. Bunun nedeni, bu virüslere karşı önceki maruziyetlerden henüz bağışıklığa (yani korumaya) sahip olmadıkları olabilir.

Kuluçka süresi genellikle 3-5 gün olan EV-D68 genellikle yaz aylarında ve sonbaharda ortaya çıkar. Kuluçka süresi, bir enfeksiyona yakalanma ile ortaya çıkan semptomlar arasındaki zamandır.

EV-D68 çok bulaşıcıdır. Enfekte olmuş kişilerle veya virüsle kirlenmiş yüzeylerle yakın temasta bulunan herkes EV-D68 ile hastalanabilir.

Enterovirüs D68 Tehlikeli Midir?

EV-D68 bazı kişilerde çok tehlikeli olabilir. Bununla birlikte çoğu birey için genellikle ciddi değildir. Enterovirüs D68 enfeksiyonlarına yakalanan çocukların çoğunda, burun akıntısı, öksürme ve hapşırma, ateş (hafif) ve vücut ağrıları gibi hafif ila orta dereceli semptomlar vardır.

Bazı çocuklar için, özellikle astım gibi herhangi bir solunum problemi öyküsü olanlar için, viral enfeksiyon daha şiddetli olabilir ve hırıltıya ve nefes darlığına neden olabilir.

Bu çocukların bir kısmının hastaneye yatırılması ve destekleyici bakım verilmesi gerekecektir. Her ne kadar daha ciddi hastalıklar genellikle solunum problemi olan çocuklarda ortaya çıksa da, bu problemleri olmayan çocuklar da ciddi solunum problemleri geliştirebilir.

Nadir olarak görülen vakalarda enfekte olmuş çocukların kaslarıyla ilgili sorunlar yaşanabilir. Kaslar zayıflayabilir veya geçici olarak çalışmayı bırakabilir (akut felç).

Enterovirüs D68’in kas güçsüzlüğüyle bağlantılı olup olmadığı tam olarak bilinmiyor, ancak çocuğunuz düzgün yürümüyor ise bir kolunda yada bacağında ani bir zayıflık görülürse bir doktora başvurmanız önerilir.

Yenidoğanlarda Enterovirüs Ensefaliti (Beyin İltihabı)

Yenidoğanlar enterovirüs enfeksiyonu ile Meningo-ensefalit (beyin ve spinal kord enfeksiyonu) gelişme riski altındadır. Yenidoğanlarda enterovirüs ateş, zayıf beslenme, sinirlilik, letarji ve sarılık ortaya çıkabilir. Ayrıca pnömoni, hepatit ve miyokardit geliştirebilir.

Olası enterovirüs enfeksiyonuna işaret eden klinik bulguları olan bir yenidoğanda lumbar ponksiyon düşünülmelidir. Yenidoğan enterovirüs ensefaliti önemli beyin hasarına ve uzun süreli nörolojik ve gelişimsel problemlere neden olabilir.

EV-D68 Enfeksiyonunun Belirtileri Nelerdir?

EV-D68 enfeksiyonu olan kişilerin çoğunda hiçbir belirti olmaz. Bununla birlikte, bazılarında hafif ila şiddetli solunum yolu hastalığına neden olabilir. Özellikle astım gibi herhangi bir solunum sorunu öyküsü olan bazı çocuklar için daha şiddetli olabilir.

Hafif belirtileri şunlardır:

• Ateş (hafif)
• Burun akıntısı
• Hapşırma ve öksürme
• Deri döküntüsü
• Deride kızarıklıklar
• Ağızda kabarcıklar
• Vücut ve kas ağrıları

Şiddetli belirtileri şunlardır:

• Hırıltı
• Nefes almada zorluk
• Kalp enfeksiyonu (endokardit)
• Beyin ve omurilik enfeksiyonu (yani meningo-ensefalit)
• Kalp kası iltihabı (miyokardit)
• Aseptik menenjit

Enterovirüs Nasıl Bulaşır?

EV-D68 virüsü tükürük, burun mukus veya balgam olarak virüslü bir kişinin solunum salgılarında bulunabilir. EV-D68 virüsü taşıyan bir kişinin öksürmesi veya hapşırmasından sonra hava yoluyla yayılır.

Aynı zamanda enfekte olan kişiye dokunmak, el sıkışmak veya dokunduğu kontamine nesneler veya yüzeylerden de bulaşır.

EV-D68 Enfeksiyonu Teşhisi

EV-D68 boğaz ve burundan alınan sıvı örneklerin veya kan testi yapılarak teşhis edilebilir. Numunelerin test için özel bir laboratuara gönderilmesi gerekebilir.

Enterovirüs D68 (EV-D68) Tedavisi

EV-D68 için spesifik bir tedavi yoktur. Çoğu enteroviral enfeksiyonlar 7 ila 10 gün içinde kendiliğinden iyileşir. Enteroviral enfeksiyonlarının %1’den azı ciddi semptomatik hastalıkla sonuçlanır.

EV-D68 ile enfekte olan solunum yolu hastalığı bulunan çocuklar için özel tedaviler vardır. Genel olarak tedavi ateş, huzursuzluk ve öksürük gibi belirtileri hafifletmeye yardımcı olmak için destekleyicidir. 18 yaşın altındaki çocuklara aspirin verilmemesi tavsiye edilir.

Ciddi solunum problemleri olan kişilerin hastaneye gidip belirtileri hafifletmeye yardımcı tedavi görmesi gerekebilir.

Enterovirüsün Yayılmasını Önlemek İçin Yapmanız Gerekenler

EV-D68 enfeksiyonları önlemek için hiçbir aşı bulunmamaktadır. Ancak aşağıdaki adımlar sizin ve çocuğunuzun korunmasını sağlayabilir ve enfeksiyonun yayılmasını önleyebilir:

• Özellikle çocuk bezini değiştirdikten sonra 20 saniye boyunca su ve sabunla sık sık ellerinizi yıkayın ve bu alışkanlığı çocuğunuza da öğretin.

• Yıkanmamış elinizi göz, burun ve ağız temasından kaçının.

• Hasta biriyle bardak ve tabak gibi yeme içme kaplarını paylaşmayın.

• Hasta insanlarla el sıkışma, öpüşme ve sarılma gibi yakın temas kurmayın.

• Hasta birinin sık olarak dokunduğu kapı kolları gibi yüzeyleri temiz tutun.

• Eğer hastaysanız evde kalın ve istirahat edin.

Astımı olan çocukların ebeveynleri, çocuklarının düzenli olarak astım ilaçlarını aldığından emin olmalı ve hastalıklarının iyi kontrol edildiğinden emin olmalıdır. Semptomların kötüleşmesi, özellikle de solunum güçlüğü çekmesi durumunda derhal tıbbi yardım alınmalıdır.

---

Kaynaklar ve Referanslar:
1: What is enterovirus D-68 (EV-D68)?
2: About enterovirus D68