Dondurma Baş Ağrısı: Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi
Dondurma baş ağrısı (ice cream headaches), soğuk içecek ve yiyecek tüketimi ile bağlantılı olan kısa vadeli bir baş ağrısıdır. Dondurma baş ağrısı ayrıca beyin donması (brain freeze), soğuk uyaran baş ağrısı, trigeminal baş ağrısı ve bilimsel adıyla sphenopalatine ganglioneuralgia olarak da adlandırılır.
Bu durumun ağız çatısında (damak) kan damarlarının hızla daralması nedeniyle ortaya çıktığı düşünülmektedir. Ağrı genellikle alında gerçekleşir ve beş dakikadan az sürer.
Dondurma yerken baş ağrısı yaşamak herkesi etkileyebilir. Ancak, migrene eğilimli kişilerin dondurma baş ağrısına karşı daha hassas olabilir veya daha ciddi baş ağrısı yaşayabilirler.
Dondurma Baş Ağrısı Nasıl Oluşur?
Soğuk içecek veya gıdaların damağın arka tarafındaki belirli bir sinir grubuna temas etmesi sonucu, bilimsel bir terim olarak sphenolopalatine ganglioneuralgia (sfenopalatin ganglionun sinir ağrısı) oluşur. Sinirler uyarıldıklarında beynin bir bölümünü uyarıp baş ağrısı oluşturan bilgileri iletirler.
Soğuk algıladıktan sonra vücudumuz buna karşılık olarak bölgedeki kan damarlarını hızla genişleterek kanının (ve sıcaklığın) düzenli bir şekilde akmasını sağlar.
Anterior serebral arter (beynin ortasında, gözlerin hemen arkasında bulunur) bu kanı beyninize taşımak için genişler. Arterin bu ani genişlemesi ve kan akışındaki ani değişim, kafatası basıncında bir artışa neden olarak baş ağrısına yol açar.
Dondurma Baş Ağrısının Belirtileri
- Alında keskin ve ani ağrı
- Başladıktan sonra yaklaşık 20 ila 60 saniye arasında zirve yapan ağrı
- Beyinde donma hissi
- Nadiren beş dakikadan uzun süren ağrı
- Birkaç saniye sürebilen yüz sıkışması
Dondurma Baş Ağrısının Tedavisi
Dondurma baş ağrısı tedavisine ihtiyaç duymaz. Genellikle, soğuk yiyecek veya içecek yutulduktan sonra ağrı hızlıca kaybolur.
Hem Dünya Sağlık Örgütü (WHO) hem de Uluslararası Baş Ağrısı Topluluğu (IHS), bu durumu temel bir hastalık varlığını belirtmeyen ve bir birey için herhangi bir sağlık tehlikesi oluşturmayan benign (zararsız) baş ağrısı olarak görmüştür.
Dondurma baş ağrısından en kısa sürede kurtulmak için yapılabilecekler:
1. Dilinizi ağzınızın çatısına (damak) 10 saniye boyunca bastırın.
Bu, dondurma baş ağrısından kurtulmanın en kolay ve en hızlı yoludur. Ağız çatısı ısıtıldığında daralmanın durdurulması için sinirlere bir mesaj gönderilir.
2. Sıcak sıvı tüketin.
Dil gibi sıcak bir içeceği yavaş yavaş yudumlamak da ağız çatısını ısıtır ve sinirleri rahatlatır.
3. Baş parmağınızı emin.
Bu saçma görünebilir, ancak başparmaklarınızın ısısı ve eklenen emme baskısı acıyı azaltacaktır.
4. Ağzınızı ellerinizle kapatın ve çabucak nefes alın.
Bu sıcak nefesinizi kıracak ve ağzınızın içindeki sıcaklığı artıracaktır.
5. Başınızı 10 saniye geriye doğru yatırın.
Basit bir yöntem olarak çoğu zaman başınızı geriye yatırmak ta fayda sağlayabilir.
Kaynaklar ve Referanslar:
1: What causes ice cream headache?
2: What is brain freeze?
