Aksiller Sinir Disfonksiyonu: Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi

Aksiller sinir disfonksiyonu (axillary nerve dysfunction), omuzda hareket ve his kaybına neden olan sinir hasarıdır. Aksiller sinir nöropati ve aksiller sinir hasarı olarak da bilinen aksiller sinir disfonksiyonu, omuzdaki deltoid kasları ve çevresindeki cildi besleyen aksiller sinirde hasar olduğunda oluşur. Sinirle ilgili problemler siniri veya sinir hücresinin aksonunu kapsayan ve koruyan miyelin kılıfında ortaya çıkabilir.

Aksiller sinirin başlıca rolü deltoid kas hareketini kontrol etmek ve üst kol ve omuz derisine his (duyu) sağlamaktır. Deltoid üç kısımlı bir kastır; ön lifleri kolu fleksiyona, orta lifleri kolu abduksiyona, arka lifleri ekstansiyona getirir. Bu sinirin hasarı omuz ve üst kolun hem motor hem de duyusal işlevlerini olumsuz etkiler. Aksiller sinir gibi sadece tek bir sinir veya sinir grubunun hasar gördüğü durumlar mononeuropati olarak tanımlanır.

Risk Faktörleri

• Omuz çıkığı
• Önceden mevcut kemik kırıkları
• Etkili atletik sporlara katılım
• Koltuk değnekleri kullanmak zorunda olmak (yanlış kullanım sinir hasarına neden olabilir)
• Omuzun tekrar tekrar kullanılmasını gerektiren meslek ve faaliyetler

Bir risk faktörüne sahip olmanız bu durumla karşılaşacağınız anlamına gelmez. Bu risk faktörleri sadece risk faktörü olmayan bir bireye kıyasla bu durumla karşılaşma olasılığınızı yükseltir.

Aksiller Sinir Disfonksiyonunun Nedenleri Nelerdir?

• Bıçak ya da kurşun yarası gibi penetran bir yaralanma
• Omuzda hiperekstansiyon hasarı meydana gelebilecek normal hareket aralığının aşılması
• Sinir üzerindeki uzun süreli baskı
• Aksiller sinirin bitişik yapılar tarafından sıkıştırılması
• Sinir iltihabına neden olan vücut çapında (sistemik) bozukluklar
• Üst kol kemiğinin kırılması (humerus)
• Koltuk değneklerinin yanlış kullanımı
• Bazen de hiçbir neden bulunamayabilir

Eklemi rahat bir hareket aralığının ötesine geçerek zorlamak aksiller sinir ve diğer sinirlerle ilgili sorunları tetikleyebilir. Bu nedenle, egzersiz yapan veya sürekli kol – omuz gücü gerektiren işlerde çalışan insanların kas ve ekstremiteleri normal hareket aralıklarının ötesine uzatmamaları konusunda dikkatli olmaları gerekir.

Aksiller Sinir Disfonksiyonu Belirtileri

• Omuz bölgesinde hissizlik ve karıncalanma
• Omuzlarda zayıflık ve bir kısmında uyuşma
• Kollarınızı başınızın üstünde kaldırmak gibi normal fiziksel aktivitelerde zorlanma
• Kol kaslarındaki güçsüzlükten dolayı herhangi bir nesneyi kaldırmada zorluk

Aksiller sinir disfonksiyonu belirtileriniz varsa, en kısa sürede bir doktora görünmelisiniz. Erken teşhis ve tedavi semptomları kontrol etme şansınızı arttırır.

Aksiller Sinir Hasarının Teşhisi Nasıl Yapılır?

• Fiziki muayene ile birlikte tam bir tıbbi öykü
• Omuzun MR taraması
• Omuz röntgeni
• Kas fonksiyonunu değerlendirmek için EMG (elektromiyografi)
• Sinir iletim testleri

Aksiller sinir disfonksiyonu bir sağlık uzmanı tarafından teşhis edilir. Doktor, fiziksel muayene sırasında omuz, boyun ve kol alanını inceler ve semptomların aksiller sinir disfonksiyonuyla ilişkili olup olmadığını belirler. Hastanın kolunu kaldırmada güçlük çekmesi durumunda, kolun uygun hareketini de görecektir. Bu durum koltuk değneklerinin yanlış kullanımı sonucu da ortaya çıkabildiği için, koltuk değnekleri veya diğer destek cihazları kullanıp kullanmadığınız hakkında da sorular sorulacaktır.

Birçok klinik durum benzer belirtilere sahip olabilir. Doktorunuz kesin tanıya ulaşmak için ve diğer klinik koşulları ekarte etmek için ayrıca ilave testler de yapabilir.

Aksiller Sinir Disfonksiyonu Tedavisi

Çoğu durumda aksiller sinir disfonksiyonu başarıyla tedavi edilebilen bir durumdur. Tedavide temel amaç, kaybedilen kol ve omuz güçlerini korumak ve yeniden kazanmaktır. Tedavi altta yatan nedene ve şiddetine bağlı olabilir. Çoğu vaka etkili bir şekilde tedavi edilebilir, ancak gerekli tedavinin türüne bağlı olarak tam bir düzelme için 3 aydan 1 yıla kadar sürebilir.

Hafif ve orta derecede olgularda aksiller sinir disfonksiyonu düzelmesi fizik tedaviyle ve yaşam biçimi değişikliğiyle mümkündür. Fizyoterapist, deltoid kasının güçlenmesine yardımcı olan belirli egzersiz seti önerebilir. Özel egzersizler kas gruplarının sinir hasarını gidermesine ve sinir fonksiyonlarını korumasına yardımcı olabilir. Doktorunuz aksiller sinir üzerine baskı uygulayan şişme veya iltihap ile mücadele için anti-inflamatuar ilaçlar da reçete edebilir. Ayrıca ağrınız şiddetli ise ağrı kesici ilaçlar da doktorunuz tarafından reçete edilebilir.

Bazen sinirin etrafını saran ve iltihaplı dokuların neden olduğu basıncın düşürülmesi için ameliyat olmanız da gerekebilir.

Aksiller Sinir Disfonksiyonunun Olası Komplikasyonları

• Kol, omuz kontraktürü veya deformitesi
• Azalan kas kütlesi
• Kronik ağrı
• Kolda kısmi his kaybı (nadir)
• Kısmi omuz felci
• Sonraki yaralanmalara karşı hassasiyet

---

Kaynaklar ve Referanslar:
1: What is axillary nerve dysfunction (AND)?
2: About axillary nerve dysfunction